Obok kanonu, ale w centrum spraw

Alicja Helman

Abstrakt

Książka Andrzeja Gwoździa Obok kanonu. Tropami kina niemieckiego (2011) inauguruje serię wydawniczą Niemcy − Media − Kultura pod patronatem Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy’ego Brandta. Publikacja ta jest rezultatem konsekwentnie realizowanego programu badawczego w odniesieniu do kina niemieckiego, którym autor zajmuje się od lat. Niniejsza książka nie jest pracą historyka filmu, który próbuje zapełnić białe plamy, lecz proponuje punkt widzenia kulturoznawcy, który w obrazach filmowych odnajduje interesujące go tropy. Ten rodzaj badań na pograniczu dyscyplin prowadzi do rezultatów, które zaskakują nowością i oryginalnością. Gwóźdź porusza się po wybranym przez siebie obszarze zaopatrzony w swego rodzaju busolę: zespół preferowanych założeń teoretycznych. Dla niego historia kina jest historią technik i form obrazowych, a zatem rozmaitych dyskursów i form widzialności. Helman zwraca szczególną uwagę na fakt, że Gwóźdź – także wtedy, gdy pisze o twórcach i zjawiskach znanych polskim widzom i badaczom – odsłania przede wszystkim to, czego o kinie niemieckim nie wiemy. Dlatego, że postrzegaliśmy je inaczej, w innej perspektywie, w innych kontekstach, w odmiennej diachronii i synchronii.