Metodologiczne problemy badania kina PRL-u
Piotr Zwierzchowski
kwartalnik.filmowy@ispan.plUniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy (Polska)
Krzysztof Kornacki
Uniwersytet Gdański (Polska)
Abstrakt
Artykuł składa się z dwóch części: próby diagnozy aktualnego stanu badań nad kinem PRL-u oraz części postulatywnej. Zdaniem autorów polska historiografia filmowa koncentruje się głównie na zagadnieniach estetycznych (dominacja opisu twórczości reżyserów filmów fabularnych uznanych za artystów i autorów). Odwołując się do metodologicznych założeń nowego historycyzmu oraz Nowej Historii Kina, autorzy wyrażają zaniepokojenie ahistoryzmem historiografii kina PRL-u. Postulują w związku z tym m.in.: hasło „powrotu do źródeł”, głównie archiwalnych; częstsze niż dotychczas powściąganie ambicji interpretacyjnych na rzecz solidnej pracy filmograficznej pozwalającej opisać losy konkretnych projektów filmowych w ich uzależnieniu od kontekstu ekonomicznego, społecznego i politycznego; badanie tzw. kultury produkcji kina polskiego; badanie paratekstów filmowych (fotosy, plakaty, zwiastuny, reklamy filmowe itp.) i marginalizowanych zjawisk (takich jak kino oświatowe czy „polska szkoła dubbingu”); badanie recepcji (zarówno widowni, jak i piśmiennictwa filmowego).
Słowa kluczowe:
PRL, Nowa Historia Kina, historiografia filmowaBibliografia
Greenblatt, Stephen. 2006. Kultura. Tłum. A. Rajca-Salata. W: tegoż. Poetyka kulturowa. Pisma wybrane. red. i wstęp K. Kujawińska-Courtney. Kraków.
Google Scholar
Heck, Dorota. 1997. Wokół nowego historycyzmu. „Pamiętnik Literacki” 2.
Google Scholar
Helman, Alicja. 1989. Jak uczyć historii filmu? (1). Refleksje teoretyczne. „Kino” 4.
Google Scholar
Helman, Alicja. 2000. Żywot człowieka uczciwego albo o wieloznaczności dyskursu Wajdy (Człowiek z marmuru Andrzeja Wajdy). W: M. Hendrykowska (red.). Widziane po latach. Analizy i interpretacje filmu polskiego. Poznań.
Google Scholar
Kujawińska-Courtney, Krystyna. 2006. Wprowadzenie. W: S. Greenblatt. Poetyka kulturowa. Pisma wybrane. red. i wstęp K. Kujawińska-Courtney. Kraków.
Google Scholar
Madej, Alina. 1992. Historia filmu dzisiaj: wątpliwości i nadzieje. „Studia Filmoznawcze” 12 (Filmoznawstwo, film, telewizja).
Google Scholar
Rutkowska, Teresa. 2009. Dynamika historii. „Kwartalnik Filmowy” 67-68.
Google Scholar
Stenogram z obrad konferencji z przedstawicielami Filmu Polskiego odbytej w KC PZPR w dniu 6 lutego 1967 r., maszynopis, kopia K. 184. Archiwum Filmoteki Narodowej, sygn. A-208, poz. 18, k. 115-116.
Google Scholar
Walas, Teresa. 2003. Zrozumieć swój czas. Kultura polska po komunizmie – rekonesans, Kraków.
Google Scholar
Wayne Don E. 1990. New Historicism. W: . M. Coyle, P. Garside (red.) Encyclopedia of Literature and Criticism. London.
Google Scholar
Zajiček, Edward. 2009. Poza ekranem. Polska kinematografia w latach 1896-2005. Warszawa.
Google Scholar
Zaremba, Marcin. 2002. Komunizm, legitymizacja, nacjonalizm. Nacjonalistyczna legitymizacja władzy komunistycznej w Polsce. Warszawa.
Google Scholar
Autorzy
Piotr Zwierzchowskikwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Polska
Filmoznawca, profesor Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Główny przedmiot jego badań stanowi historia kina polskiego po II wojnie światowej, zwłaszcza socrealizm i kino lat 60. Autor książek, m.in.: Zapomniani bohaterowie. O bohaterach filmowych polskiego socrealizmu (2000), Pęknięty monolit. Konteksty polskiego kina socrealistycznego (2005), Spektakl i ideologia. Szkice o filmowych wyobrażeniach śmierci heroicznej (2006), Zezowate szczęście (2006), Kino nowej pamięci. Obraz II wojny światowej w kinie polskim lat 60. (2013).
Autorzy
Krzysztof KornackiUniwersytet Gdański Polska
Filmoznawca, profesor Uniwersytetu Gdańskiego, wykładowca Gdyńskiej Szkoły Filmowej, specjalizuje się w historii kina polskiego. Autor książek: Kino polskie wobec katolicyzmu 1945-1970 (2004) oraz „Popiół i diament” Andrzeja Wajdy (2011); współredaktor tomów: Poszukiwanie i degradowanie sacrum w kinie (2002) oraz Sacrum w kinie: dekadę później (2013).
Statystyki
Abstract views: 176PDF downloads: 112
Licencja
Prawa autorskie (c) 2014 Piotr Zwierzchowski, Krzysztof Kornacki
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Piotr Zwierzchowski, Co się wydarzyło w Brighton , Kwartalnik Filmowy: Nr 113 (2021): Film i technologia
- Mariusz Guzek, Piotr Zwierzchowski, Więcej niż antologia , Kwartalnik Filmowy: Nr 104 (2018): Esej, „found footage”, film montażowy
- Piotr Zwierzchowski, Polityczne konteksty kina popularnego w Polsce w latach 80. , Kwartalnik Filmowy: Nr 103 (2018): Młode kino polskie – konfrontacja pokoleń
- Aldona Ossowska-Zwierzchowska, Piotr Zwierzchowski, Spektakl gościnności. „Party przy świecach” Antoniego Krauzego , Kwartalnik Filmowy: Nr 100 (2017): O świętowaniu
- Piotr Zwierzchowski, Szeryf z komitetu powiatowego. O wizerunku sekretarza PZPR w kinie polskim lat 70. , Kwartalnik Filmowy: Nr 92 (2015): Kino polskie i polityka
- Piotr Zwierzchowski, Kobieta, komunistka, filmowiec , Kwartalnik Filmowy: Nr 91 (2015): Film między muzyką pop a popkulturą
- Krzysztof Kornacki, Z szacunkiem do przeszłości , Kwartalnik Filmowy: Nr 89-90 (2015): Redefinicje klasyki
