Apichatpong Weerasethakul – o polityce i widmach
Krzysztof Loska
krzysztof.loska@uj.edu.plUniwersytet Jagielloński (Polska)
https://orcid.org/0000-0003-4078-798X
Abstrakt
Twórczość Apichatponga Weerasethakula rozważana jest jako przykład sztuki zaangażowanej, odnoszącej się do przeszłości, teraźniejszości i przyszłości Tajlandii. O wydarzeniach historycznych reżyser nie opowiada wprost, lecz posługuje się konstrukcją alegoryczną, za pomocą której pozwala przemówić duchom tych, którzy odeszli lub zostali skrzywdzeni. Analiza kontekstu politycznego łączy się z refleksją nad obecnością widm, dlatego metodologicznym punktem odniesienia jest widmontologia Jacques’a Derridy. Propozycja francuskiego filozofa pozwala zrozumieć, jaką rolę pełnią duchy w dziełach tajlandzkiego artysty. W swoim artykule Loska skupia się nie tylko na filmach fabularnych Apichatponga, ale również na jego projektach wideo i instalacjach multimedialnych, by pokazać, na czym polega nawiedzenie i w jaki sposób zmusza ono do przyjrzenia się temu, co wyparte z oficjalnej narracji, czyli przemocy, okrucieństwu i nieprzepracowanej traumie.
Słowa kluczowe:
Apichatpong WeerasethakulBibliografia
Anderson, Benedict. „The Strange Story of a Strange Beast. Receptions in Thailand of Apichatpong Weerasethakul’s Sat Pralaat”. In Apichatpong Weerasethakul, edited by James Quandt, p. 158-177. New York: Columbia University Press, 2009.
Google Scholar
Appadurai, Arjun. Strach przed mniejszościami. Esej o geografii gniewu. Trans. by Marta Bucholc, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
Google Scholar
Baker Chris, Pasuk Phongpaichit. A History of Thailand. Cambridge: Cambridge University Press, 2014.
DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9781139656993
Google Scholar
Barthes, Roland. Światło obrazu. Uwagi o fotografii. Trans. by Jacek Trznadel, Warszawa: Wydawnictwo KR, 1996.
Google Scholar
Bergen-Aurand, Brian. „The ‘Strange’ Dis/ability Affects and Sexual Politics of Apichatpong Weerasethakul’s Transient Bodies”. CineAction 96 (2015): 26-35.
Google Scholar
Blanco Maria del Pilar, Esther Peeren (eds.). Spectral Reader. London: Bloomsbury Academic, 2013.
Google Scholar
Boehler, Natalie. „Haunted Time, Still Photography and Cinema as Memory: The Dream Sequence in Uncle Boonmee Who Can Recall His Past Lives”. Journal of Modern Literature in Chinese 12, no. 1 (2014): 62-72.
Google Scholar
Boehler, Natalie. „Staging the Spectral: The Border, Haunting and Politics in Mekong Hotel”. Horror Studies 5, no. 2 (2014): 197–210.
DOI: https://doi.org/10.1386/host.5.2.197_1
Google Scholar
Chanrochanakit, Pandit. „Deforming Thai Politics As Read through Thai Contemporary Art”, Third Text 25, no. 4 (2011): 419-429.
DOI: https://doi.org/10.1080/09528822.2011.587687
Google Scholar
Chung, Una. „Crossing over Horror: Reincarnation and Transformation in Apichatpong Weerasethakul’s Primitive”. Women's Studies Quarterly 40, no. 1/2 (2012): 211-222.
DOI: https://doi.org/10.1353/wsq.2012.0009
Google Scholar
Davis, Colin. État Présent, Hauntology, Spectres and Phantoms. In: Spectral Reader, edited by Maria del Pilar Blanco i Esther Peeren, London: Bloomsbury Academic, 2013.
Google Scholar
Derrida, Jacques. Of Hospitality. Anne Duformuantelle Invites Jacques Derrida to Respond, Stanford University Press, Stanford 2000.
Google Scholar
Derrida, Jacques. Widma Marksa. Trans. by Tomasz Załuski, Warszawa: PWN, 2016.
Google Scholar
Fukushima, Masato. Sick Bodies and the Political Body: The Political Theology of Apichatpong Weerasethakul’s Cemetery of Splendor, https://www.hkw.de/de/tigers_publication/ (dostęp 9.02.2019).
Google Scholar
Gordon, Avery. Ghostly Matters. Haunting and the Sociological Imagination. Minneapolis: University of Minnesota Press, 2008.
Google Scholar
Kim, Jihoon. „Between Auditorium and Gallery: Perception in Apichatpong Weerasethakul’s Films and Installations”. In Global Art Cinema: New Theories and Histories, edited by Rosalind Galt and Karl Schoonover, 125-141. Oxford University Press, New York 2010.
Google Scholar
Kim, Jihoon. „Learning about time: An interview with Apichatpong Weerasethakul”. Film Quarterly 64, no. 4 (2011): 48-52.
DOI: https://doi.org/10.1525/FQ.2011.64.4.48
Google Scholar
Kosińska, Karolina. „Apichatpong Weerasethakul: otwartość dżungli i nieoczywiste emocje”. In Autorzy kina azjatyckiego, edited by Alicja Helman, Agnieszka Kamrowska, 265-276. Kraków: Rabid, 2010.
Google Scholar
Leeder, Murray. The Modern Supernatural and the Beginnings of Cinema. London: Palgrave Macmillan, 2017.
DOI: https://doi.org/10.1057/978-1-137-58371-0
Google Scholar
Lovatt, Philippa. „‘Every drop of my blood sings our song. There, can you hear it?’: Haptic sound and embodied memory in the films of Apichatpong Weerasethakul”. The New Soundtrack, vol. 3, no. 1 (2013): 61-79.
DOI: https://doi.org/10.3366/sound.2013.0036
Google Scholar
Marrero-Guillamón, Isaac. „The Politics and Aesthetics of Non-Representation: Re-Imagining Ethnographic Cinema with Apichatpong Weerasethakul”. Antípoda. Revista de Antropología y Arqueología 33 (2018): 13-32.
DOI: https://doi.org/10.7440/antipoda33.2018.02
Google Scholar
Marzec, Andrzej. Widmontologia: teoria filozoficzna i praktyka artystyczna ponowoczesności. Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana, 2015.
Google Scholar
Momro, Jakub. Widmontologie nowoczesności. Genezy. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, 2014.
Google Scholar
O’Hara, Angela. Mysterious Object of Desire The Haunted Cinema of Apichatpong Weerasethakul. In: The Reel Asian Exchange: Transnational Asian Identities in Pan Pacific Cinemas, edited by Philippa Gates i Lisa Funnell, 177-190. London: Routledge, 2010.
Google Scholar
Suter, Jacqueline. „Apichatpong: Staging the photo session”. Asian Cinema 24, no. 1 (2013): 51-67.
DOI: https://doi.org/10.1386/ac.24.1.51_1
Google Scholar
Syska, Rafał. Filmowy neomodernizm, Wydawnictwo Avalon, Kraków 2014.
Google Scholar
Szymanski, Adam. Uncle Boonmee Who Can Recall His Past Lives and the Ecosophic Aesthetics of Peace, In: Érik Bordeleau, Toni Pape, Ronald Rose-Antoinette and Adam Szymanski, Nocturnal Fabulations. Ecology, Vitality and Opacity in the Cinema of Apichatpong Weerasethakul, 48-78. London: Open Humanities Press, 2017.
Google Scholar
Autorzy
Krzysztof Loskakrzysztof.loska@uj.edu.pl
Uniwersytet Jagielloński Polska
https://orcid.org/0000-0003-4078-798X
Prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego, dyrektor Instytutu Sztuk Audiowizualnych tamże, wiceprezes Polskiego Towarzystwa Badań nad Filmem i Mediami, redaktor naczelny „TransMissions: Journal of Film & Media Studies”. Zajmuje się kulturą japońską i historią filmu. Autor publikacji naukowych, w tym dwunastu książek, m.in. Dziedzictwo McLuhana – między nowoczesnością a ponowoczesnością (2001), Hitchcock: autor wśród gatunków (2002), David Cronenberg: rozpad ciała, rozpad gatunku (2003, wspólnie z A. Pitrusem), Tożsamość i media. O filmach Atoma Egoyana (2006), Poetyka filmu japońskiego (2009), Kenji Mizoguchi i wyobraźnia melodramatyczna (2012), Nowy film japoński (2013), Mistrzowie kina japońskiego (2015), Postkolonialna Europa: etnoobrazy współczesnego kina (2016).
Statystyki
Abstract views: 576PDF downloads: 473
Licencja
Prawa autorskie (c) 2019 Krzysztof Loska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Krzysztof Loska, Pamięć, performans i afekty – temat ludobójstwa w filmach Joshui Oppenheimera , Kwartalnik Filmowy: Nr 111 (2020): Zmysły i afekty
- Krzysztof Loska, „Choroba tropikalna”, czyli o ludziach, zwierzętach i duchach w filmie Apichatponga Weerasethakula , Kwartalnik Filmowy: Nr 110 (2020): Poza człowiekiem
- Krzysztof Loska, Podróż do Nowego Świata. Filmowa fikcja etnograficzna w perspektywie postkolonialnej , Kwartalnik Filmowy: Nr 107 (2019): Podróż, (e)migracja, pielgrzymka
- Krzysztof Loska, Architektura i japoński kolonializm – filmowy obraz przestrzeni miejskiej w okupowanym Seulu , Kwartalnik Filmowy: Nr 109 (2020): Przestrzeń architektoniczna w filmie
- Krzysztof Loska, Z punktu widzenia ludności rdzennej – film jako narzędzie dekolonizacji w Kanadzie , Kwartalnik Filmowy: Nr 116 (2021): Kino i tożsamość społeczna
- Krzysztof Loska, Historie polskich emigrantów w kinie europejskim , Kwartalnik Filmowy: Nr 109 (2020): Przestrzeń architektoniczna w filmie
- Krzysztof Loska, Życie w cieniu elektrowni atomowej (Fukushima – dziesięć lat później) , Kwartalnik Filmowy: Nr 114 (2021): Zanieczyszczenie, brud, skaza
- Krzysztof Loska, Oscar Micheaux i początki kina afroamerykańskiego , Kwartalnik Filmowy: Nr 117 (2022): Kino nieznane/ukryte
- Krzysztof Loska, Lav Diaz, rewolucja i czas mesjański , Kwartalnik Filmowy: Nr 123 (2023): Tempo i rytm
- Krzysztof Loska, Współczesny horror w przebraniu kina „found footage” , Kwartalnik Filmowy: Nr 104 (2018): Esej, „found footage”, film montażowy
Podobne artykuły
- Krzysztof Loska, „Choroba tropikalna”, czyli o ludziach, zwierzętach i duchach w filmie Apichatponga Weerasethakula , Kwartalnik Filmowy: Nr 110 (2020): Poza człowiekiem
Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.