Lisandro Alonso – luki filmowego realizmu

Rafał Syska

Abstrakt

Tematem eseju jest twórczość argentyńskiego reżysera Lisandra Alonso, autora takich filmów jak: La Libertad, Los Muertos, Fantasma i Liverpool. Autor artykułu analizuje specyfikę filmowego stylu artysty, koncentrując się na różnorodnych formach ekranowego realizmu. Najpierw stara się prześledzić potencjalnych protoplastów Alonsa, konfrontując poetykę argentyńskiego twórcy z modelami realizmu typowymi dla Roberta Bressona, Béli Tarra i Chantal Akerman. Twierdzi, że reżyser aktualizuje Bressonowską koncepcję kinematografu, czyli wizję premélièsowskiego filmu, pozbawionego konwencjonalnej emocjonalności, odległego od kinowego spektaklu i przywiązanego do „dokumentalnej” faktury opowiadania. Z drugiej strony Syska podkreśla, że Bresson uogólnia i syntetyzuje, odbierając bohaterom niepowtarzalność, podczas gdy Alonso nadaje postaciom walor unikatowości, a proponowany przez reżysera realizm pozostaje najczystszy, służebny wobec pejzażu i postaci-aktora. Autor zaznacza także stosowane przez Alonsa techniki dystansacyjne, eliptyczność fabularną, unikanie puent i specyficzny charakter subiektywizmu niewyrastającego poza ramy klasycznie ujętych norm narracji obiektywnej (analiza sceny snu z filmu La Libertad). Autor obszerny fragment poświęca także analizie stosunków temporalnych w filmach Alonsa, stosując roboczą kategorię czasu teraźniejszego – niedokonanego.