Ślady niepowstałych filmów
Abstrakt
Syska omawia historycznofilmową użyteczność refleksji na temat niezrealizowanych filmów. Autor rozważa cztery możliwe powody, dla których analiza niezmaterializowanych projektów jest przydatna. Po pierwsze, pozwala ona na o wiele bardziej wnikliwe – niż w przypadku filmów zrealizowanych – opisywanie mechanizmów powstawania scenariuszy, tworzenia kolejnych wersji scen, dobierania obsady aktorskiej, eksperymentowania z lokacjami, ewoluowania projektu etc. Po drugie, umożliwia analizowanie genezy określonych rozwiązań artystycznych, które niekoniecznie zostały zaprojektowane dla powstałych filmów, lecz były obmyślane dla realizacji dzieł wcześniejszych – ostatecznie nieurzeczywistnionych. Po trzecie, pozwala stworzyć szeroką sieć cytatów i zawłaszczeń, bo porzucone projekty żywiły liczne inne filmy – często innych reżyserów. Po czwarte wreszcie, umożliwia analizę procesu produkcji filmowej w oparciu o narzędzia modnych dziś production studies.
Słowa kluczowe:
niepowstałe filmy, production studies, historia filmuBibliografia
Arystoteles, Metafizyka, w Dzieła wszystkie, tom 2. Tłum. K. Leśniak. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990.
Google Scholar
Bielańska, Anita, Zaświaty Felliniego. Podróż G. Mastrony. „EKRANy” 11 (2013): 96-98.
Google Scholar
Boorman, John, Adventures of a Suburban Boy. London: Faber and Faber, 2003.
DOI: https://doi.org/10.5040/9780571344307
Google Scholar
Carlo, Carlo Di, i Giorgio Tinazzi, Unfinished Business: Screenplays, Scenarios, and Ideas. New York: Marsilio, 1998.
Google Scholar
Combs, Richard, Nostromo. An unmade project sheds new light on David Lean’s creative imperatives. „Film Comment” 4 (2008).
Google Scholar
Fomin, Walerij, Kino i włast. Sowietskoje kino: 1965–1985. Moscow 1996: 272–273.
Google Scholar
Gołuński, Tycjan, La Genès Roberta Bressona. „EKRANy” 13-14 (2013): 98-109.
Google Scholar
Grazzini, Giovanni, Federico Fellini o filmie. Tłum. Wanda Wertenstein, (Warszawa: Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe 1989).
Google Scholar
Kazana, Bartosz, Nasz człowiek z Costaguana. Ostatnia filmowa wizja Davida Leana. „EKRANy” 9 (2012): 95.
Google Scholar
Loska, Krzysztof, Alfred Hitchcock i opowieść o duchu kobiety. „EKRANy” 8 (2012): 94-97.
Google Scholar
Loska, Krzysztof, Pearl Harbor według Kurosawy. „EKRANy” 17 (2014): 92-95.
Google Scholar
Lubelski, Tadeusz. Historia niebyła kina PRL. Kraków: Znak, 2012: 279.
Google Scholar
Lubelski, Tadeusz, Nowa fala. O pewnej przygodzie francuskiego kina. Kraków: Universitas, 2000: 64.
Google Scholar
Petit, Chris, „Kino utracone i postkino”. Tłum. Miłosz Stelmach, „EKRANy” 18 (2014): 62-67.
Google Scholar
Sławiński, Janusz, Analiza, interpretacja i wartościowanie dzieła literackiego, w Próby teoretycznoliterackie. Warszawa: „PEN”, 1992.
Google Scholar
Stasiowski, Maciej, Wyobraźnia bez defektów. „The Defective Detective” Terry’ego Gilliama. „EKRANy” 19-20 (2012): 111.
Google Scholar
Stelmach, Miłosz, Wojna o pierścień Johna Boormana. „EKRANy” 22 (2014): 96.
Google Scholar
Szczepański, Tadeusz, Jezus – projekt Carla Theodora Dreyera. „EKRANy” 18 (2014): 102-107.
Google Scholar
Tarkowski, Andriej, Dzienniki. Tłum. S. Kuśmierczyk, Warszawa: IS PAN, 1998.
Google Scholar
Tosogawa, Hiroshi, All the Emperor’s Men. Kurosawa’s Pearl Harbor. Milwaukee: Applause Theatre and Cinema Book, 2012.
Google Scholar
Waldman, Harry, Scenes Unseen. Unreleased and Uncompleted Films from the World’s Master Filmmakers 1912-1990. Jefferson: McFarland, 1991.
Google Scholar
Wojnicka, Joanna, Proust według Viscontiego. „EKRANy” 3-4 (2011): 92.
Google Scholar
Autorzy
Rafał Syskakwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet Jagielloński Polska
Historyk filmu, dr hab. w Instytucie Sztuk Audiowizualnych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Autor książek: Film i przemoc. Sposoby obrazowania filmowych aktów przemocy (2003), Zachować dystans. Filmowy świat Roberta Alt- mana (2008), Poezja obrazu. Filmy Theo Angelo- poulosa (2008), Filmowy neomodernizm (2014). Redaktor Słownika filmu i współredaktor wielotomowych publikacji Mistrzowie kina amerykańskiego i Historia kina. Stypendysta m.in. Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. W 2012 r. przebywał jako Scholar Visiting na Columbia University. Założyciel i redaktor naczelny magazynu „Ekrany”.
Statystyki
Abstract views: 46PDF downloads: 40
Licencja
Prawa autorskie (c) 2015 Rafał Syska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Rafał Syska, Dotknięcie filmu. Techniczne uwarunkowania obecności filmu w muzeum , Kwartalnik Filmowy: Nr 113 (2021): Film i technologia
- Rafał Syska, Pamięć filmu. Mnemotechnika muzeów kina , Kwartalnik Filmowy: Nr 125 (2024): Kino jako maszyna pamiętania
- Rafał Syska, „Smart cinema”. Mądre kino z „indie” świata , Kwartalnik Filmowy: Nr 93-94 (2016): Kino amerykańskie
- Rafał Syska, Urok jawnogrzesznicy. „Maddalena” Jerzego Kawalerowicza , Kwartalnik Filmowy: Nr 95 (2016): Transnarodowość kina polskiego
- Rafał Syska, Film jako plac budowy , Kwartalnik Filmowy: Nr 91 (2015): Film między muzyką pop a popkulturą
