Realistyczny musical? Allen – Resnais – von Trier
Abstrakt
W musicalu realizm pojawia się na wiele sposobów, jest kategorią historycznie zmienną i wieloznaczną, a często zależną od odmiany gatunkowej (na przykład w backstage musicals czy w filmowych opowieściach o artystach elementy wykonywania muzyki, śpiewu czy tańca są racjonalnie uzasadnione). Z pewnością jednak nie jest to cecha konstytutywna omawianego gatunku i ostatecznie pozostaje konwencją. Autor artykułu przywołuje jednak pewne koncepcje czy poetyki, które sprzeciwiają się temu poglądowi, a także odbiorczym przyzwyczajeniom widzów. Wybrane do analizy przykłady są wyjątkowymi próbami w karierze trzech reżyserów; są to Everyone Says I Love You Woody’ego Allena (1996), On connaît la chanson (Same Old Song) Alaina Resnais (1997) oraz Dancer in the Dark Larsa von Triera (2000). Wszyscy podnieśli musical do rangi ważnego eksperymentu – jako autotematycznej wypowiedzi na temat statusu gatunku i jego ewentualnej realistycznej wersji.
Słowa kluczowe:
musical, Woody Allen, Alain Resnais, Lars von Trier, realizmBibliografia
Agnieszki Osieckiej i Jeremiego Przybory listy na niewyczerpanym papierze, oprac. M. Umer, Wyd. Agora, Warszawa 2010.
Google Scholar
Altman Charles F., W stronę teorii gatunku filmowego, przeł. A. Helman, „Kino” 1987, nr 6, s. 21.
Google Scholar
Eco Umberto, Fikcyjne „Protokoły”, w: tenże, Sześć przechadzek po lesie fikcji, przeł. J. Jarniewicz, Znak, Kraków 1995, s. 132-159.
Google Scholar
Godzic Wiesław, Widz w świecie musicalu, w: Kino gatunków, red. A. Helman, s. 19-26.
Google Scholar
Helman Alicja, Modele odbiorcy (refleksje teoretyczne), „Kino” 1988, nr 3, s. 21.
Google Scholar
Lax Eric, Rozmowy z Woody Allenem. Rozmowy z lat 1971-2001, przeł. J. Rybski, Axis Mundi, bmw 2008, s. 220.
Google Scholar
Słownik pojęć filmowych, t. 8, red. A. Helman, Wydawnictwo „Wiedza o kulturze”, Wrocław 1998, s. 131-183.
Google Scholar
Trier Lars von, Spowiedź DOGMA-tyka, przeł. T. Szczepański, Znak, Kraków 2000, s. 265.
Google Scholar
Autorzy
Rafał Koschanykwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Polska
Adiunkt w Zakładzie Semiotyki Kultury Instytutu Kulturoznawstwa UAM, autor książki Przypadek. Kategoria artystyczna i egzystencjalna w literaturze i filmie (2006) oraz artykułów publikowanych w pracach zbiorowych i czasopismach naukowych; swoje zainteresowania badawcze lokuje m.in. na pograniczu literaturoznawstwa i filmoznawstwa.
Statystyki
Abstract views: 30PDF downloads: 8
Licencja
Prawa autorskie (c) 2011 Rafał Koschany
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Rafał Koschany, Architektura jako fabuła. O „Parasite” Bong Joon-ho , Kwartalnik Filmowy: Nr 109 (2020): Przestrzeń architektoniczna w filmie
- Rafał Koschany, Zerwany film. „Crux interpretum” jako problem teorii i praktyki interpretacji (na przykładzie „Persony” Ingmara Bergmana) , Kwartalnik Filmowy: Nr 119 (2022): (Nowa) teoria filmu
- Rafał Koschany, Po co i jak interpretować filmy? Propozycja Jacques’a Aumonta , Kwartalnik Filmowy: Nr 117 (2022): Kino nieznane/ukryte
- Rafał Koschany, Genealogie polskiego filmoznawstwa: od Juliusza Kleinera do Bolesława W. Lewickiego , Kwartalnik Filmowy: Nr 124 (2023): Streaming
- Rafał Koschany, Fenomenologia i filmoznawstwo. Stefana Morawskiego komentarz do koncepcji Romana Ingardena , Kwartalnik Filmowy: Nr 126 (2024): Fantastyka, fantasy, fantazmat
- Rafał Koschany, Fenomenologia obrazów filmowych. Wideoesej jako krytyka tematyczna i sztuka interpretacji , Kwartalnik Filmowy: Nr 104 (2018): Esej, „found footage”, film montażowy
- Rafał Koschany, Sfilmować/opowiedzieć śmierć. „Grabarz” Sándora Kardosa jako film „przyliteracki” , Kwartalnik Filmowy: Nr 97-98 (2017): Wędrujące motywy
- Rafał Koschany, Sensualizm – propozycja teoretyczna Aleksandra Kumora i Danuty Palczewskiej , Kwartalnik Filmowy: Nr 128 (2024): Dekolonizacja dyskursów filmowych
- Rafał Koschany, „Eidôlon”. Od wiersza o rzeczy do rzeczy w filmie , Kwartalnik Filmowy: Nr 74 (2011): Rzeczy filmowe
- Rafał Koschany, Dziecięca kinofilia , Kwartalnik Filmowy: Nr 81 (2013): Dziecko i film
