Sensualizm – propozycja teoretyczna Aleksandra Kumora i Danuty Palczewskiej

Rafał Koschany

Abstrakt

Aleksander Kumor i Danuta Palczewska w artykule Sensualizm jako podstawa badania dzieła filmowego przeprowadzają analizę filmu jako sztuki w sposób szczególny oddziałującej na zmysły widza. Rozwój filmu i nowe możliwości intensyfikacji zmysłowego odbioru w dużym stopniu wpływają na uniwersalizację języka filmowego. Komentarz do artykułu zawiera krótką rekonstrukcję zaproponowanej w 1963 r. teorii, a także próbę umieszczenia jej w ówczesnym paradygmacie strukturalno-semiotycznym. Przede wszystkim jednak Sensualizm… oceniony tu został jako wykład pionierski i w dużym stopniu zapowiadający zmiany w teorii filmu o kilka dekad późniejsze. Refleksja nad rozwojem zmysłowej teorii kina, zapoczątkowanej w latach 90. XX w. przez Vivian Sobchack, pozwala jednocześnie stwierdzić, że wczesna propozycja polskich badaczy w sposób zasadniczy różni się od współczesnych ujęć (m.in. dzisiejszy język jest naznaczony indywidualną perspektywą i doświadczeniem badacza; sensualny odbiór widza zależy od licznych uwarunkowań biologicznych, społecznych i kulturowych; wreszcie przedmiotem specjalistycznych, interdyscyplinarnych badań stają się oddzielne zmysły, w tym zmysł dotyku). (Materiał nierecenzowany).