„Smart cinema”. Mądre kino z „indie” świata
Abstrakt
Autor poddał analizie jedną z najważniejszych ścieżek amerykańskiego kina niezależnego lat 90. – smart cinema. Opisał kontekst produkcyjno-dystrybucyjny i ulokował go w pejzażu indieworld – fenomenu rozwijającego się od 25 lat w USA. Następnie prześledził najważniejsze cechy smart filmów, koncentrując się na ich konserwatyzmie estetycznym i światopoglądowym, ale także na kwestii ironii oraz przypadku. Uznał, że smart filmy to antyteza kina familijnego, ale jednocześnie tęsknota za pryncypiami amerykańskiego modelu stosunków społecznych. Syska stworzył wstępny zarys zjawiska, przywołał najważniejszych jego twórców: Paula Thomasa Andersona, Tamarę Jenkins, Alexandre’a Payne’a, Todda Solondza i innych, a także zestawił smart cinema z quirky cinema.
Słowa kluczowe:
smart cinema, quirky cinema, ironia, indieworldBibliografia
Collins, Jim. Genericity in the 90s: Eclectic Irony and the New Sincerity. W: Film Theory Goes to the Movies. red. J. Collins, H. Radner, A. Preacher Collins. New York: Routledge, 1993
Google Scholar
Dargis, Mamohla. Whatever: The new nihilism. „LA Weekly”, 26.11.1998
Google Scholar
Hirschorn, Michael. Quirked Around. The Unbearable Lightness of Ira Glass, Wes Anderson, and other Paragons of Indie Sensibility. „Atlantic Monthly” 9 (2007)
Google Scholar
King, Geoff. Indiewood, USA: Where Hollywood meets Independent Cinema. London: I. B. Tauris, 2009
DOI: https://doi.org/10.5040/9780755697076
Google Scholar
Perkins, Claire. American Smart Cinema. Edinburgh: University Press, 2012
DOI: https://doi.org/10.1515/9780748646548
Google Scholar
Sconce, Jeffrey. Irony, Nihilism and the New American „Smart” Film. „Screen” t. 43, nr 4 (2002)
DOI: https://doi.org/10.1093/screen/43.4.349
Google Scholar
Turan, Kenneth. Fade ID Pitch Black. „Los Angeles Times”, 22.11.1998.
Google Scholar
Autorzy
Rafał Syskakwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet Jagielloński Polska
Historyk filmu, doktor habilitowany w Instytucie Sztuk Audiowizualnych UJ. Autor książek: Film i przemoc. Sposoby obrazowania filmowych aktów przemocy (2003), Zachować dystans. Filmowy świat Roberta Altmana (2008), Poezja obrazu. Filmy Theo Angelopoulosa (2008), Filmowy neomodernizm (2014). Redaktor Słownika filmu, a obecnie współredaktor wielotomowych publikacji Mistrzowie kina amerykańskiego i Historia kina. Stypendysta Fundacji Tygodnika „Polityka”, Fundacji na rzecz Nauki Polskiej i Fundacji Kościuszkowskiej. W 2012 r. przebywał jako scholar visiting na Columbia University. Założyciel i redaktor naczelny magazynu „Ekrany”. Kurator wystawy Stanley Kubrick w Muzeum Narodowym w Krakowie. Dyrektor Narodowego Centrum Kultury Filmowej w Łodzi.
Statystyki
Abstract views: 67PDF downloads: 75
Licencja
Prawa autorskie (c) 2016 Rafał Syska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Rafał Syska, Dotknięcie filmu. Techniczne uwarunkowania obecności filmu w muzeum , Kwartalnik Filmowy: Nr 113 (2021): Film i technologia
- Rafał Syska, Pamięć filmu. Mnemotechnika muzeów kina , Kwartalnik Filmowy: Nr 125 (2024): Kino jako maszyna pamiętania
- Rafał Syska, Urok jawnogrzesznicy. „Maddalena” Jerzego Kawalerowicza , Kwartalnik Filmowy: Nr 95 (2016): Transnarodowość kina polskiego
- Rafał Syska, Ślady niepowstałych filmów , Kwartalnik Filmowy: Nr 89-90 (2015): Redefinicje klasyki
- Rafał Syska, Film jako plac budowy , Kwartalnik Filmowy: Nr 91 (2015): Film między muzyką pop a popkulturą
