Political Contexts of Popular Cinema in Poland in the 1980s
Abstract
In the 1980s, popular cinema in Poland was influenced by economic needs and oppor- tunities, development and availability of technology, Western culture, genre conventions, social changes, viewers’ expectations, perception of popular culture, the emergence of unofficial film distribution thanks to the video technique. The political dimension was also significant. It appeared mainly in program documents, transcripts of the commissioning committees, censorship activities, sometimes in film diegeses and film criticism. Political connotations were looked for in all films as well as in topics and problems they undertook, however viewers often perceived them in a completely different way, sometimes even subversively. In his article, taking into account archival documents, films and press reception, Zwierzchowski draws attention to various relations between politics and popular cinema, stressing that the way of reading political contexts of popular cinema depended largely not on the film itself, but on recipients who in accordance with their competences, experiences and beliefs constructed its meanings.
Keywords:
popular cinema, political cinema, politicsReferences
D. Skotarczak, Obraz społeczeństwa PRL w komedii filmowej, Poznań 2004,
Google Scholar
K. Kornacki, Polskie Kino Nowej Przygody, w: J. Szyłak i in., Kino Nowej Przygody, Gdańsk 2011, s. 82.
Google Scholar
Aktualne problemy kinematografii (materiały na posiedzenie Komisji Kultury KC – 14 stycznia 1985), w: Archiwum Akt Nowych (dalej: AAN), Polska Zjednoczona Partia Robotnicza, Komitet Centralny, Wydział Kultury, sygn. LVI-1708, k. 3.
Google Scholar
Referat Wydziału Kultury KC PZPR na ogólnopolską naradę filmowców partyjnych (2.XII.1983 r.), w: AAN, Polska Zjednoczona Partia Robotnicza, Komitet Centralny, Wydział Kultury, sygn. LVI-1692, k. 3-4. Referat wygłosił Henryk Ziętek, zastępca kierownika Wydziału.
Google Scholar
Stenogram z posiedzenia Komisji Kolaudacyjnej Filmów Fabularnych w dniu 2 października 1984 r., Archiwum Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego (dalej: AFINA), sygn. A-344, poz. 377, k. 4.
Google Scholar
Stenogram z posiedzenia Komisji Kolaudacyjnej Filmów Fabularnych odbytego w dniu 12 sierpnia 1986 r., AFINA, sygn. A-344, poz. 505, k. 6.
Google Scholar
Stenogram z posiedzenia Komisji Kolaudacyjnej Filmów Fabularnych, odbytego w dniu 11 września 1984 r., AFINA, sygn. A-344, poz. 374, k.2,3.
Google Scholar
Stenogram z posiedzenia Komisji Kolaudacyjnej Filmów Fabularnych odbytego w dniu 12 sierpnia 1986 r.., k. 5.
Google Scholar
Stenogram z posiedzenia Komisji Kolaudacyjnej Filmów Fabularnych w dniu 22 maja 1985 r., AFINA, sygn. A-344, poz. 399, k. 5.
Google Scholar
Stenogram z posiedzenia Komisji Kolaudacyjnej Filmów Fabularnych w dniu 19 lutego 1988 r., AFINA, sygn. A-344, poz. 551, .k. 4.
Google Scholar
Stenogram z posiedzenia Komisji Kolaudacyjnej Filmów Fabularnych w dniu 11 sierpnia 1983r., AFINA, sygn. A-344, poz. 334, k. 8.
Google Scholar
Stenogram z posiedzenia Komisji Kolaudacyjnej Filmów Fabularnych w dniu 19 lutego 1986 r., AFINA, sygn. A-344, poz. 427, k. 4-5.
Google Scholar
M. Malatyńska, „Złoty pociąg”, „Echo Krakowa” 1987, nr 50.
Google Scholar
Stenogram z posiedzenia Komisji Kolaudacyjnej Filmów Fabularnych w dniu 5 czerwca 1986r., AFINA, sygn. A-344, poz. 438, k. 3.
Google Scholar
Stenogram z posiedzenia Komisji Kolaudacyjnej Filmów Fabularnych w dniu 19 marca 1985 r., AFINA, A-344, poz. 392, k. 6-8. Chodziło o Jana Rybkowskiego i Jerzego Bossaka.
Google Scholar
Stenogram z posiedzenia Komisji Kolaudacyjnej Filmów Fabularnych w dniu 14 czerwca 1983 roku, AFINA, sygn. A-344, poz. 331, k. 4.
Google Scholar
Stenogram z posiedzenia Komisji Kolaudacyjnej Filmów Fabularnych w dniu 18 listopada 1985r., AFINA, sygn. A-344, poz. 419, k.3.
Google Scholar
J. Majewski, Ostatni klaps. Pamiętnik moich filmów, Warszawa 2006, s. 332. Zob, też T. Lubelski, Historia kina polskiego 1895-2014, Kraków 2015, s. 551.
Google Scholar
Stenogram z posiedzenia Komisji Kolaudacyjnej Filmów Fabularnych w dniu 19 marca 1982 r., AFINA, sygn. A-344, poz. 291, k. 9.
Google Scholar
Stenogram z posiedzenia Komisji Kolaudacyjnej Filmów Fabularnych w dniu 21 grudnia 1982 r., AFINA, sygn. A-344, poz. 320, k. 3
Google Scholar
Stenogram z posiedzenia Komisji Kolaudacyjnej Filmów Fabularnych w dniu 29.kwietnia 1981 roku (Anna szuka wampira), AFN, sygn. A-344, poz. 264, k. 6.
Google Scholar
K. Mętrak, Bajo bongo, „Film” 1985, nr 34, s. 11.
Google Scholar
R. M. Groński, Nienawiść z listy przebojów, „Polityka” 1985, nr 37.
Google Scholar
J. Szczutkowska, „Janek, chodź zagramy im rocka...”, w: Polskie kino popularne, red. P. Zwierzchowski, D. Mazur, Bydgoszcz 2011.
Google Scholar
Stenogram z posiedzenia Komisji Kolaudacyjnej Filmów Fabularnych w dniu 10 lutego 1984 r., AFINA, sygn. A-344, poz. 356, k. 9.
Google Scholar
Authors
Piotr Zwierzchowskikwartalnik.filmowy@ispan.pl
Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz Poland
Filmoznawca i kulturoznawca, profesor zwyczajny w Instytucie Filologii Polskiej i Kulturoznawstwa Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, prezes Polskiego Towarzystwa Badań nad Filmem i Mediami. Zajmuje się historią kina polskiego. Autor książek: Zapomniani bohaterowie. O bohaterach filmowych polskiego socrealizmu (2000), Piękny sen pedagoga. Literackie i filmowe portrety świata edukacji (2005), Pęknięty monolit. Konteksty polskiego kina socrealistycznego (2005), Spektakl i ideologia. Szkice o filmowych wyobrażeniach śmierci heroicznej (2006), Zezowate szczęście (2006, wyd. ang.: Munk’s „Bad Luck”, 2009), Kino nowej pamięci. Obraz II wojny światowej w kinie polskim lat 60. (2013); redaktor i współredaktor tomów zbiorowych, m.in.: Kino polskie wobec umierania i śmierci (2005), Kino polskie po roku 1989 (2007), Październik 1956 w literaturze i filmie (2010), Polskie kino popularne (2011), Kino polskie wobec II wojny światowej (2011), Polskie piśmiennictwo filmowe (2013), Kino, którego nie ma (2013), Konrad Eberhardt (2013), Polskie seriale telewizyjne (2014), Aleksander Jackiewicz (2015).
Statistics
Abstract views: 121PDF downloads: 47
License
Copyright (c) 2018 Piotr Zwierzchowski
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The author grants the publisher a royalty-free non-exclusive licence (CC BY 4.0) to use the article in Kwartalnik Filmowy, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in Kwartalnik Filmowy should it be published or used again (download licence agreement). The journal is published under the CC BY 4.0 licence. By submitting an article, the author agrees to make it available under this licence.
In issues from 105-106 (2019) to 119 (2022) all articles were published under the CC BY-NC-ND 4.0 licence. During this period the authors granted a royalty-free non-exclusive licence (CC BY-ND 4.0) to use their article in „Kwartalnik Filmowy”, retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.
Most read articles by the same author(s)
- Piotr Zwierzchowski, What Happened in Brighton , Kwartalnik Filmowy: No. 113 (2021): Film and Technology
- Piotr Zwierzchowski, Krzysztof Kornacki, Methodological Problems in Researching the Cinema of the Polish People’s Republic Era , Kwartalnik Filmowy: No. 85 (2014): Film and Media – the Past and the Future
- Mariusz Guzek, Piotr Zwierzchowski, More Than Anthology , Kwartalnik Filmowy: No. 104 (2018): Essay, Found Footage, Compilation Film
- Aldona Ossowska-Zwierzchowska, Piotr Zwierzchowski, Spectacle of Hospitality: “The Candlelight Party” by Antoni Krauze , Kwartalnik Filmowy: No. 100 (2017): On Celebrating
- Piotr Zwierzchowski, The Sheriff of the County Party Committee: The Image of the Communist Party Secretary in Polish Cinema of the 1970s , Kwartalnik Filmowy: No. 92 (2015): Polish Cinema and Politics
- Piotr Zwierzchowski, Woman, Communist, Filmmaker , Kwartalnik Filmowy: No. 91 (2015): Film Between Pop Music and Pop Culture
Similar Articles
- Michał Piepiórka, Only a „Kiler”. The Cinema of the End of Post-Communism , Kwartalnik Filmowy: No. 105-106 (2019): Cinema and Political Transformation
You may also start an advanced similarity search for this article.
