The Adventures of Franek Dolas, or What Was Giuseppe Doing in Warsaw
Abstract
This article is devoted to Polish comedies made in 1960s and dealing with the Second World War. The films analysed are: Stanisław Lenartowicz’s Giuseppe in Warsaw, Tadeusz Chmielewski’s Where is the General? and How I caused the Second World War, and Bronisław Brok’s Cafe “Under a lamprey”. The presented films posed questions and presented situations that were not that different from those described by the Polish Film School, however they provided completely different answers, thus becoming a part of the cinema of new memory. Visions of the world, the war and the Polish role in it presented in those films fitted in well with the political and ideological context of the time, and the societal expectations. The comedies avoided controversies, and referred to the stereotypes and auto-stereotypes accepted within the society, and applied conventions of the genre, in particular - farce. Their present day popularity proves that they represent values that go beyond the cultural politics of the decade.
Keywords:
Stanisław Lenartowicz, Tadeusz Chmielewski, Bronisław Brok, war comedyReferences
Eberhardt Konrad, 13.13. wojuje, „Film” 1961, nr 20, s. 4.
DOI: https://doi.org/10.2307/20550940
Google Scholar
Edensor Tim, Tożsamość narodowa, kultura popularna i życie codzienne, tłum. A. Sadza, Kraków 2004, 58-65.
Google Scholar
Fuksiewicz Jacek, Sen trzynastolatka o drace, „Kultura” 1970, nr 17, s. 10.
Google Scholar
Gazda Janusz, „Giuseppe w Warszawie”, „ITD. Ilustrowany Magazyn Studencki” 1964, nr 33, s. 16.
Google Scholar
H.B, Walki naszych ojców… na wesoło, „Za i Przeciw” 1964, nr 35, s. 15.
Google Scholar
Hiv. (Roman Zimand), Sezon na komedie (I), „Argumenty” 1964, nr 36, s. 12.
Google Scholar
Hiv. [Roman Zimand], Film niespodzianka, „Argumenty” 1964, nr 3, s. 12
Google Scholar
Jackiewicz Aleksander, Moja filmoteka. Kino polskie, Warszawa 1983, s. 291.
Google Scholar
Janicki Stanisław, Orzeszko idzie na wojnę, „Film” 1964, nr 1, s. 4.
Google Scholar
Janicki Stanisław, Polscy twórcy filmowi o sobie, Warszawa 1962, s. 59, 60.
Google Scholar
Karbowiak Małgorzata, „Jak rozpętałem II wojnę światową”, „Głos Robotniczy” 1970, nr 90, s. 5.
Google Scholar
Klaczyński Zbigniew, Odnaleziona komedia, „Trybuna Ludu” 1964, nr 5, s. 4.
Google Scholar
Kornacki Krzysztof, Ewa i Czesław Petelscy – w krainie PRL-u, w: Autorzy polskiego kina, t. 2, red. G. Stachówna i B. Zmudziński, Kraków 2007, s. 54.
Google Scholar
Kurz Iwona, Twarze w tłumie. Wizerunki bohaterów wyobraźni zbiorowej w kulturze polskiej lat 1955-1969, Izabelin 2005, s. 140.
Google Scholar
Madej Alina, Szkopskie lata na filmowym ekranie, w: tejże Kino. Władza. Publiczność. Kinematografia polska w latach 1944-1949, Bielsko-Biała 2002, s. 116-133.
Google Scholar
Marszałek Rafał, Film fabularny, w: Historia filmu polskiego, t. VI, red. Rafał Marszałek, Warszawa 1994, s. 146.
Google Scholar
Marszałek Rafał, Polska wojna w obcym filmie, Warszawa 1976, s. 93-94.
Google Scholar
Marszałek Rafał, Tramwajem do Tobruku, „Współczesność” 1970, nr 10, s. 12.
Google Scholar
Miczka, współred. A. Madej, Katowice 1994, s. 74-77.
Google Scholar
Olszewski Jan, Długa droga Franka Dolasa. O nowym filmie Tadeusza Chmielewskiego, „Film” 1968, nr 50-51, s. 14.
Google Scholar
Peltz Jerzy, Z humorem w plecaku, „Film” 1970, nr 15, s. 4.
Google Scholar
Protokół z kolaudacji filmu pt. „Gdzie jest generał?”, 27.VII.1963 r., AFN, sygn. A-216, poz. 3, k. 8-10, k. 6. 7.
Google Scholar
Rammel Iwona, „Dobranoc, ojczyzno kochana, już czas na sen…” Komedia filmowa lat sześćdziesiątych, w: Syndrom konformizmu? Kino polskie lat sześćdziesiątych, red. T.
Google Scholar
Rewere August [Andrzej Szczypiorski], Nikt nic nie wie, czyli całe miasto mówi o tym, „Film” 1948, nr 22, s. 7.
Google Scholar
Skwara Janusz, „Giuseppe w Warszawie”, „Poglądy” 1964, nr 19, s. 15.
Google Scholar
Sławiński Kazimierz, Przygody kanoniera Dolasa, Warszawa 1967, s. 11.
Google Scholar
Stenogram z posiedzenia Komisji Kolaudacyjnej w dniu 15.X.69r. Na porządku dziennym: omówienie pierwszej części pt. „Ucieczka” filmu trzyczęściowego pt. „Jak rozpętałem II wojnę światową” – zrealizowanego przez reż. Tadeusza Chmielewskiego, Archiwum Filmoteki Narodowej (dalej: AFN), sygn. A-344, poz. 471, k. 3, 6.
Google Scholar
Stenogram z posiedzenia Komisji Kolaudacyjnej w dniu 17.X.69r. Na porządku dziennym omówienie II i III części serii pt. „Jak rozpętałem II wojnę światową” (odcinek drugi „Za bronią”, odcinek trzeci „Wśród swoich”) – zrealizowanych przez reż. Tadeusza Chmielewskiego, AFN, sygn. A-344, poz. 472, k. 2.
Google Scholar
Talarczyk-Gubała Monika, PRL się śmieje! Polska komedia filmowa lat 1945-1989, Warszawa 2007, s. 76.
Google Scholar
Ten temat pozostanie… „Magazyn Filmowy” rozmawia z Wandą Jakubowską, rozmawiał O. Sobański, „Magazyn Filmowy” 1968, nr 13, s. 2.
Google Scholar
Werner Andrzej, Film fabularny, w: Historia filmu polskiego, t. 5, red. Rafał Marszałek, Warszawa 1985, s. 54.
Google Scholar
Załuski Zbigniew, Siedem polskich grzechów głównych i inne polemiki, wyd. V, Warszawa 1973, s. . 221-222, 233-235, 272.
Google Scholar
Zaremba Marcin, Komunizm, legitymizacja, nacjonalizm. Nacjonalistyczna legitymizacja władzy komunistycznej w Polsce, Warszawa 2002, s. 304-305.
Google Scholar
Zwierzchowski Piotr, Obraz Rosjan w kinie PRL, w: W objęciach Wielkiego Brata. Sowieci w Polsce 1944-1993, red. S. Stępień, K. Rokicki, Warszawa 2009. ., s. 288-289
Google Scholar
Zwierzchowski Piotr, Zezowate szczęście, Poznań 2006, s. 40-48, 81.
Google Scholar
Authors
Piotr Zwierzchowskikwartalnik.filmowy@ispan.pl
Kazimierz Wielki University, Bydgoszcz Poland
Filmoznawca, profesor Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy i Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie. Głównym przedmiotem jego badań jest historia kina polskiego po II wojnie światowej, zwłaszcza socrealizm i kino lat 60. Autor książek, m.in.: Zapomniani bohaterowie. O bohaterach filmowych polskiego socrealizmu (2000), Piękny sen pedagoga. Literackie i filmowe portrety świata edukacji (2005), Pęknięty monolit. Konteksty polskiego kina socrealistycznego (2005), Spektakl i ideologia. Szkice o filmowych wyobrażeniach śmierci heroicznej (2006), Zezowate szczęście (2006); redaktor i współredaktor tomów zbiorowych, m.in.: Kino polskie wobec umierania i śmierci (2005), Kino polskie po roku 1989 (2007), Październik 1956 w literaturze i filmie (2010), Polskie kino popularne (2011), Kino polskie wobec II wojny światowej (2011).
Statistics
Abstract views: 24PDF downloads: 8
License
Copyright (c) 2012 Piotr Zwierzchowski

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The author grants the publisher a royalty-free non-exclusive licence (CC BY 4.0) to use the article in Kwartalnik Filmowy, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in Kwartalnik Filmowy should it be published or used again (download licence agreement). The journal is published under the CC BY 4.0 licence. By submitting an article, the author agrees to make it available under this licence.
In issues from 105-106 (2019) to 119 (2022) all articles were published under the CC BY-NC-ND 4.0 licence. During this period the authors granted a royalty-free non-exclusive licence (CC BY-ND 4.0) to use their article in „Kwartalnik Filmowy”, retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.
Most read articles by the same author(s)
- Piotr Zwierzchowski, What Happened in Brighton , Kwartalnik Filmowy: No. 113 (2021): Film and Technology
- Piotr Zwierzchowski, Krzysztof Kornacki, Methodological Problems in Researching the Cinema of the Polish People’s Republic Era , Kwartalnik Filmowy: No. 85 (2014): Film and Media – the Past and the Future
- Mariusz Guzek, Piotr Zwierzchowski, More Than Anthology , Kwartalnik Filmowy: No. 104 (2018): Essay, Found Footage, Compilation Film
- Piotr Zwierzchowski, Political Contexts of Popular Cinema in Poland in the 1980s , Kwartalnik Filmowy: No. 103 (2018): Young Polish Cinema – Confrontation of Generations
- Aldona Ossowska-Zwierzchowska, Piotr Zwierzchowski, Spectacle of Hospitality: “The Candlelight Party” by Antoni Krauze , Kwartalnik Filmowy: No. 100 (2017): On Celebrating
- Piotr Zwierzchowski, Woman, Communist, Filmmaker , Kwartalnik Filmowy: No. 91 (2015): Film Between Pop Music and Pop Culture
- Piotr Zwierzchowski, The Sheriff of the County Party Committee: The Image of the Communist Party Secretary in Polish Cinema of the 1970s , Kwartalnik Filmowy: No. 92 (2015): Polish Cinema and Politics
- Aldona Ossowska-Zwierzchowska, Piotr Zwierzchowski, The Child and Its World(s): Films by Maciej Adamek , Kwartalnik Filmowy: No. 81 (2013): Child in Film