The Birth of the Cinema Out of the Spirit of the Trick
Abstract
The author points to the ideology of attraction as a cinematic element that constitutes its nature, from its birth in the nineteenth century to the present. He highlights the continuity of the ontological affinity of early attractions and contemporary digital special effects (e.g. trick of substitution with penetration and multiple exposure and contemporary aesthetics of blue screen surface compositing, Melies’ actor-figurante and modern motion capture technique). Gwóźdź also argues that Melies creatively and perfectly played the interface: theatre - cinema. By enriching the theatre with moving images and by maintaining the stage at the cinema (preserving, for example, the status of the performer arranging the action environment), he has been running advanced media games. In this sense, Gwóźdź recognizes Melies as the precursor of modern film design methods that work from the “image” (rather than from the mise-en-scene), thus making the right environment for the trick and leading to the escalation of the impossible: the impression of reality based on mimesis being replaced by impression of reality as a trick.
Keywords:
trick, Georges Méliès, cinema of attractionReferences
Budzik, Justyna H. Filmowe cuda i sztuczki magiczne. Szkice z archeologii kina, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2015.
Google Scholar
Bukatman, Scott. Odlot doskonały: efekty specjalne a percepcja kalejdoskopowa, tłum. E. Stawowczyk. In: Widzieć, myśleć, być. Technologie mediów, red. A. Gwóźdź, Kraków: Universitas, 2001, s. 399-429.
Google Scholar
Deslandes, Jacques. Le Boulevard du cinéma a l’époque de Georges Méliès, 71, Paris: Éditions du Cerf, 1963.
Google Scholar
Flusser, Vilem. Vom Stand der Dinge. Eine kleine Philosophie des Design, Göttingen : Steidl, 1997.
Google Scholar
Gaudreault, Andre. „Pojawienie się kinematografu”, tłum. P. Przybyła. In: KINtop. Antologia wczesnego kina, t. 1, red. A. Dębski, M. Loiperdinger, Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut, 2016, s. 134.
Google Scholar
Gaudreault, Andre. Teatralność, narracyjność i „trickowość“. Oceniając kino Georges’aMélièsa, tłum. A. Melerowicz, w: Śladami tamtych cieni . Film w kulturze polskiej przełomu stuleci 1895–1914, red. M. Hendrykowska, Poznań: Wydawnictwo Book Service, 1993.
Google Scholar
Gunning, Tom. “Shooting into Outer Space: Reframing Modern Vision”. In: Fantastic Voyages of the Cinematic Imagination. Georges Méliès’s „Trip to the Moon”, red. M. Solomon, Albany, NY: State University of New York Press, 2011, s. 99.
Google Scholar
Lefebvre, Thierry. Georges Méliès und die Welt der Scharlatane, „KINtop”, nr 2, (1993)
Google Scholar
Manovich, Lev. Język nowych mediów, tłum. P. Cypryański, Warszawa Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, 2006.
Google Scholar
Méliès, Georges. „Obrazy kinematograficzne (fragmenty)”, tłum. I. Dębowski, w: Europejskie manifesty kina. Od Matuszewskiego do Dogmy, Antologia, wybór, wstęp i opr. A. Gwóźdź, 243, Warszawa: Wiedza Powszechna, 2002,
Google Scholar
Méliès, Georges. „Widzenie kinematograficzne”, tłum. I. Dembowski, Kultura Filmowa, nr 12 (1970), s. 86-87.
Google Scholar
Münsterberg, Hugu. Dramat kinowy. Studium psychologiczne, przeł., opr. przypisy i opatrzyła wstępem A. Helman, 62-63, Łódź: Łódzki Dom Kultury, 1989.
Google Scholar
Sadoul, Georges, Cuda kina, tłum. I. Nomańczukowa, 128, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1961.
Google Scholar
Sadoul, Georges, Georges Méliès, Paris 1961, s. 115-116 za
Google Scholar
Schlüpmann, Heide. „Narodziny kina z ducha śmiechu”, przeł. K. Krzemieniowa, w: Od projektora do komputera. Współczesna niemiecka myśl filmowa. Antologia, 35, Katowice: „Śląsk”, Wydawnictwo Naukowe, 1999.
Google Scholar
Wiesing, Lambeert. Widzialność obrazu. Historia i perspektywy estetyki formalnej, tłum. K. Krzemieniowa, Warszawa: Oficyna Naukowa, Warszawa 2008.
Google Scholar
Wiesing, Lambert, Sztuczna obecność. Studia z filozofii obrazu, tłum. K. Krzemieniowa, Warszawa: Oficyna Naukowa, 2012.
Google Scholar
Authors
Andrzej Gwóźdźkwartalnik.filmowy@ispan.pl
University of Silesia Poland
Profesor zwyczajny na Uniwersytecie Śląskim, gdzie kieruje Zakładem Filmoznawstwa i Wiedzy o Mediach. Przez wiele lat był również pracownikiem naukowo-dydaktycznym Uniwersytetu Łódzkiego, a także profesorem gościnnym uniwersytetów w Konstancji i Szanghaju oraz wykładowcą uczelni w Holandii, Czechach, Niemczech i na Łotwie. Interesuje się głównie teorią filmu i nowych mediów oraz antropologią obrazowości. Ostatnio wydał m.in. monografię Obok kanonu.Tropami kina niemieckiego (2011); jest redaktorem kilkudziesięciu tomów zbiorowych z zakresu teorii mediów, historii myśli filmowej, dziejów kina na Górnym Śląsku oraz poświęconych twórcom filmowym. W ostatnich latach ukazały się m.in.: Film als Baustelle. Das Kino und seine Paratexte (2009), Kino po kinie. Film w kulturze uczestnictwa (2010), Kino Hanny Schygulli (2015). W latach 2005-2009 prezes Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego; w latach 2006-2014 redaktor naczelny kwartalnika „Kultura Współczesna”; inicjator i wiceprezes Polskiego Towarzystwa Badań nad Filmem i Mediami (od 2015).
Statistics
Abstract views: 85PDF downloads: 67
License
Copyright (c) 2017 Andrzej Gwóźdź
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The author grants the publisher a royalty-free non-exclusive licence (CC BY 4.0) to use the article in Kwartalnik Filmowy, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in Kwartalnik Filmowy should it be published or used again (download licence agreement). The journal is published under the CC BY 4.0 licence. By submitting an article, the author agrees to make it available under this licence.
In issues from 105-106 (2019) to 119 (2022) all articles were published under the CC BY-NC-ND 4.0 licence. During this period the authors granted a royalty-free non-exclusive licence (CC BY-ND 4.0) to use their article in „Kwartalnik Filmowy”, retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.
Most read articles by the same author(s)
- Andrzej Gwóźdź, Towards Poland, or Images of the Silesian Uprisings and the Plebiscite in Polish Films , Kwartalnik Filmowy: No. 112 (2020): Polish Documentary, Polish Animation
- Andrzej Gwóźdź, “Come On, Just Hit Play”: Streaming as a Technocultural Practice , Kwartalnik Filmowy: No. 124 (2023): Streaming
- Andrzej Gwóźdź, How Screens Were Becoming Books , Kwartalnik Filmowy: No. 109 (2020): Architectural Space in Film
- Andrzej Gwóźdź, Films Which Wanted to See in a Different Way: In the Bauhaus Circle , Kwartalnik Filmowy: No. 113 (2021): Film and Technology
- Andrzej Gwóźdź, Multiculturalism in GDR Films? An Attempt to Describe a Phenomenon That Might Not Have Existed , Kwartalnik Filmowy: No. 117 (2022): Unknown/Hidden Cinema
- Andrzej Gwóźdź, A Somewhat Personal Memory of Alicja Helman From the Time of Her Silesian Haven , Kwartalnik Filmowy: No. 113 (2021): Film and Technology
- Andrzej Gwóźdź, „Sąsiedzi” [„The Neighbours”] and Bydgoszcz in Film , Kwartalnik Filmowy: No. 110 (2020): Beyond Human Being
- Andrzej Gwóźdź, History Does Not Come Full Circle. In Memory of Alina Madej (1953-2019) , Kwartalnik Filmowy: No. 107 (2019): Journey, (E)migration, Pilgrimage
- Andrzej Gwóźdź, Memory of the GDR in Films Made by (West) German Authors in the First Decade of United Germany , Kwartalnik Filmowy: No. 125 (2024): Cinema as a Memory Machine
- Andrzej Gwóźdź, Film as an Event , Kwartalnik Filmowy: No. 103 (2018): Young Polish Cinema – Confrontation of Generations
