Muzeum w żałobie. Architektoniczne elegie Aleksandra Sokurowa
Abstrakt
Artykuł powstał z inspiracji wykładem Rema Koolhaasa poświęconym przestrzeni wystawienniczej Ermitażu. Autorka skupia się na hybrydycznych dziełach rosyjskiego reżysera Aleksandra Sokurowa. W poszukiwaniu subiektywnego autorskiego głosu Korczarowska podejmuje próbę zaadaptowania teorii eseju filmowego (Laura Rascaroli) do celów analizy. Artykuł stanowi szczegółową interpretację Rosyjskiej arki i Frankofonii ze szczególnym uwzględnieniem relacji między esejem filmowym a architekturą. Traktując filmy Sokurowa jako architektoniczne eseje filmowe (Penelope Haralambidou), Korczarowska koncentruje się na filmowych reprezentacjach „doświadczenia muzeum” i związkach owego doświadczenia z problematyką upamiętniania i historycznej traumy. W przekonaniu autorki muzealne filmy Sokurowa mogą bowiem stanowić paradygmatyczny przykład potwierdzający tezę Haralambidou, że architektoniczne eseje filmowe w sposób oczywisty łączą ludzką potrzebę upamiętniania z architekturą.
Słowa kluczowe:
Aleksandr Sokurow, kino rosyjskie, muzeum, Ermitaż, Luwr, architekturaBibliografia
Adorno, T. (2005). Muzeum Valéry Proust (tłum. A. Noras). W: M. Popczyk (red.), Muzeum sztuki. Antologia (ss. 91-104). Kraków: Universitas.
Google Scholar
Assmann, A. (2013). Pamięć miejsc – autentyzm i upamiętnianie (tłum. J. Górny). W: M. Saryusz-Wolska (red.), Między historią a pamięcią. Antologia (ss. 168-185). Warszawa: WUW.
Google Scholar
Crawley, G. (2012). Staging Exhibitions: Atmospheres of Imagination. W: S. MacLeod (red.), Museum Making: Narratives, Architectures, Exhibitions (ss. 12-20). Oxon: Routledge.
Google Scholar
Custine, A. (1989). Empire of the Czar: A Journey Through Eternal Russia. New York: Doubleday.
Google Scholar
Duncan, C. (2005). Muzeum sztuki jako rytuał (tłum. D. Minorowicz). W: M. Popczyk (red.), Muzeum sztuki. Antologia (ss. 279-298). Kraków: Universitas.
Google Scholar
Duncan, T., McCauley, N. (2012). A Narrative Journey: Creating Storytelling Environments with Architecture and Digital Media. W: S. MacLeod (red.), Museum Making: Narratives, Architectures, Exhibitions (ss. 288-296). Oxon: Routledge.
Google Scholar
Dziadek, A. (2005). Muzeum nowoczesności André Malraux. W: M. Popczyk (red.), Muzeum sztuki. Antologia (ss. 211-219). Kraków: Universitas.
Google Scholar
Giebelhausen, M. (2012). In the Museum’s Ruins: Staging the Passage of Time. W: S. MacLeod (red.), Museum Making: Narratives, Architectures, Exhibitions (ss. 234-246). Oxon: Routledge.
Google Scholar
Haralambidou, P. (2015). The Architectural Essay Film. Architectural Research Quarterly, 19 (3), ss. 234-248.
DOI: https://doi.org/10.1017/S1359135515000524
Google Scholar
Huyssen, A. (1995). Twilight Memories: Marking Time in a Culture of Amnesia. New York: Routledge.
Google Scholar
Koolhaas, R. (2017). Wykład poświęcony pamięci Paula S. Byarda (tłum. M. Wawrzyńczak). W: A. Leśniak (red.), Śmieciowa przestrzeń. Teksty (ss. 147-170). Warszawa: Centrum Architektury.
Google Scholar
MacLeod, S., Hanks, L., Hale, J. (2012). The Place of Narrative. W: S. MacLeod (red.), Museum Making: Narratives, Architectures, Exhibitions (ss. XIX-XXIII). Oxon: Routledge.
Google Scholar
Maleuvre, D. (1999). Museum Memories: History, Technology, Art. Stanford: Stanford University Press.
Google Scholar
Malraux, A. (2005). Muzeum wyobraźni (fragmenty) (tłum. A. Dziadek). W: M. Popczyk (red.), Muzeum sztuki. Antologia (ss. 185-210). Kraków: Universitas.
Google Scholar
McClellan, A. (1999). Inventing the Louvre: Art, Politics, and the Origins of the Modern Museum in Eighteenth-Century Paris. Berkeley: University of California Press.
Google Scholar
Morris, R. (2012). Imaginary Museums: What Mainstream Museums Can Learn from Them? W: S. MacLeod (red.), Museum Making: Narratives, Architectures, Exhibitions (ss. 5-11). Oxon: Routledge.
Google Scholar
Popczyk, M. (2005). Dialektyka początku i końca. W: M. Popczyk (red.), Muzeum sztuki. Antologia (ss. 267-277). Kraków: Universitas.
Google Scholar
Rascaroli, L. (2009). The Personal Camera: Subjective Cinema and the Essay Film. New York: Wallflower Press.
Google Scholar
Rombes, N. (2009). Cinema in the Digital Age. London: Wallflower.
Google Scholar
Storrie, C. (2006). The Delirious Museum: A Journey from the Louvre to Las Vegas. London: I. B. Tauris.
DOI: https://doi.org/10.5040/9780755604074
Google Scholar
Szaniawski, J. (2014). The Cinema of Alexander Sokurov: Figures of Paradox. New York: Wallflower Press.
Google Scholar
Wierzbicka, A. M. (2013). Architektura jako narracja znaczeniowa. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.
Google Scholar
Autorzy
Natasza Korczarowskarozio@wp.pl
Uniwersytet Łódzki Polska
http://orcid.org/0000-0003-3130-128X
Dr hab., profesor w Katedrze Filmu i Mediów Audiowizualnych Instytutu Kultury Współczesnej Uniwersytetu Łódzkiego. Specjalizuje się w historii filmu polskiego, europejskim kinie współczesnym i problematyce historiofotii. Opublikowała książki: Ojczyzny prywatne (2007) oraz Inne spojrzenie (2013, poświęcona wyobrażeniom historii w polskim filmie fabularnym po 1965 r.). Od 2008 r. współpracuje z Polskim Instytutem Sztuki Filmowej oraz Filmoteką Narodową – Instytutem Audiowizualnym przy projekcie edukacyjnym Akademia Polskiego Filmu.
Statystyki
Abstract views: 400PDF downloads: 259
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Natasza Korczarowska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Natasza Korczarowska, Abiekt i trauma historyczna w „Wichrowych Wzgórzach” Andrei Arnold , Kwartalnik Filmowy: Nr 114 (2021): Zanieczyszczenie, brud, skaza
- Natasza Korczarowska, „Heritage is Dead! Long Live Heritage!” Kino brytyjskie w obliczu kryzysu politycznego , Kwartalnik Filmowy: Nr 105-106 (2019): Kino wobec transformacji ustrojowych
- Natasza Korczarowska, „Kidults”, skonsumowana nostalgia i amerykańskie filmy dla młodzieży z lat 80. (oraz ich współczesne symulakra) , Kwartalnik Filmowy: Nr 121 (2023): Kino i młoda widownia
- Natasza Korczarowska, Amerykańskie seriale „true crime” o seryjnych mordercach w streamingu , Kwartalnik Filmowy: Nr 124 (2023): Streaming
- Natasza Korczarowska, Funkcje „znaczącego ujęcia” w popularnym wariancie „puzzle films” , Kwartalnik Filmowy: Nr 118 (2022): Jedno ujęcie
- Natasza Korczarowska, Broniąc Kolskiego , Kwartalnik Filmowy: Nr 117 (2022): Kino nieznane/ukryte
- Natasza Korczarowska, Podwojone ciała i trauma. Figura sobowtóra w gatunku fantastyki naukowej , Kwartalnik Filmowy: Nr 126 (2024): Fantastyka, fantasy, fantazmat
- Natasza Korczarowska, Heroiczni mężczyźni i nieobecne kobiety , Kwartalnik Filmowy: Nr 124 (2023): Streaming
- Natasza Korczarowska, Pamięć w kinie/pamięć po kinie , Kwartalnik Filmowy: Nr 125 (2024): Kino jako maszyna pamiętania
- Natasza Korczarowska, „Further from Poland, Closer to…?” (Polska) historia jako „work-in-progress” , Kwartalnik Filmowy: Nr 104 (2018): Esej, „found footage”, film montażowy
