Artystyczne i filmowe obrazy współczesności Europy Wschodniej w perspektywie genderowej
Abstrakt
W 2010 r. została zorganizowana międzynarodowa wystawa sztuki Gender Check! ukazująca współczesność Europy Wschodniej z perspektywy artystycznych działań podporządkowanych kwestii kulturowej tożsamości płci. Omówienie celów ekspozycji jest w tekście punktem wyjścia do przedstawienia możliwości, jakie daje wprowadzenie terminu „gender” do analizy kina lub sztuki. Zwłaszcza po 1989 r. refleksja wokół gender stała się w krajach postkomunistycznych sposobem na przedefiniowanie tożsamości epoki transformacji. Interdyscyplinarne, komparatystyczne badania nad kulturową tożsamością płci zostały podjęte na obszarze socjologii, historii, ale także sztuki, filmu i mediów, rozmywając granice między dyscyplinami i poszerzając pole analiz oraz interpretacji. W refleksji o kinie Europy Wschodniej i Środkowej miało to znaczenie o tyle, że problematyka genderowa wyraźnie odświeżyła aparat badawczy. Pozwoliła wyjść poza przedstawieniowe schematy dotyczące kwestii tożsamościowych całego regionu, sposobów kształtowania jej wzorców, ale także odczytywania związanych z nimi znaczeń.
Słowa kluczowe:
Europa Wschodnia, gender, tożsamośćBibliografia
Badovinac, Zdenka. 2010. Schengen Women. W: B. Pejić (red.). Gender Check: a Reader. Art and Theory in Eastern Europe. Köln.
Google Scholar
Böhler, Christine. 2010. Gender matters! W: B. Pejić (red.). Gender Check! Femininity and Masculinity in The Art of Eastern Europe. Köln.
Google Scholar
Imre, Anikó (red.). 2005. East European Cinemas. New York.
DOI: https://doi.org/10.4324/9780203942925
Google Scholar
Kaplan, Ann E. 2004. Kobiety, kino, opór: zmiana paradygmatów. Tłum. M. Radkiewicz. W: M. Radkiewicz (red.). Gender konteksty. Kraków.
Google Scholar
Minh-Ha, Trinh T. 1989. Woman, Native, Other: Writing Postcoloniality and Feminism. Bloomington.
Google Scholar
Pejić, Bojana. 2010. Eppur si muove! Introduction. W: B. Pejić (red.). Gender Check: a Reader. Art and Theory in Eastern Europe. Köln.
Google Scholar
Pejić, Bojana. 2010. Proletarians of All Countries, Who Washes Your Socks? Equality, Dominance and Difference in Eastern European Art. W: B. Pejić (red.). Gender Check! Femininity and Masculinity in The Art of Eastern Europe. Köln.
Google Scholar
Scott, Joan Wallach. 1999. Gender and the Politics of History. New York.
Google Scholar
Autorzy
Małgorzata Radkiewiczkwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet Jagielloński Polska
Dr hab., filmoznawczyni, adiunkt w Instytucie Sztuk Audiowizualnych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zajmuje się problematyką tożsamości kulturowej oraz tożsamości płci we współczesnym kinie i sztukach wizualnych. Prowadzi badania nad twórczością kobiet w kinie, fotografii i sztuce. Opublikowała m.in.: W poszukiwaniu sposobu ekspresji. O filmach Jane Campion i Sally Potter (2001), Derek Jarman. Portret indywidualisty (2003), „Młode wilki” polskiego kina. Kategoria gender a debiuty lat 90. (2006), „Władczynie spojrzenia”. Teoria filmu a praktyka reżyserek i artystek (2010), Oblicza kina queer (2014).
Statystyki
Abstract views: 42PDF downloads: 33
Licencja
Prawa autorskie (c) 2014 Małgorzata Radkiewicz
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Małgorzata Radkiewicz, Migracyjne kino „w drodze” , Kwartalnik Filmowy: Nr 107 (2019): Podróż, (e)migracja, pielgrzymka
- Małgorzata Radkiewicz, Dom jako „materia w procesie” w projektach artystycznych i filmowych , Kwartalnik Filmowy: Nr 110 (2020): Poza człowiekiem
- Małgorzata Radkiewicz, Filmowy zapis Arabskiej Wiosny , Kwartalnik Filmowy: Nr 105-106 (2019): Kino wobec transformacji ustrojowych
- Małgorzata Radkiewicz, Okiem awangardzistki. Kwestia formy w refleksji i realizacjach filmowych Germaine Dulac , Kwartalnik Filmowy: Nr 115 (2021): Film formy, film treści
- Małgorzata Radkiewicz, Filmowe impresje Andrzeja Własta , Kwartalnik Filmowy: Nr 107 (2019): Podróż, (e)migracja, pielgrzymka
- Małgorzata Radkiewicz, „Dokumenty obrazowe” w polskiej refleksji i praktyce filmowej do roku 1927 , Kwartalnik Filmowy: Nr 112 (2020): Polski dokument, polska animacja
- Małgorzata Radkiewicz, Filmowe krajobrazy epoki antropocenu: eksploracja, eksploatacja, trwanie , Kwartalnik Filmowy: Nr 122 (2023): Krajobrazy, panoramy, terytoria
- Małgorzata Radkiewicz, „Wojny na narracje”: „Wałęsa. Człowiek z nadziei” Andrzeja Wajdy i kobieca historia („herstory”) Solidarności , Kwartalnik Filmowy: Nr 92 (2015): Kino polskie i polityka
- Małgorzata Radkiewicz, Kinowa „mobilność wyobrażeniowa” – „Na fali” Kathryn Bigelow i remake Ericsona Core’a , Kwartalnik Filmowy: Nr 97-98 (2017): Wędrujące motywy
