Comedians and Comics: The Second Life of the Interwar Film Stars

Wojciech Świdziński

woyciesz@gmail.com
The Aleksander Zelwerowicz National Academy of Dramatic Art (Poland)
https://orcid.org/0000-0001-6840-4069

Abstract

In the comic strips published in the Polish press of the interwar period, a distinct current was represented by humorous stories about film comedians. This article discusses “cartoons” – as the press comic strips were called at the time – devoted to Charlie Chaplin, Pat and Patachon, and comic incarnations of the cinema and cabaret stars Kazimierz “Lopek” Krukowski and Adolf “Dodek” Dymsza. Most of the works discussed here emphasize Eulenspiegel qualities of the on-screen comedians, which, especially in the case of Chaplin, was a return to his cinematic origins. There are also reminiscences of specific films in some of these cartoons, as well as – especially in the case of Dodek – attempts to adapt the specific language used by his character. It is difficult to determine to what extent this second life that the stars of the screen found in the press matched the reception of their movies. However, it certainly enhanced their popularity by minimizing the barriers between the inaccessible cinema idols and the public, who imaginatively transposed their adventures into the familiar Polish realities.


Keywords:

comics, interwar period, Charlie Chaplin, Adolf Dymsza, Kazimierz Krukowski, Pat and Patachon

[And. Z.] (1926). Chaplin dawniej i dziś, czyli jak rozwija się artysta filmowy. Kino dla Wszystkich, (13), s. 6.
  Google Scholar

Birkholc, R. (2019). Charlie Chaplin w modernizmie wernakularnym polskiego dwudziestolecia międzywojennego. Tekstualia, (2), ss. 19-35.
DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0013.3539   Google Scholar

Biskupski, Ł. (2017). Literatura obiegu brukowego. Świat niepospolitych zdarzeń i straszliwych przygód. W: Ł. Biskupski, M. Rawska (red.), Papierowi bandyci. Wypisy z polskojęzycznych powieści obiegu brukowego do 1939 roku (ss. 9-42). Łódź: Przypis.
  Google Scholar

Dahl Astrup, J., Braae, M., Ruedel, U. (2022). Towards Preserving a Transnational Comedy Phenomenon: The World of Pat and Patachon. Kosmorama, (281). www.kosmorama.org/artikler/pat-and-patachon
  Google Scholar

Dunin, J. (1974). Papierowy bandyta. Książka kramarska i brukowa w Polsce. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie.
  Google Scholar

Dygat, S. (1946). Wspomnienia kinomana. Film, (4), s. 13.
  Google Scholar

Inge, M. T. (1991). Charlie Chaplin and the Comic Strips. W: A. Nysenholc (red.), Charlie Chaplin: His Reflection in Modern Times (ss. 161-170). Berlin – New York: De Gruyter Mouton.
DOI: https://doi.org/10.1515/9783110857740.161   Google Scholar

Irzykowski, K. (1977). Dziesiąta muza. Zagadnienia estetyczne kina (wstęp J. Bocheńska). Warszawa: WAiF.
  Google Scholar

Kaden-Bandrowski, J. (1930). Z Marszałkowskiej na wyżyny Tybetu. Kino, (1), s. 3.
  Google Scholar

Kosińska, K. (2009). Manewry tożsamościowe. Kobieta jako mężczyzna i mężczyzna jako kobieta w przedwojennym polskim kinie komediowym. W: S. Jagielski, A. Morstin-Popławska (red.), Ciało i seksualność w kinie polskim (ss. 25-41). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
  Google Scholar

Krukowski, K. (1957). Moja Warszawka. Warszawa: Filmowa Agencja Wydawnicza.
  Google Scholar

Krzyżanowski, J., Hernas, C. (red.) (1985). Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny (t. 2). Warszawa: PWN.
  Google Scholar

Kurek, J. (1928). Jeszcze przeciw Patowi i Patachonowi. Kino dla Wszystkich, (57), s. 11.
  Google Scholar

Lefèvre, P. (2006). The Battle over the Balloon: The Conflictual Institutionalization of the Speech Balloon in Various European Cultures. Image and Narrative, (14). www.imageandnarrative.be/inarchive/painting/pascal_levevre.htm
  Google Scholar

Lubelski, T. (2011). Polska Szkoła Filmowa na tle rodzimego kina. W: T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska (red.), Historia kina, t. 2. Kino klasyczne (ss. 935-992). Kraków: Universitas.
  Google Scholar

Rusek, A. (2001). Tarzan, Matołek i inni. Cykliczne historyjki obrazkowe w latach 1919-1939. Warszawa: Biblioteka Narodowa.
  Google Scholar

Rusek, A. (2023). Kraina zapomnianych przodków. Cykliczne historyjki obrazkowe w Polsce w latach 1919-1939. Szczecin: Ongrys.
  Google Scholar

Sitkiewicz, P. (2012). Miki i myszy. Walt Disney i film rysunkowy w przedwojennej Polsce. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
  Google Scholar

Surówka, B. (1980). Było – minęło. Katowice: Śląsk.
  Google Scholar

Szyłak, J. (2009). Komiks: świat przerysowany. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
  Google Scholar

Świdziński, W. (2015). Co było grane? Film zagraniczny w Polsce w latach 1918-1939 na przykładzie Warszawy. Warszawa: Instytut Sztuki PAN.
  Google Scholar

Żółkiewski, S. (1973). Kultura literacka (1918-1932). Wrocław: Ossolineum.
  Google Scholar


Published
2024-04-08

Cited by

Świdziński, W. (2024) “Comedians and Comics: The Second Life of the Interwar Film Stars ”, Kwartalnik Filmowy, (125), pp. 158–179. doi: 10.36744/kf.1877.

Authors

Wojciech Świdziński 
woyciesz@gmail.com
The Aleksander Zelwerowicz National Academy of Dramatic Art Poland
https://orcid.org/0000-0001-6840-4069

PhD in Humanities; theatre and film scholar. Lecturer at the Theatre Academy in Warsaw, member of the Polish Society for Film and Media Studies. He published the book Co było grane? Film zagraniczny w Polsce w latach 1918-1929 na przykładzie Warszawy [What Was on Screens? Foreign Movies in Poland 1918-1929. A Case Study of Warsaw] (2015). He is also the author of an academic study of Andrzej Włast’s collection of movie columns. He published scientific and popular science articles in Kwartalnik Filmowy, Ekrany, Pleograf, and Stolica.



Statistics

Abstract views: 187
PDF downloads: 118


License

Copyright (c) 2024 Wojciech Świdziński

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

The author grants the publisher a royalty-free non-exclusive licence (CC BY 4.0) to use the article in Kwartalnik Filmowy, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in Kwartalnik Filmowy should it be published or used again (download licence agreement). The journal is published under the CC BY 4.0 licence. By submitting an article, the author agrees to make it available under this licence.

In issues from 105-106 (2019) to 119 (2022) all articles were published under the CC BY-NC-ND 4.0 licence. During this period the authors granted a royalty-free non-exclusive licence (CC BY-ND 4.0) to use their article in „Kwartalnik Filmowy”, retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.