Postironia i trzy twarze melodramatu
Abstrakt
Jak we wstępie do artykułu odnotowuje Włodek, tytułowe „trzy twarze” oznaczają trzy momenty w istnieniu melodramatu – preironiczny, ironiczny i postironiczny. W tym właśnie kluczu autorka prezentuje wzbogaconą licznymi przykładami filmowymi refleksję teoretyczną nad zagadnieniem melodramatu filmowego w jego trzech okresach. Pierwszą część tekstu poświęca kwestiom interpretacji melodramatu, jego definicji oraz relacji z kinem klasycznym, a także zastosowaniu pojęć „postironia” i „Nowa Szczerość”. W części drugiej skupia się na wybranych filmach i strategiach aktualizowania melodramatu na ekranie, a także wyodrębnia jedną z kluczowych dla tego gatunku figur, jaką jest ladacznica o złotym sercu. Podkreśla ponadto, że rozszerzone rozumienie melodramatu okazuje się szczególnie zasadne, jeśli spojrzymy na niego diachroniczne – od pre- do postironii. W podsumowaniu zauważa, że każda z tych omówionych form melodramatyczności dowodzi, jak migotliwe i żywe jest nie tylko kino współczesne, ale i to starsze, nawet poprzedzające okres klasyczny. Każda z przywołanych formacji kinematograficznych (przedklasyczna i przedkodeksowa, postmodernistyczna i postironiczna) funkcjonuje – zgodnie ze spostrzeżeniami cytowanego przez Włodek Jima Collinsa – w metamitologicznym wymiarze zbudowanym z warstw popularnych mitologii, które współistnieją i są stale redefiniowane.
Słowa kluczowe:
postironia, melodramat, Nowa Szczerość, Jim CollinsBibliografia
Collins, J. “Genericity in the Nineties: Eclectic Irony and the New Sincerity”. W: Film Theory Goes to the Movies, red. J. Collins, H. Radner, A. Preacher Collins. New York-London: Routledge, 1993.
Google Scholar
Elsaesser, T. „Opowieści o wściekłości i wrzasku: uwagi o rodzinnym melodramacie”, tłum. S. Bobowski. Studia Filmoznawcze 29 (2008).
Google Scholar
Horrigan, W. “Dying Without Death: Borzage’s „A Farewell to Arms””. W: The Classic American Novel and the Movies, red. G. Peary, R. Shatzkin. New York: Ungar Publishing, 1977.
Google Scholar
Jameson, F. „Postmodernizm i społeczeństwo konsumpcyjne”, tłum. P. Czapliński. W: Postmodernizm. Antologia przekładów, red. Ryszard Nycz. Kraków: Wydawnictwo Baran i Suszczyński, 1998.
Google Scholar
Oleszczyk, M. American Hustle, ad 1921. http://www.dwutygodnik.com/artykul/5190-american-hustle-ad-1921.html
Google Scholar
Schatz, T. Hollywood Genres. Formulas, Filmmmaking and the Studio System. New York: McGraw-Hill, 1981.
Google Scholar
Stachówna, G. Niedole miłowania. Ideologa i perswazja w melodramatach filmowych. Kraków: Rabid, 2001.
Google Scholar
Szczekała, B. „Płakałem na „Ukrytej prawdzie”, czyli współczesny serial a postironia”. W: Seriale w kontekście kulturowym. Gatunki, konwergencja recepcja, red. A. Krawczyk-Łaskarzewska, A. Naruszewicz-Duchlińska, P. Przytuła. Olsztyn: Instytut Filologii Polskiej UWM, 2014.
Google Scholar
Szponar, E. Obcy przedmiot pożądania. Figury prostytutki w kinie fabularnym. niepublikowana praca doktorska obroniona na Wydziale Zarządzania i Komunikacji Społecznej UJ (2014)
Google Scholar
Wood, M. America in the Movies. New York: Columbia University Press, 1989.
Google Scholar
Autorzy
Patrycja Włodekkwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie Polska
Dr nauk o sztuce, absolwentka socjologii i filmoznawstwa na Uniwersytecie Jagiellońskim, adiunkt na Uniwersytecie Pedagogicznym im. KEN w Krakowie. Autorka książki „Świat był przemoczoną pustką”. Czarny kryminał Raymonda Chandlera w literaturze i filmie (2015) oraz licznych tekstów o tematyce filmowej i serialowej publikowanych w tomach zbiorowych i czasopismach naukowych. Współredaktorka (wraz z Alicją Helman) tomu zbiorowego Od de Laclosa do Collarda. Adaptacje literatury francuskiej (2016). W kręgu jej zainteresowań znajdują się zagadnienia z zakresu historii kina, ze szczególnym uwzględnieniem kinematografii amerykańskiej i neoseriali.
Statystyki
Abstract views: 100PDF downloads: 59
Licencja
Prawa autorskie (c) 2017 Patrycja Włodek
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Patrycja Włodek, Netflix: „The Future Is Now?" , Kwartalnik Filmowy: Nr 124 (2023): Streaming
- Patrycja Włodek, Narodowe kino autorów końca wieku , Kwartalnik Filmowy: Nr 107 (2019): Podróż, (e)migracja, pielgrzymka
- Patrycja Włodek, Amerykańskie przedmieścia w cieniu wielkiego miasta , Kwartalnik Filmowy: Nr 109 (2020): Przestrzeń architektoniczna w filmie
- Patrycja Włodek, Paranoja „noir”. Ukryta rzeczywistość czarnego kryminału , Kwartalnik Filmowy: Nr 117 (2022): Kino nieznane/ukryte
- Patrycja Włodek, Podróż do emancypacji. O ambiwalentnym znaczeniu motywu drogi na przykładzie tematu rasy w kinie amerykańskim , Kwartalnik Filmowy: Nr 107 (2019): Podróż, (e)migracja, pielgrzymka
- Patrycja Włodek, Imperium nie trzęsie się w posadach. „Neo-heritage” w kinie i telewizji brytyjskiej XXI wieku , Kwartalnik Filmowy: Nr 101-102 (2018): Kino europejskie XXI wieku
- Patrycja Włodek, Czas zatrzymany – amerykańska nostalgia za epoką rock’n’rolla , Kwartalnik Filmowy: Nr 86 (2014): Wymiary czasu
- Patrycja Włodek, Hanna Schygulla – w pułapce Fassbindera , Kwartalnik Filmowy: Nr 96 (2016): Film i metafizyka
- Patrycja Włodek, Hollywood na frontach zimnej wojny , Kwartalnik Filmowy: Nr 93-94 (2016): Kino amerykańskie
- Patrycja Włodek, Między stłumieniem a ekscesem – Tennessee Williams w amerykańskim kinie lat 50. , Kwartalnik Filmowy: Nr 87-88 (2014): Film i teatr
