Historia, legenda, fantazja. Filmowe portrety Pierwszego Cesarza
Abstrakt
Wcześniej znany głównie sinologom, Pierwszy Cesarz zaczął budzić powszechne zainteresowanie, kiedy w 1974 roku odkryto terakotową armię w jednym z największych i najbogatszych na świecie zespołów grobowych. Autorka kreśli życiorys cesarza Qin Shi Huanga, który zainicjował powstanie tej niezwykłej nekropolii. Przywołuje też mity i legendy, jakimi obrastał niemal każdy dotyczący go fakt (jego pochodzenie, budowa Wielkiego Muru, zamachy, etc.). To właśnie głównie zamachy na życie władcy inspirowały reżyserów filmowych i autorów seriali telewizyjnych poświęconych Qin Shi Huangowi. Nieodzownym uzupełnieniem musiał być oczywiście wątek romansowy. Helman omawia najważniejsze filmy, w których bohaterem (niekoniecznie pierwszoplanowym) jest Pierwszy Cesarz. Autorka zauważa, że z wyjątkiem filmu Hero Zhanga Yimou, który ukazuje Qin Shi Huanga jako wielkiego władcę, w innych filmach Pierwszy Cesarz zwykle portretowany jest jako władca okrutny, bezwzględny, apodyktyczny, tyran pozbawiony ludzkich uczuć, megaloman żądający boskich prerogatyw. Fabuły tych filmów stanowią niekiedy trudny do rozwikłania splot historycznych faktów, legend, a przede wszystkim wątków czysto fantastycznych będących rezultatem inwencji scenarzystów.
Słowa kluczowe:
Qin Shi Huang, Zhang Yimou, terakotowa armia, kino chińskieBibliografia
Clements Jonathan, Pierwszy Cesarz Chin, tłum. W. Nowakowski, Amber, Warszawa 2006, s. 29, 55-56, 60, 79.
Google Scholar
Ebrey Patricia Buckley, Ilustrowana historia Chin, tłum. I. Kałużyńska, Muza, Warszawa 2002, 52-53, 61.
Google Scholar
Fairbank John King, Historia Chin, tłum. T. Lechowska, Z. Słupski, Wydawnictwo Marabut, Warszawa – Gdańsk 2004, s. 28.
Google Scholar
Książę z Yan zbiegł z Qin (z księgi Intrygi walczących państw), w: Wczesne piśmiennictwo chińskie. Wybór tekstów, wyb. i red. Z. Słupski, tłum. I. Kałużyńska, M. Religa, Z. Słupski, Agade, Warszawa 2004, s. 168, 171.
Google Scholar
Künstler Mieczysław J., Wstęp, w: Sy-Ma Ts’ien, Syn Smoka. Fragmenty zapisków historyka, tłum. M. J. Künstler, Czytelnik, Warszawa 2000, s. 13.
Google Scholar
Lovell Julia, Wielki Mur Chiński. Chiny kontra świat 1000 p.n.e., tłum. G. Siwek, Muza, Warszawa 2007, s. 65.
Google Scholar
Sy-Ma Ts’ien, Syn Smoka. Fragmenty zapisków historyka, tłum. M. J. Künstler, Czytelnik, Warszawa 2000, s. 38, 45, 69.
Google Scholar
Zhang Yimou, Flying Colors, w: M. Berry, Speaking in Images. Interviews with Contemporary Chinese Filmmakers, Columbia University Press, New York 2005, s. 116, 134.
Google Scholar
Autorzy
Alicja Helmankwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet Jagielloński Polska
Filmoznawca, wykłada w Instytucie Sztuk Audiowizualnych na UJ. Prowadzi badania w zakresie teorii filmu, komparatystyki. W dorobku naukowym ma ponad 20 książek autorskich, m.in: O dziele filmowym (1970 i 1981), Film faktów i film fkcji (1977), Przedmiot i metody filmoznawstwa (1985), Słownik pojęć filmowych (1991-1998), Historia semiotyki filmu, t. 1-2 (1992-1993), Twórcza zdrada. Filmowe adaptacje literatury (1998), Urok zmierzchu. Filmy Luchina Viscontiego (2002), Ten smutek hiszpański. Konteksty twórczości filmowej Carlosa Saury (2005).
Statystyki
Abstract views: 40PDF downloads: 7
Licencja
Prawa autorskie (c) 2010 Alicja Helman
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Alicja Helman, Transgresje i transformacje w twórczości filmowej Kornéla Mundruczó , Kwartalnik Filmowy: Nr 101-102 (2018): Kino europejskie XXI wieku
- Alicja Helman, Trudne rozwijanie niewykorzystanego potencjału , Kwartalnik Filmowy: Nr 103 (2018): Młode kino polskie – konfrontacja pokoleń
- Alicja Helman, Kulturowe konteksty twórczości filmowej Glaubera Rochy , Kwartalnik Filmowy: Nr 103 (2018): Młode kino polskie – konfrontacja pokoleń
- Alicja Helman, Drogi rozwoju filmoznawstwa , Kwartalnik Filmowy: Nr 85 (2014): Film i media – przeszłość i przyszłość
- Alicja Helman, Ideologia − subkultura − breakdance. „Dzieci rock'n'rolla” Tiana Zhuangzhuanga , Kwartalnik Filmowy: Nr 91 (2015): Film między muzyką pop a popkulturą
- Alicja Helman, W poszukiwaniu sensu , Kwartalnik Filmowy: Nr 87-88 (2014): Film i teatr
- Alicja Helman, Dwa powroty , Kwartalnik Filmowy: Nr 89-90 (2015): Redefinicje klasyki
- Alicja Helman, Pajęcza gra miłosna, czyli o strategiach adaptacji Bernarda Bertolucciego , Kwartalnik Filmowy: Nr 100 (2017): O świętowaniu
- Alicja Helman, Kultura zdeformowanych sensów , Kwartalnik Filmowy: Nr 89-90 (2015): Redefinicje klasyki
- Alicja Helman, „Niebezpieczne związki” − podróż w czasie i przestrzeni , Kwartalnik Filmowy: Nr 80 (2012): Film na styku kultur
