Cztery historie filmowe z miastem w tle. O berlińskim obliczu transformacji w kinie niemieckim
Ewa Fiuk
ewa.fiuk@tlen.plInstytut Sztuki, Polska Akademia Nauk (Polska)
http://orcid.org/0000-0002-9908-8510
Abstrakt
Fiuk odnosi się do transformacji ustrojowej lat 1989 i 1990 w Niemczech i spogląda na nią przez pryzmat filmowego obrazu Berlina, zarówno w porządku chronologicznym (okres przed, podczas i po transformacji), jak i estetyczno-autorskim (osobisty styl autorów, ich przynależność generacyjna, pochodzenie). Spośród wielu filmów poświęconych Berlinowi wybiera cztery, które – jej zdaniem – wyraźnie i w ciekawy sposób oddają atmosferę towarzyszącą transformacji, jej przebieg bądź konsekwencje, a także zaświadczają o specyficznym i różnorodnym charakterze miasta, będącego miejscem akcji, oraz o zmianach, które nastąpiły w nim od czasów zimnowojennych do dziś, w tym zmianach w jego wizerunku medialnym. Produkcje, do których nawiązuje autorka, to: Coming out (1989, reż. Heiner Carow), Niebo nad Berlinem (Der Himmel über Berlin, 1987, reż. Wim Wenders), Good bye, Lenin! (2003, reż. Wolfgang Becker) i Oh, Boy! (Oh Boy, 2012, reż. Jan-Ole Gerster).
Słowa kluczowe:
transformacja w kinie niemieckimBibliografia
Buruma, Ian. „Die kapitale Schnauze. Berlin - Selbstzerstörung und wiederkehrende Selbsterzeugung.” Lettre International 43 (1998): 37.
Google Scholar
Gansera, Rainer. „Mit Gespenstern an der Bar.” Sueddeutsche.de. April 15, 2015. www.sueddeutsche.de
Google Scholar
Gwóźdź, Andrzej. „Po obydwu stronach muru: kinematografie niemieckie.” In Kino epoki nowofalowej. Historia kina tom III, edited by Tadeusz Lubelski, Iwona Sowińska, Rafał Syska, 687-746, Kraków: Universitas, 2015
Google Scholar
Gwóźdź, Andrzej, and Ewa Fiuk. „Zanim runął mur i potem: kinematografie niemieckie czasów przełomu.” In Kino końca wieku. Historia kina tom IV, edited by Tadeusz Lubelski, Iwona Sowińska, Rafał Syska, … , Kraków: Universitas, 2019.
Google Scholar
Heinrich, Kaspar. „Kaffeesatz und Kippenbecher.” Tagesspiegel.de. October 30, 2012. www.tagesspiegel.de.
Google Scholar
Kerski, Basil. Homer na placu Poczdamskim. Szkice polsko-niemieckie. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2008.
Google Scholar
Kürten, Jochen. „Wim Wenders: Der Himmel über Berlin in neuem Glanz.” Dw.com. April 30, 2018. www.dw.com.
Google Scholar
Leinkauf, Maxi. „Im Bermuda-Dreieck.” Freitag.de. September 25, 2011. www.freitag.de
Google Scholar
Zander, Peter. „Wie Wim Wenders seinen Film mit einem Strumpf gedreht hat.” Morgenpost.de. April 8, 2018. www.morgenpost.de
Google Scholar
Autorzy
Ewa Fiukewa.fiuk@tlen.pl
Instytut Sztuki, Polska Akademia Nauk Polska
http://orcid.org/0000-0002-9908-8510
Doktor filmoznawstwa, autorka książek Inicjacje, tożsamość, pamięć. Kino niemieckie na przełomie wieków (2012) oraz Obrazo-światy, dźwięko-przestrzenie. Kino Toma Tykwera (2016), jak również licznych artykułów dotyczących filmu i kina (publikowała m.in. w „Kulturze Popularnej”, „Kwartalniku Filmowym”, „Kinie” oraz wielokrotnie w tomach zbiorowych). Autorka przekładów z języka niemieckiego i polskiego. Zainteresowania naukowe: film niemiecki i europejski, antropologia filmu, analiza filmu. Obecnie przygotowuje kolejną autorską publikację dotyczącą kina transnarodowego, postkolonialnego, podejmującego temat (post)migracji.
Statystyki
Abstract views: 275PDF downloads: 216
Licencja
Prawa autorskie (c) 2019 Ewa Fiuk
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Ewa Fiuk, Transgresja i dyskryminacja. Sztuczne kobiety w kinie fantastycznonaukowym , Kwartalnik Filmowy: Nr 110 (2020): Poza człowiekiem
- Ewa Fiuk, Przestrzenie migracji. Przypadek kina niemieckiego , Kwartalnik Filmowy: Nr 107 (2019): Podróż, (e)migracja, pielgrzymka
- Ewa Fiuk, Gwinejczyk na Alexanderplatz, czyli o możliwości zanieczyszczenia dominującej narracji , Kwartalnik Filmowy: Nr 114 (2021): Zanieczyszczenie, brud, skaza
- Ewa Fiuk, Uwznioślające kino peryferii , Kwartalnik Filmowy: Nr 112 (2020): Polski dokument, polska animacja
- Ewa Fiuk, Ujęcie z wnętrza rzeczy. Przypadek „Purpurowego morza” Amel Alzakout i Khaleda Abdulwaheda , Kwartalnik Filmowy: Nr 118 (2022): Jedno ujęcie
- Ewa Fiuk, Domniemana niewinność , Kwartalnik Filmowy: Nr 105-106 (2019): Kino wobec transformacji ustrojowych
- Ewa Fiuk, Inhalt , Kwartalnik Filmowy: Nr 125 (2024): Kino jako maszyna pamiętania
- Ewa Fiuk, „Szkoła berlińska”, czyli postulat filmu jako sztuki albo „tęsknota za ocaleniem opowieści” , Kwartalnik Filmowy: Nr 101-102 (2018): Kino europejskie XXI wieku
- Ewa Fiuk, Inhalt , Kwartalnik Filmowy: Nr 126 (2024): Fantastyka, fantasy, fantazmat
- Ewa Fiuk, Wszyscy jesteśmy migrantami , Kwartalnik Filmowy: Nr 104 (2018): Esej, „found footage”, film montażowy
