Tożsamość kulturowa i wizerunek diaspory w kinie brytyjskim
Abstrakt
Tematem artykułu jest zmiana, jaka zaszła w kinematografii europejskiej pod koniec ubiegłego wieku, polegająca na zwrocie ku marginesom i mniejszościom etnicznym. Jak zauważają współcześni badacze (m.in. Andrew Higson), filmy brytyjskie nie przedstawiają już spójnej wizji narodu, a twórcy sugerują raczej, że tożsamość zbiorowa jest konstruowana, o czym przekonuje kino mniejszości narodowych obrazujące życie współczesnych diaspor, zwłaszcza azjatyckich. Problem społeczeństwa wielokulturowego, ukształtowanego przez kolonialną przeszłość, stał się w ostatnich latach zasadniczym wyzwaniem dla współczesnych reżyserów, o czym świadczą dzieła Stephena Frearsa, Gurinder Chadhy, Damiena O’Donnella, Metin Hüseyin i Sarah Gavron. Autorzy omawianych filmów podkreślają, że dzisiejsze terytoria przestają być zamknięte, wyraźnie odgrodzone od sąsiednich, przez co trudniej odróżnić „swoich” od „obcych”, zaś kultury narodowe nie sprawiają wrażenia homogenicznych, gdyż opierają się na przenikaniu i przepływach.
Słowa kluczowe:
kino brytyjskie, mniejszości etniczne, multikulturalizmBibliografia
Arora, Anupama. Sandrine Sanos. 2011. Bhangra Blues: Melancholy, Memory, and History in Gurinder Chadha’s I’m British But… „Journal of Postcolonial Writing” vol. 47, nr 1.
DOI: https://doi.org/10.1080/17449855.2011.533965
Google Scholar
Bhabha, Homi. 2010. Mimikra i ludzie. Tłum. T. Dobrogoszcz, Kraków : Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar
Chacko, Mary Ann. 2010. Bend It Like Beckham: Dribbling the Self Through a Cross-Cultural Space. „Multicultural Perspectives”, nr 12(2).
DOI: https://doi.org/10.1080/15210960.2010.481190
Google Scholar
Ciecko, Anne. 1999. Representing the Spaces of Diaspora in Contemporary British Films by Women Directors. „Cinema Journal” vol. 38, nr 3.
Google Scholar
Hall, Stuart. 2008. Tożsamość kulturowa a diaspora. Tłum. K. Majer. „Literatura na Świecie” nr 1-2.
Google Scholar
Higson, Andrew. 2008. Ograniczona wyobraźnia kina narodowego. Tłum. T. Rutkowska. „Kwartalnik Filmowy” 62-63.
Google Scholar
Hirsch, Marianne. 1999. Projected Memory: Holocaust Photographs in Personal and Public Fantasy. W: M. Bal, J. Crewe, L. Spitzer (red.). Acts of Memory. Hanover: University Press of New England.
Google Scholar
Huyssen, Andreas. 2003. Diaspora and Nation: Migrations into other Parts. „New German Critique” nr 88.
DOI: https://doi.org/10.2307/3211163
Google Scholar
Jahanara Kabir, Ananya 2004. Musical Recall: Postmemory and the Punjabi Diaspora. „Alif: Journal of Comparative Poetics” nr 24.
DOI: https://doi.org/10.2307/4047424
Google Scholar
Klobah, Loretta Collins. 2003. Pakistani Englishness and the Containment of the Muslim Subaltern in Ayub Khan-Din's Tragi-comedy Film ‘East is East’.„South Asian Popular Culture” vol. 1, nr 2.
DOI: https://doi.org/10.1080/1474668032000132698
Google Scholar
Leach, Jim. 2004. I'm British but…: Empire and After. W: tegoż. British Film. Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar
Reitz, Bernhard. 2003. Discovering an Identity Which Has Been Squashed: Intercultural and Intracultural Confrontations in the Plays of Winsom Pinnock and Ayub Khan-Din. „European Journal of English Studies”, vol. 7, nr 1.
DOI: https://doi.org/10.1076/ejes.7.1.39.14822
Google Scholar
Rivi, Luisa. 2007. European Cinema after 1989: Cultural Identity and Transnational Production. New York: Palgrave Macmillan.
DOI: https://doi.org/10.1057/9780230609280
Google Scholar
Welsch, Wolfgang. 1999. Transculturality: The Puzzling Form of Cultures Today. W: M. Featherstone, S. Lash (red.) Spaces of Cultures: City, Nation, World, London: SAGE.
DOI: https://doi.org/10.4135/9781446218723.n11
Google Scholar
Autorzy
Krzysztof Loskakwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet Jagielloński Polska
Profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, dyrektor Instytutu Sztuk Audiowizualnych UJ; zajmuje się filmem japońskim i kulturą współczesną. Opubli kował pracę poświęconą Marshallowi McLuhanowi (Dziedzictwo McLuhana. Między nowoczesnością a ponowoczesnością /2001/), monografie Alfreda Hitchcocka (Hitchcock - autor wśród gatunków /2002/) oraz Atoma Egoyana (Tożsamość i media /2006/). Wspólnie z Andrzejem Pitrusem napisał książkę David Cronenberg: rozpad ciała, rozpad gatunku (2003). Wydał także Poetykę filmu japońskiego (2009), monografię Kenji Mizoguchi i wyobraźnia melodramatyczna (2012) oraz zbiór tekstów Adaptacje literatury japońskiej (2012).
Statystyki
Abstract views: 1PDF downloads: 0
Licencja
Prawa autorskie (c) 2012 Krzysztof Loska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Krzysztof Loska, Pamięć, performans i afekty – temat ludobójstwa w filmach Joshui Oppenheimera , Kwartalnik Filmowy: Nr 111 (2020): Zmysły i afekty
- Krzysztof Loska, „Choroba tropikalna”, czyli o ludziach, zwierzętach i duchach w filmie Apichatponga Weerasethakula , Kwartalnik Filmowy: Nr 110 (2020): Poza człowiekiem
- Krzysztof Loska, Podróż do Nowego Świata. Filmowa fikcja etnograficzna w perspektywie postkolonialnej , Kwartalnik Filmowy: Nr 107 (2019): Podróż, (e)migracja, pielgrzymka
- Krzysztof Loska, Apichatpong Weerasethakul – o polityce i widmach , Kwartalnik Filmowy: Nr 105-106 (2019): Kino wobec transformacji ustrojowych
- Krzysztof Loska, Architektura i japoński kolonializm – filmowy obraz przestrzeni miejskiej w okupowanym Seulu , Kwartalnik Filmowy: Nr 109 (2020): Przestrzeń architektoniczna w filmie
- Krzysztof Loska, Historie polskich emigrantów w kinie europejskim , Kwartalnik Filmowy: Nr 109 (2020): Przestrzeń architektoniczna w filmie
- Krzysztof Loska, Z punktu widzenia ludności rdzennej – film jako narzędzie dekolonizacji w Kanadzie , Kwartalnik Filmowy: Nr 116 (2021): Kino i tożsamość społeczna
- Krzysztof Loska, Życie w cieniu elektrowni atomowej (Fukushima – dziesięć lat później) , Kwartalnik Filmowy: Nr 114 (2021): Zanieczyszczenie, brud, skaza
- Krzysztof Loska, Oscar Micheaux i początki kina afroamerykańskiego , Kwartalnik Filmowy: Nr 117 (2022): Kino nieznane/ukryte
- Krzysztof Loska, Lav Diaz, rewolucja i czas mesjański , Kwartalnik Filmowy: Nr 123 (2023): Tempo i rytm
