Trudne rozwijanie niewykorzystanego potencjału

Alicja Helman

Abstrakt

Recenzja książki Kamili Żyto Film noir i kino braci Coen (2017). Jak pisze Helman, autorka poświęciła pierwszą, stosunkowo obszerną część pracy rozważaniom teoretycznym na temat pojęć noir i neo-noir, wykraczając daleko poza przedstawienie literatury przedmiotu, czyli zdanie sprawy z tego, co na interesujący ją temat napisano wcześniej. W jej ujęciu noir to przede wszystkim kwestia światopoglądu filozoficzno-ideologicznego (także estetycznego), czego dowodzi, odwołując się do takich źródeł inspiracji, jak egzystencjalizm (również w jego wersji amerykańskiej) i psychoanaliza, do których przywiązuje duże znaczenie. Jak zauważa recenzentka, książka składa się z poprzedzonych wstępem dwóch części. Pierwsza jest poświęcona teoretycznym rozważaniom wokół fenomenu noir, druga wybranym filmom braci Coen, udowadniającym wysuniętą w pierwszej części tezę. Po przeczytaniu części pierwszej czytelnik jest już doskonale zaznajomiony z warsztatem i narzędziami, które posłużą Kamili Żyto w części drugiej. Choć „kino braci Coen” to drugi człon tytułu, jest to w istocie główny przedmiot zainteresowań autorki, skądinąd wyraźnie zafascynowanej kinem noir. Przedstawiwszy konstrukcję książki i jej główne założenia, Helman dyskutuje z niektórymi tezami Żyto. Ponadto przybliża czytelnikowi analizy filmów przeprowadzone przez autorkę, a także sygnalizuje, że zakończenie książki przynosi próbę zlokalizowania kina neo-noir i twórczości braci Coen w kontekście paradygmatu modernistycznego.