„Po prostu włącz”. Strumieniowanie jako praktyka technokulturowa
Andrzej Gwóźdź
gwan1@poczta.onet.plUniwersytet Śląski (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-4779-5942
Abstrakt
Autor proponuje refleksję nad streamingiem jako jedną z dominujących technokultur mediów pierwszych dekad XXI w. Odróżniając pojęcie strumienia (flow) telewizji od strumieniowania (streaming) w sieci, rozważa live streaming („widzenie na odległość” korzystające z pobierania danych z serwera w czasie rzeczywistym) w opozycji do formuły live tradycyjnej, linearnej telewizji (uwikłanej w temporalność programu). Odnośnie do korzystania z filmowych platform sieciowych (zwłaszcza Video on Demand), wskazuje na proces remediatyzacji filmów w przestrzeni Internetu. Przywołuje filmy z cyklu Netfliksa Czarne lustro (Black Mirror): Bandersnatch (2018) Davida Slade’a oraz Joan jest okropna (Joan Is Awful, 2023) Ally’ego Pankiwa, a także Cam (2018) Daniela Goldhabera oraz Spree (2020) Eugene’a Kotlyarenki i ujawnia ich autorefleksyjny charakter jako metafor strumieniowania.
Słowa kluczowe:
praktyka technokulturowa, platformy streamingowe, strumień telewizyjny, streaming na żywo, wideo na życzenie, remediacjaBibliografia
Chateau, D. (1997). Efekt zappingu (tłum. I. Ostaszewska). W: A. Gwóźdź (red.), Pejzaże audiowizualne. Telewizja – wideo – komputer (ss. 153-164). Kraków: Universitas.
Google Scholar
Dawson, M. (2007). Little Players, Big Shows: Format, Narration, and Style on Television’s New Smaller Screens. Convergence: The International Journal of Research into New Media Technologies, (3), ss. 231-250.
DOI: https://doi.org/10.1177/1354856507079175
Google Scholar
Feuer, J. (1997). Telewizja na żywo: ontologia jako ideologia (tłum. A. Piskorz). W: A. Gwóźdź (red.), Pejzaże audiowizualne. Telewizja – wideo – komputer (ss. 127-140). Kraków: Universitas.
Google Scholar
Kołtowski, K. (2023, 25 lipca). Netflix ma nową funkcję. Kluczowe informacje w jednym miejscu. DobreProgramy.pl. https://www.dobreprogramy.pl/netflix-ma-nowa-funkcje-kluczowe-informacje-w-jednym-miejscu,6923407062268544a
Google Scholar
Kompare, D. (2011). Publikując przepływ. Zestawy DVD a zmiana koncepcji telewizji (tłum. D. Kuźma). W: T. Bielak. M. Filiciak, G. Ptaszek (red.), Zmierzch telewizji? Przemiany medium. Antologia (ss. 283-312). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Google Scholar
Mitchell, W. J. T. (2013). Czego chcą obrazy? Pragnienia przedstawień, życie i miłości obrazów (tłum. Ł. Zaremba). Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
Google Scholar
Nacher, A. (2016). Media lokacyjne. Ukryte życie obrazów. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar
Panakiewicz, J. (2023, 1 sierpnia). Streaming to jeden z najgorszych modeli biznesowych w dziejach. To się nie opłaca!. Android.com.pl. https://android.com.pl/rozrywka/622854-streaming-czy-to-sie-oplaca-opinia
Google Scholar
Schütte, O. (2019). Die Netflix-Revolution. Wie Streaming unser Leben verändert. Zürich: Midas Management.
Google Scholar
Schwaab, H. (2012). „Ich weiß ja nicht, was ich suche”. Betrachtungen zu Flow, Segmentierung, „liveness” und Subjektivität des Fernsehens im Internet. Montage AV, (1), ss. 115-132.
Google Scholar
Sobchack, V. (2001). Scena ekranu – postrzeganie filmowej i elektronicznej „obecności” (tłum. A. Piskorz). Kwartalnik Filmowy, (35-36), ss. 75-92.
Google Scholar
Williams, R. (1975). Television: Technology and Cultural Form. New York: Schocken.
Google Scholar
Zündel, J. (2017). Netflix und die Remediatisierung des Fernsehens auf Streaming-Plattformen. Montage AV, (1), ss. 33-34.
Google Scholar
Autorzy
Andrzej Gwóźdźgwan1@poczta.onet.pl
Uniwersytet Śląski Polska
https://orcid.org/0000-0002-4779-5942
Profesor w Instytucie Nauk o Kulturze Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Przez wiele lat był również pracownikiem naukowo-dydaktycznym Uniwersytetu Łódzkiego, a także profesorem gościnnym uniwersytetów w Konstancji i Szanghaju oraz wykładowcą uczelni w Holandii, Czechach, Niemczech i na Łotwie. Interesuje się teorią filmu i nowych mediów oraz antropologią obrazowości. Ostatnio wydał dwie monografie o kinie niemieckim: Zaklinanie rzeczywistości. Filmy niemieckie i ich historie 1933-1949 (2018, 2. wyd. 2020) oraz Kino na biegunach. Filmy niemieckie i ich historie 1949-1991 (2019), a także Powtórkę z Kutza (2019). Pomysłodawca i redaktor kilkudziesięciu antologii i tomów zbiorowych z zakresu teorii mediów, historii myśli filmowej, dziejów kina na Górnym Śląsku oraz poświęconych twórcom filmowym – w ostatnich latach ukazały się m.in.: Z góry widać lepiej. Niedokończone rozmowy z Kazimierzem Kutzem. Rozmawiał Andrzej Gwóźdź (2019), Bauhausowcy i neoplastycy o filmie i kinie. Artykuły – dokumenty – scenariusze 1921-1936 (2023). W latach 2005-2009 prezes Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego; w latach 2006-2014 redaktor naczelny kwartalnika „Kultura Współczesna”; inicjator i wiceprezes Polskiego Towarzystwa Badań nad Filmem i Mediami (od 2015).
Statystyki
Abstract views: 407PDF downloads: 373
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Andrzej Gwóźdź
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Andrzej Gwóźdź, Ku Polsce, czyli obrazy powstań śląskich i plebiscytu w polskim filmie , Kwartalnik Filmowy: Nr 112 (2020): Polski dokument, polska animacja
- Andrzej Gwóźdź, Jak ekrany stawały się książkami , Kwartalnik Filmowy: Nr 109 (2020): Przestrzeń architektoniczna w filmie
- Andrzej Gwóźdź, O filmach, które chciały widzieć inaczej. W kręgu Bauhausu , Kwartalnik Filmowy: Nr 113 (2021): Film i technologia
- Andrzej Gwóźdź, Wielokulturowość w filmach NRD? Próba opisania zjawiska, którego mogło nie być , Kwartalnik Filmowy: Nr 117 (2022): Kino nieznane/ukryte
- Andrzej Gwóźdź, Wspomnienie Alicji Helman, cokolwiek osobiste, z czasów jej śląskiej przystani , Kwartalnik Filmowy: Nr 113 (2021): Film i technologia
- Andrzej Gwóźdź, „Sąsiedzi” i filmowa Bydgoszcz , Kwartalnik Filmowy: Nr 110 (2020): Poza człowiekiem
- Andrzej Gwóźdź, Historia nie toczy się kołem. Wspomnienie o Alinie Madej , Kwartalnik Filmowy: Nr 107 (2019): Podróż, (e)migracja, pielgrzymka
- Andrzej Gwóźdź, Pamięć NRD w filmach autorów (zachodnio)niemieckich pierwszej dekady zjednoczonych Niemiec , Kwartalnik Filmowy: Nr 125 (2024): Kino jako maszyna pamiętania
- Andrzej Gwóźdź, Film jako zdarzenie , Kwartalnik Filmowy: Nr 103 (2018): Młode kino polskie – konfrontacja pokoleń
- Andrzej Gwóźdź, Polscy aktorzy w filmach Defy w ostatnim ćwierćwieczu istnienia Niemieckiej Republiki Demokratycznej , Kwartalnik Filmowy: Nr 95 (2016): Transnarodowość kina polskiego
