Przygody Franka Dolasa albo co Giuseppe robił w Warszawie
Piotr Zwierzchowski
kwartalnik.filmowy@ispan.plUniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy (Polska)
Abstrakt
Niniejszy tekst jest poświęcony polskim komediom wojennym lat 60. XX wieku: Giuseppe w Warszawie Stanisława Lenartowicza, Gdzie jest generał... i Jak rozpętałem drugą wojnę światową Tadeusza Chmielewskiego. Pod uwagę zostało wzięte również Cafe „Pod minogą” (1959) Bronisława Broka. Omawiane filmy wychodziły od pytań i sytuacji wcale nie tak różnych od opisywanych przez polską szkołę filmową, udzielały jednak zupełnie innych odpowiedzi, stając się częścią kina nowej pamięci. Zawarte w nich wizje świata, wojny i polskiego w niej udziału znakomicie wpisywały się w kontekst polityczny i ideologiczny tamtych lat, odpowiadały jednak także społecznym wyobrażeniom. Komedie te starały się unikać kontrowersji, odwoływały się do akceptowanych w społeczeństwie stereotypów i autostereotypów, jak również do konwencji gatunkowych, przede wszystkim do farsy. Ich niewątpliwa do dziś popularność świadczy o tym, że reprezentują wartości przekraczające doraźny wymiar polityki kulturalnej tamtej dekady.
Słowa kluczowe:
Stanisław Lenartowicz, Tadeusz Chmielewski, Bronisław Brok, komedia wojennaBibliografia
Eberhardt Konrad, 13.13. wojuje, „Film” 1961, nr 20, s. 4.
DOI: https://doi.org/10.2307/20550940
Google Scholar
Edensor Tim, Tożsamość narodowa, kultura popularna i życie codzienne, tłum. A. Sadza, Kraków 2004, 58-65.
Google Scholar
Fuksiewicz Jacek, Sen trzynastolatka o drace, „Kultura” 1970, nr 17, s. 10.
Google Scholar
Gazda Janusz, „Giuseppe w Warszawie”, „ITD. Ilustrowany Magazyn Studencki” 1964, nr 33, s. 16.
Google Scholar
H.B, Walki naszych ojców… na wesoło, „Za i Przeciw” 1964, nr 35, s. 15.
Google Scholar
Hiv. (Roman Zimand), Sezon na komedie (I), „Argumenty” 1964, nr 36, s. 12.
Google Scholar
Hiv. [Roman Zimand], Film niespodzianka, „Argumenty” 1964, nr 3, s. 12
Google Scholar
Jackiewicz Aleksander, Moja filmoteka. Kino polskie, Warszawa 1983, s. 291.
Google Scholar
Janicki Stanisław, Orzeszko idzie na wojnę, „Film” 1964, nr 1, s. 4.
Google Scholar
Janicki Stanisław, Polscy twórcy filmowi o sobie, Warszawa 1962, s. 59, 60.
Google Scholar
Karbowiak Małgorzata, „Jak rozpętałem II wojnę światową”, „Głos Robotniczy” 1970, nr 90, s. 5.
Google Scholar
Klaczyński Zbigniew, Odnaleziona komedia, „Trybuna Ludu” 1964, nr 5, s. 4.
Google Scholar
Kornacki Krzysztof, Ewa i Czesław Petelscy – w krainie PRL-u, w: Autorzy polskiego kina, t. 2, red. G. Stachówna i B. Zmudziński, Kraków 2007, s. 54.
Google Scholar
Kurz Iwona, Twarze w tłumie. Wizerunki bohaterów wyobraźni zbiorowej w kulturze polskiej lat 1955-1969, Izabelin 2005, s. 140.
Google Scholar
Madej Alina, Szkopskie lata na filmowym ekranie, w: tejże Kino. Władza. Publiczność. Kinematografia polska w latach 1944-1949, Bielsko-Biała 2002, s. 116-133.
Google Scholar
Marszałek Rafał, Film fabularny, w: Historia filmu polskiego, t. VI, red. Rafał Marszałek, Warszawa 1994, s. 146.
Google Scholar
Marszałek Rafał, Polska wojna w obcym filmie, Warszawa 1976, s. 93-94.
Google Scholar
Marszałek Rafał, Tramwajem do Tobruku, „Współczesność” 1970, nr 10, s. 12.
Google Scholar
Miczka, współred. A. Madej, Katowice 1994, s. 74-77.
Google Scholar
Olszewski Jan, Długa droga Franka Dolasa. O nowym filmie Tadeusza Chmielewskiego, „Film” 1968, nr 50-51, s. 14.
Google Scholar
Peltz Jerzy, Z humorem w plecaku, „Film” 1970, nr 15, s. 4.
Google Scholar
Protokół z kolaudacji filmu pt. „Gdzie jest generał?”, 27.VII.1963 r., AFN, sygn. A-216, poz. 3, k. 8-10, k. 6. 7.
Google Scholar
Rammel Iwona, „Dobranoc, ojczyzno kochana, już czas na sen…” Komedia filmowa lat sześćdziesiątych, w: Syndrom konformizmu? Kino polskie lat sześćdziesiątych, red. T.
Google Scholar
Rewere August [Andrzej Szczypiorski], Nikt nic nie wie, czyli całe miasto mówi o tym, „Film” 1948, nr 22, s. 7.
Google Scholar
Skwara Janusz, „Giuseppe w Warszawie”, „Poglądy” 1964, nr 19, s. 15.
Google Scholar
Sławiński Kazimierz, Przygody kanoniera Dolasa, Warszawa 1967, s. 11.
Google Scholar
Stenogram z posiedzenia Komisji Kolaudacyjnej w dniu 15.X.69r. Na porządku dziennym: omówienie pierwszej części pt. „Ucieczka” filmu trzyczęściowego pt. „Jak rozpętałem II wojnę światową” – zrealizowanego przez reż. Tadeusza Chmielewskiego, Archiwum Filmoteki Narodowej (dalej: AFN), sygn. A-344, poz. 471, k. 3, 6.
Google Scholar
Stenogram z posiedzenia Komisji Kolaudacyjnej w dniu 17.X.69r. Na porządku dziennym omówienie II i III części serii pt. „Jak rozpętałem II wojnę światową” (odcinek drugi „Za bronią”, odcinek trzeci „Wśród swoich”) – zrealizowanych przez reż. Tadeusza Chmielewskiego, AFN, sygn. A-344, poz. 472, k. 2.
Google Scholar
Talarczyk-Gubała Monika, PRL się śmieje! Polska komedia filmowa lat 1945-1989, Warszawa 2007, s. 76.
Google Scholar
Ten temat pozostanie… „Magazyn Filmowy” rozmawia z Wandą Jakubowską, rozmawiał O. Sobański, „Magazyn Filmowy” 1968, nr 13, s. 2.
Google Scholar
Werner Andrzej, Film fabularny, w: Historia filmu polskiego, t. 5, red. Rafał Marszałek, Warszawa 1985, s. 54.
Google Scholar
Załuski Zbigniew, Siedem polskich grzechów głównych i inne polemiki, wyd. V, Warszawa 1973, s. . 221-222, 233-235, 272.
Google Scholar
Zaremba Marcin, Komunizm, legitymizacja, nacjonalizm. Nacjonalistyczna legitymizacja władzy komunistycznej w Polsce, Warszawa 2002, s. 304-305.
Google Scholar
Zwierzchowski Piotr, Obraz Rosjan w kinie PRL, w: W objęciach Wielkiego Brata. Sowieci w Polsce 1944-1993, red. S. Stępień, K. Rokicki, Warszawa 2009. ., s. 288-289
Google Scholar
Zwierzchowski Piotr, Zezowate szczęście, Poznań 2006, s. 40-48, 81.
Google Scholar
Autorzy
Piotr Zwierzchowskikwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Polska
Filmoznawca, profesor Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy i Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie. Głównym przedmiotem jego badań jest historia kina polskiego po II wojnie światowej, zwłaszcza socrealizm i kino lat 60. Autor książek, m.in.: Zapomniani bohaterowie. O bohaterach filmowych polskiego socrealizmu (2000), Piękny sen pedagoga. Literackie i filmowe portrety świata edukacji (2005), Pęknięty monolit. Konteksty polskiego kina socrealistycznego (2005), Spektakl i ideologia. Szkice o filmowych wyobrażeniach śmierci heroicznej (2006), Zezowate szczęście (2006); redaktor i współredaktor tomów zbiorowych, m.in.: Kino polskie wobec umierania i śmierci (2005), Kino polskie po roku 1989 (2007), Październik 1956 w literaturze i filmie (2010), Polskie kino popularne (2011), Kino polskie wobec II wojny światowej (2011).
Statystyki
Abstract views: 24PDF downloads: 8
Licencja
Prawa autorskie (c) 2012 Piotr Zwierzchowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Piotr Zwierzchowski, Co się wydarzyło w Brighton , Kwartalnik Filmowy: Nr 113 (2021): Film i technologia
- Piotr Zwierzchowski, Krzysztof Kornacki, Metodologiczne problemy badania kina PRL-u , Kwartalnik Filmowy: Nr 85 (2014): Film i media – przeszłość i przyszłość
- Mariusz Guzek, Piotr Zwierzchowski, Więcej niż antologia , Kwartalnik Filmowy: Nr 104 (2018): Esej, „found footage”, film montażowy
- Piotr Zwierzchowski, Polityczne konteksty kina popularnego w Polsce w latach 80. , Kwartalnik Filmowy: Nr 103 (2018): Młode kino polskie – konfrontacja pokoleń
- Aldona Ossowska-Zwierzchowska, Piotr Zwierzchowski, Spektakl gościnności. „Party przy świecach” Antoniego Krauzego , Kwartalnik Filmowy: Nr 100 (2017): O świętowaniu
- Piotr Zwierzchowski, Kobieta, komunistka, filmowiec , Kwartalnik Filmowy: Nr 91 (2015): Film między muzyką pop a popkulturą
- Piotr Zwierzchowski, Szeryf z komitetu powiatowego. O wizerunku sekretarza PZPR w kinie polskim lat 70. , Kwartalnik Filmowy: Nr 92 (2015): Kino polskie i polityka
- Aldona Ossowska-Zwierzchowska, Piotr Zwierzchowski, Dziecko i jego świat(y). O filmach Macieja Adamka , Kwartalnik Filmowy: Nr 81 (2013): Dziecko i film
