Hybrydowość i transkulturowy pejzaż muzyczny w kinie diasporycznym
Abstrakt
Punktem wyjścia artykułu jest hipoteza, że muzyka w filmach diasporycznych jest narzędziem komunikowania się i negocjowania tożsamości kulturowej. To dzięki muzyce udaje się wyjść poza myślenie w kategoriach binarnych, stworzyć szansę na wewnętrzną różnorodność i rzeczywisty pluralizm, prowadzący nie do ujednolicenia, lecz do pogodzenia się z przygodnością. Analizując filmy twórców niemieckich i francuskich (m.in. Fatiha Akina, Tony’ego Gatlifa, Jeana-François Richeta), Loska dowodzi, że muzyka zawiera w sobie transkulturowy potencjał, który zachęca do przezwyciężenia ograniczeń wynikających z definiowania kultur jako zamkniętych całości oraz umożliwia tworzenie powiązań między pozornie odległymi obszarami, a przy tym wskazuje na korzyści płynące z przenikania się wpływów i pozwala reżyserom uchwycić hybrydyczny charakter dzisiejszej rzeczywistości społecznej.
Instytucje finansujące
Słowa kluczowe:
kino diasporyczne, Fatih Akin, Tony Gatlif, Jean-François RichetBibliografia
„The Third Space: Interview with Homi K. Bhabha”. In: Identity: Community, Culture, Difference, ed. J. Rutherford. London: Lawrence & Wishart, 1991.
Google Scholar
Bachmann-Medick, Doris. Cultural Turns. Nowe kierunki w naukach o kulturze. Trans. K. Krzemieniowa. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2012.
Google Scholar
Bachtin, Michaił. Słowo w powieści. trans. W. Grajewski. In: Problemy literatury i estetyki. Warszawa: Czytelnik, 1982.
Google Scholar
Begag, Azouz. Ethnicity and Equality: France in the Balance. Lincoln: University of Nebraska Press, 2007.
DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctt1djmc0t
Google Scholar
Bhabha, Homi. K. Miejsca kultury. trans. T. Dobrogoszcz. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2010.
Google Scholar
Ghandi, Leela. Teoria postkolonialna. trans. J. Serwański. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2008.
Google Scholar
Göktürk, Deniz. “Sound Bridges: Transnational Mobility as Ironic Melodrama”. In: European Cinema in Motion. Migrant and Diasporic Film in Contemporary Europe. ed. D. Berghahn, C. Sternberg. London: Palgrave Macmillan, 2010.
DOI: https://doi.org/10.1057/9780230295070_11
Google Scholar
Orlando, Valérie. “From Rap to Raï in the Mixing Bowl: Beur Hip-Hop Culture and Banlieue Cinema in Urban France”. „Journal of Popular Culture” 36:3 (2003).
DOI: https://doi.org/10.1111/1540-5931.00013
Google Scholar
Schilt, Thibaut. “Hybrid Strains in Olivier Ducastel and Jacques Martineau's Drôle de Félix (2000)”. „Contemporary French and Francophone Studies” 11:3 (2007).
DOI: https://doi.org/10.1080/17409290701537530
Google Scholar
Sharma, Sanjay, John Hutnik, Ashwani Sharma. “Introduction”. In: Dis-Orienting Rhythms. The Politics of the New Asian Dance Music. ed. S. Sharma, J. Hutnik, A. Sharma. London: Zed Books, 1996.
Google Scholar
Welsch, Wolfgang. „Tożsamość w epoce globalizacji – perspektywa transkulturowa”. trans. K. Wilkoszewska. In: Estetyka transkulturowa. ed. K. Wilkoszewska, Kraków: Universitas, 2004.
Google Scholar
Autorzy
Krzysztof Loskakwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet Jagielloński Polska
Profesor UJ, dyrektor Instytutu Sztuk Audiowizualnych tamże; zajmuje się filmem japońskim i kulturą współczesną; autor ponad stu publikacji naukowych, w tym jedenastu książek, m.in.: Dziedzictwo McLuhana. Między nowoczesnością a ponowoczesnością (2001), Hitchcock - autor wśród gatunków (2002), David Cronenberg: rozpad ciała, rozpad gatunku (2003, wspólnie z Andrzejem Pitrusem), Encyklopedia filmu science fiction (2004), Tożsamość i media. O filmach Atoma Egoyana (2006), Poetyka filmu japońskiego (2009), Kenji Mizoguchi i wyobraźnia melodramatyczna (2012), Nowy film japoński (2013).
Statystyki
Abstract views: 87PDF downloads: 38
Licencja
Prawa autorskie (c) 2015 Krzysztof Loska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Krzysztof Loska, Pamięć, performans i afekty – temat ludobójstwa w filmach Joshui Oppenheimera , Kwartalnik Filmowy: Nr 111 (2020): Zmysły i afekty
- Krzysztof Loska, „Choroba tropikalna”, czyli o ludziach, zwierzętach i duchach w filmie Apichatponga Weerasethakula , Kwartalnik Filmowy: Nr 110 (2020): Poza człowiekiem
- Krzysztof Loska, Podróż do Nowego Świata. Filmowa fikcja etnograficzna w perspektywie postkolonialnej , Kwartalnik Filmowy: Nr 107 (2019): Podróż, (e)migracja, pielgrzymka
- Krzysztof Loska, Apichatpong Weerasethakul – o polityce i widmach , Kwartalnik Filmowy: Nr 105-106 (2019): Kino wobec transformacji ustrojowych
- Krzysztof Loska, Architektura i japoński kolonializm – filmowy obraz przestrzeni miejskiej w okupowanym Seulu , Kwartalnik Filmowy: Nr 109 (2020): Przestrzeń architektoniczna w filmie
- Krzysztof Loska, Z punktu widzenia ludności rdzennej – film jako narzędzie dekolonizacji w Kanadzie , Kwartalnik Filmowy: Nr 116 (2021): Kino i tożsamość społeczna
- Krzysztof Loska, Historie polskich emigrantów w kinie europejskim , Kwartalnik Filmowy: Nr 109 (2020): Przestrzeń architektoniczna w filmie
- Krzysztof Loska, Życie w cieniu elektrowni atomowej (Fukushima – dziesięć lat później) , Kwartalnik Filmowy: Nr 114 (2021): Zanieczyszczenie, brud, skaza
- Krzysztof Loska, Oscar Micheaux i początki kina afroamerykańskiego , Kwartalnik Filmowy: Nr 117 (2022): Kino nieznane/ukryte
- Krzysztof Loska, Lav Diaz, rewolucja i czas mesjański , Kwartalnik Filmowy: Nr 123 (2023): Tempo i rytm
