Podróż do emancypacji. O ambiwalentnym znaczeniu motywu drogi na przykładzie tematu rasy w kinie amerykańskim
Patrycja Włodek
patrycja.wlodek@gmail.comUniwersytet Pedagogiczny w Krakowie (Polska)
https://orcid.org/0000-0003-4019-3727
Abstrakt
Motyw podróży zalicza się zarówno do najbardziej uniwersalnych w tekstach kultury en bloc, jak i szczególnie chętnie aktualizowanych w kulturze amerykańskiej. Jest w niej chętnie łączony z kategoriami postępu i emancypacji, nie tylko społecznych, ale też indywidualnych. Dlatego w amerykańską drogę często ruszają postaci w jakiś sposób wykluczone bądź nieuprzywilejowane. Oczywistość zestawienia podróży i emancypacji jest jednak problematyczna w kinie głównego nurtu podejmującego temat relacji rasowych od lat 50., przez 80., aż po współczesność. Akurat w tych trzech momentach filmowcy hollywoodzcy ze zwiększoną intensywnością sięgali właśnie po te tematy, wpisując je zarówno w dystynktywne zjawiska filmowe (np. civil rights cinema), jak i w topos podróży.
Słowa kluczowe:
kino amerykańskie, kino drogi, prawa obywatelskie, relacje rasowe, rasaBibliografia
Bogle, Donald, Toms, Coons, Mulattoes, Mammies, and Bucks: An Interpretive History of Blacks in American Films, New York: Continuum, 2001.
Google Scholar
Caliendo, Stephen Maynard, Race, media and popular culture. In: The Routledge Companion to Race and Ethnicity, edited by Charlton D. McIlwain, The Routledge Companion to Race and Ethnicity, New York: Routledge, 2011.
Google Scholar
Cohan, Steven, Hark, Ina Rae, The Road Movie Book, London-New York: Routledge, 2001.
Google Scholar
Collins K. A., The Truth About “Green Book”, „Vanity Fair”, 7.06.2019, https://www.vanityfair.com/hollywood/2018/12/truth-about-green-book-viggo-mortensen-mahershala-ali.
Google Scholar
Galloway, Stephen, Oscars: What 'Green Book's' Best Picture Win Says About Film Academy?, „The Hollywood Reporter”, 7.06.2019,https://www.hollywoodreporter.com/news/what-green-book-olivia-colman-wins-say-oscars-2019-voters-1190676.
Google Scholar
Gruner, Oliver, Screening the Sixties. Hollywood Cinema and the Politics of Memory, London: Palgrave Macmillan, 2016.
Google Scholar
Harris, Mark, Who was “Green Book” For?, „Vulture”, 7.06.2019https://www.vulture.com/2018/11/green-book-flopped-but-who-was-it-supposed-to-be-for.html.
Google Scholar
Ikard, David, Lovable Racists, Magical Negroes, and White Messiahs, Chicago and London: The University of Chicago Press, 2017.
Google Scholar
Laderman, David, Driving Visions. Exploring the Road Movie, Austin: University of Texas Press, 2002.
Google Scholar
Monteith, Sharon, The Movie-made Movement: Civil Rites of Passage. In: Memory and Popular Film, edited by: Paul Grainge, Manchester–New York: Manchester University Press, 2003.
Google Scholar
Sheridan, Earl, Conservative Implications of the Irrelevance of Racism in Contemporary African American Cinema, „Journal of Black Studies” 2006, http://www.jstor.org/stable/40034409.
Google Scholar
Sides, Hampton, Ogar piekielny ściga mnie, przeł. Tomasz Bieroń, Wołowiec: Czarne, 2017.
Google Scholar
Spike Lee Calls 'Django Unchained' 'Disrespectful'; http://www.rollingstone.com/music/news/spike-lee-calls-django-unchained-disrespectful-20121227.
Google Scholar
Willis, Sharon, Race on the Road. Crossover Dreams. In: The Road Movie Book, edited by: Steven Cohan, Ina Rae Hark, London-New York: Routledge, 2001.
Google Scholar
Wood, Robin, Hollywood from Vietnam to Reagan... and Beyond, New York: Columbia University Press, 2003.
Google Scholar
Zinn, Howard, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2016.
Google Scholar
Autorzy
Patrycja Włodekpatrycja.wlodek@gmail.com
Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie Polska
https://orcid.org/0000-0003-4019-3727
Doktor habilitowana nauk o sztuce, absolwentka socjologii i filmoznawstwa na Uniwersytecie Jagiellońskim, adiunkt na Uniwersytecie Pedagogicznym im. KEN w Krakowie. Autorka książek Kres niewinności. Obraz i upamiętnienie ery Eisenhowera w amerykańskich filmach i serialach – pomiędzy reprezentacją, nostalgią a krytycznym retro (2018) i „Świat był przemoczoną pustką”. Czarny kryminał Raymonda Chandlera w literaturze i filmie (2015) oraz licznych tekstów o tematyce filmowej i serialowej publikowanych w tomach zbiorowych i czasopismach naukowych. Współredaktorka tomów zbiorowych: Od de Laclosa do Collarda. Adaptacje literatury francuskiej (2016, wraz z A. Helman), Autorzy kina europejskiego VII (2018, wraz z K. Żyto) i Pomiędzy retro a retromanią (2018, wraz M. Major). W kręgu jej zainteresowań znajdują się zagadnienia z zakresu historii kina, ze szczególnym uwzględnieniem kinematografii amerykańskiej i neoseriali.
Statystyki
Abstract views: 377PDF downloads: 438
Licencja
Prawa autorskie (c) 2019 Patrycja Włodek
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Patrycja Włodek, Netflix: „The Future Is Now?" , Kwartalnik Filmowy: Nr 124 (2023): Streaming
- Patrycja Włodek, Amerykańskie przedmieścia w cieniu wielkiego miasta , Kwartalnik Filmowy: Nr 109 (2020): Przestrzeń architektoniczna w filmie
- Patrycja Włodek, Narodowe kino autorów końca wieku , Kwartalnik Filmowy: Nr 107 (2019): Podróż, (e)migracja, pielgrzymka
- Patrycja Włodek, Paranoja „noir”. Ukryta rzeczywistość czarnego kryminału , Kwartalnik Filmowy: Nr 117 (2022): Kino nieznane/ukryte
- Patrycja Włodek, Imperium nie trzęsie się w posadach. „Neo-heritage” w kinie i telewizji brytyjskiej XXI wieku , Kwartalnik Filmowy: Nr 101-102 (2018): Kino europejskie XXI wieku
- Patrycja Włodek, Czas zatrzymany – amerykańska nostalgia za epoką rock’n’rolla , Kwartalnik Filmowy: Nr 86 (2014): Wymiary czasu
- Patrycja Włodek, Postironia i trzy twarze melodramatu , Kwartalnik Filmowy: Nr 100 (2017): O świętowaniu
- Patrycja Włodek, Hanna Schygulla – w pułapce Fassbindera , Kwartalnik Filmowy: Nr 96 (2016): Film i metafizyka
- Patrycja Włodek, Hollywood na frontach zimnej wojny , Kwartalnik Filmowy: Nr 93-94 (2016): Kino amerykańskie
- Patrycja Włodek, Rock’n’roll i „nowe stracone pokolenie” amerykańskiego kina , Kwartalnik Filmowy: Nr 91 (2015): Film między muzyką pop a popkulturą
