Rouch i jego banda na ścieżkach dekolonizacji
Sławomir Sikora
slawomir.sikora@uw.edu.plUniwersytet Warszawski (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-2147-8543
Abstrakt
Autor koncentruje się na asymetrii spojrzeń, podejść i znaczeń stanowiących nieodłączną część dyskursów dotyczących rasowo i klasowo uwarunkowanych nierówności społecznych oraz ich dziedziczenia czy też uwikłania w historycznie kształtowane hierarchie społeczne. Poprzez analizę wybranych przykładów, w tym filmowych, autor bada różne aspekty tego zagadnienia. Ważnym wątkiem rozważań jest krytyczna analiza podjętej przez Jeana Roucha próby kreacji w sferze etnofikcji „wspólnej przestrzeni”, tworzącej nowe figuracje pozycji społecznych odrzucających determinizm konieczności powielania tożsamości naznaczonych historycznym doświadczeniem kolonizacji. Rouch nazywał to podejście shared anthropology. Pomimo pojawienia się różnych kwestii spornych, które wybrzmiały już po realizacji filmu, Moi, un Noir (1958) wydaje się kwestionować słuszność słów Gayatri Spivak dotyczących niezdolności subalternów do artykułowania własnych doświadczeń. Podejście Roucha zostaje przedstawione w artykule jako antycypacja wpływowego terminu Homiego Bhabhy – trzecia przestrzeń. (Materiał nierecenzowany).
Słowa kluczowe:
film antropologiczny, antropologia, Jean Rouch, rasa, nierówność, dekolonizacjaBibliografia
Bhabha, H. (1995). Cultural Diversity and Cultural Difference. W: B. Ashcroft, G. Griffiths, H. Tiffin (red.), The Post-Colonial Studies Reader (ss. 206-209). London: Routledge.
Google Scholar
Bhabha, H. (2010). Miejsca kultury (tłum. T. Dobrogoszcz). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar
Clifford, J. (2004). Praktyki przestrzenne: badania terenowe, podróże i praktyki dyscyplinujące w antropologii (tłum. S. Sikora). W: M. Kempny, E. Nowicka (red.), Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Kontynuacje (t. 2, ss. 139-179). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar
Deleuze, G. (2008). Kino. 1. Obraz-ruch 2. Obraz-czas (tłum. J. Margański). Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Google Scholar
Mead, M., Baldwin, J. (1971). A Rap on Race. Philadelphia – New York: J. B. Lippincott Company.
Google Scholar
Rutherford, J. (1990). The Third Space: Interview with Homi Bhabha. W: J. Rutherford (red.), Identity: Community, Culture, Difference (ss. 207-221). London: Lawrence and Wishart.
Google Scholar
Spivak, G. C. (2011). Czy podporządkowani inni mogą przemówić? (tłum. E. Majewska). Krytyka Polityczna, (24-25), ss. 196-239.
Google Scholar
Tsing, A. L. (2002). Politics on the Periphery. W: J. Vincent (red.), The Anthropology of Politics: A Reader in Ethnography, Theory and Critique (ss. 325-337). Malden – Oxford: Blackwell.
Google Scholar
Autorzy
Sławomir Sikoraslawomir.sikora@uw.edu.pl
Uniwersytet Warszawski Polska
https://orcid.org/0000-0002-2147-8543
Dr hab., adiunkt w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego; zajmuje się przede wszystkim antropologią wizualną, antropologią miasta, antropologią współczesności. Autor książek Fotografia. Między dokumentem a symbolem (2004) oraz Film i paradoksy wizualności. Praktykowanie antropologii (2012), a także wielu artykułów naukowych. Współautor filmu Żeby to było ciekawe (2009) i współredaktor książki Zanikające granice. Antropologizacja nauki i jej dyskursów (2009). Koordynator kilku projektów grantowych, m.in. „Oddolne tworzenie kultury” i „Obrazy różnorodności kulturowej i dziedzictwa” (NAFA Film Festival, Warszawa 2015).
Statystyki
Abstract views: 25PDF downloads: 9
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Sławomir Sikora
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Sławomir Sikora, „Nie sądzić” i „Wielki strach” – dwa małe ważne filmy , Kwartalnik Filmowy: Nr 112 (2020): Polski dokument, polska animacja
- Sławomir Sikora, Poza formą i treścią. W stronę materialności , Kwartalnik Filmowy: Nr 115 (2021): Film formy, film treści
- Sławomir Sikora, Polskie Wesele AD 1968 z Szarym Człowiekiem w tle. Performowanie historii w „Usłyszcie mój krzyk” , Kwartalnik Filmowy: Nr 100 (2017): O świętowaniu
