„Hiszpanka”, czyli alternatywna historia powstania wielkopolskiego

Krzysztof Loska

kwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet Jagielloński (Polska)

Abstrakt

W artykule poświęconym filmowi Łukasza Barczyka Loska zwraca uwagę na wykorzystanie przez reżysera strategii postmodernistycznych oraz sięgnięcie przez niego do konwencji historii alternatywnej. Rozpoczynając od nakreślenia kontekstów związanych z powstaniem wielkopolskim, autor przechodzi do spirytyzmu i mediumizmu jako zjawisk w sposób szczególny odciskających swoje piętno na fabule filmowej, ponieważ alternatywna historia powstania została pokazana przez pryzmat walki telepatów. Odrodzenie tradycji ezoterycznych Loska uznaje – za Wolfgangiem Welschem – za jeden z wyróżników postmodernizmu (ze względu na zwrot ku alternatywnym formom poznania). Autor stara się wykazać, że w Hiszpance kluczową rolę odgrywa proces fabularyzacji faktów, czyli wykorzystania materiałów historycznych do zbudowania wyobrażeniowej fikcji.


Słowa kluczowe:

Łukasz Barczyk, powstanie wielkopolskie, postmodernizm, spirytyzm

Barczyk, Łukasz. Hiszpanka. Poznań: Media Rodzina, 2015.
  Google Scholar

Demandt, Alexander. Historia niebyła. Co by było, gdyby…?. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1999.
  Google Scholar

Filiks, Barbara. „U wrót tajemnicy – Wampir Władysława Stanisława Reymonta”. Słupskie Prace Filologiczne, seria Filologia Polska 1 (2002): 149-172.
  Google Scholar

Karwat, Janusz. „Problematyka Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 w wybranych dziedzinach kultury (w literaturze i twórczości plastycznej)”. Studia Europaea Gnesnensia 11 (2015): 97-122.
DOI: https://doi.org/10.14746/seg.2015.11.5   Google Scholar

Lemann, Natalia. „Historie alternatywne − pomiędzy pisarstwem historycznym a fantastycznym, czyli czasem tertium est datur…”. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka 28 (2016): 77-100.
DOI: https://doi.org/10.14746/pspsl.2016.28.4   Google Scholar

Lemann, Natalia. „PODobni – NiePODobni. Muza dalekich podróży Teodora Parnickiego i Lód Jacka Dukaja jako przykład dwóch sposobów alternatywizacji historii”. Porównania 10 (2012): 173-188.
DOI: https://doi.org/10.14746/p.2012.10.11266   Google Scholar

Majmurek, Jakub. „W obronie Hiszpanki. Po latach może być filmem kultowym”, http://wyborcza.pl/1,75410,17566547,W_obronie__Hiszpanki___Po_latach_moze_byc_filmem_kultowym.html.
  Google Scholar

Małochleb, Paulina. Przepisywanie historii: Powstanie styczniowe w powieści polskiej w perspektywie pamięci kulturowej. Warszawa - Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 2014.
  Google Scholar

Morawski Stefan. „Postmodernizm a kultura filmowa (2)”, Kino 3 (1991): 12-14.
  Google Scholar

Morawski, Stefan. „Kłopoty z postmodernizmem”, Kino 2 (1991): 17-19 .
  Google Scholar

Muchowski, Jakub. „Realizm, pisanie o przeszłości jako działanie społeczne i historie alternatywne”. In Historie alternatywne i kontrfaktyczne, edited by Ewa Solska, Piotr Witek and Marek Woźniak, 35-54. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2017.
  Google Scholar

Niewiadomski, Andrzej, Antoni Smuszkiewicz. Leksykon polskiej literatury fantastycznonaukowej. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1990.
  Google Scholar

Piątek, Tomasz. „Hiszpanka: powstanie wielkopolskie jako wojna telepatów”, Gazeta Wyborcza 2015, 22 stycznia, http://wyborcza.pl/1,75410,17291476,Recenzja_filmu__Hiszpanka___powstanie_wielkopolskie.html
  Google Scholar

Podsiadło, Magdalena. „Między Wschodem a Zachodem. Neokonserwatywny charakter polskiego postmodernizmu filmowego”. In Kino polskie jako kino transnarodowe, edited by S. Jagielski, M. Podsiadło, 368-197. Kraków: Universitas, 2017.
  Google Scholar

Pynchon, Thomas. Tęcza grawitacji. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2001.
  Google Scholar

Rezler, Marek. Powstanie wielkopolskie. Poznań: Wydawnictwo Rebis, 2008.
  Google Scholar

Smoliński, Sebastian. „Hipnotyczne rewiry. Hiszpanka Łukasza Barczyka”, Kultura Liberalna 5 (2015), https://kulturaliberalna.pl/2015/02/03/sebastian-smolinski-hiszpanka-recenzja-hipnotyczne-rewiry/.
  Google Scholar

Sołowianiuk, Paulina. Jasnowidz w salonie, czyli spirytyzm i paranormalność w Polsce międzywojennej. Warszawa: Wydawnictwo Iskry, 2014.
  Google Scholar

White, Hayden. „Literatura i fikcja”, 61-84. In Proza historyczna, Kraków: Universitas, 2009.
  Google Scholar

White, Hayden. „Przedmowa”, 9-17. In Proza historyczna, Kraków: Universitas, 2009.
  Google Scholar

White, Hayden. „Tekst historiograficzny jako artefakt literacki”, 78-109. In Poetyka pisarstwa historycznego, Kraków: Universitas, 2000.
  Google Scholar

White, Hayden. „Zdarzenie modernistyczne” , 283-313. In Proza historyczna. Kraków: Universitas, 2009.
  Google Scholar

Witek, Piotr. „Kino historyczne jako kino narodowej pamięci historycznej”. In Historie alternatywne i kontrfaktyczne, edited by Ewa Solska, Piotr Witek, Marek Woźniak, 113-151, Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2017.
  Google Scholar

Wnęk, Jan. „Pandemia grypy hiszpanki (1918-1919) w świetle polskiej prasy”. Archiwum Historii i Filozofii Medycyny 77 (2014): 16-23.
  Google Scholar

Żurawiecki, Bartosz. Hiszpanka, Kino 1 (2015): 76-77.
  Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2018-09-30

Cited By / Share

Loska, K. (2018) „«Hiszpanka», czyli alternatywna historia powstania wielkopolskiego”, Kwartalnik Filmowy, (103), s. 42–53. doi: 10.36744/kf.1912.

Autorzy

Krzysztof Loska 
kwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet Jagielloński Polska

Profesor Uniwersytetu Jagiel­lońskiego, dyrektor Instytutu Sztuk Audiowizual­nych tamże, wiceprezes Polskiego Towarzystwa Badań nad Filmem i Mediami, redaktor naczelny „TransMissions: Journal of Film & Media Studies”. Zajmuje się kulturą japońską i historią filmu. Autor publikacji naukowych, w tym dwu­nastu książek, m.in. Dziedzictwo McLuhana - między nowoczesnością a ponowoczesnością (2001), Hitchcock: autor wśród gatunków (2002), David Cronenberg: rozpad ciała, rozpad gatunku (2003, wspólnie z Andrzejem Pitrusem), Tożsa­mość i media. O filmach Atoma Egoyana (2006), Poetyka filmu japońskiego (2009), Kenji Mizoguchi i wyobraźnia melodramatyczna (2012), Nowy film japoński (2013), Mistrzowie kina japońskiego (2015), Postkolonialna Europa: etnoobrazy współczesnego kina (2016).



Statystyki

Abstract views: 59
PDF downloads: 19


Licencja

Prawa autorskie (c) 2018 Krzysztof Loska

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.

W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.


Inne teksty tego samego autora

1 2 3 > >>