Już tylko „Kiler”. Kino końca postkomunizmu
Abstrakt
Autor artykułu koncentruje się na filmach, które na przełomie wieków zwiastowały załamanie się dotychczasowego sposobu reprezentacji polskiej rzeczywistości po transformacji. W latach 90. najpopularniejsze filmy reprezentowały tak zwane kino bandyckie, którego narracja była zbieżna z tym, co o zakulisowych rozgrywkach na zbiegu biznesu i polityki pisała Jadwiga Staniszkis. Socjolożka określiła lata 90. jako epokę postkomunizmu, w której wciąż rządziły osoby związane z poprzednią władzą – z tą różnicą, że na polu ekonomicznym. Pod koniec dekady ta narracja przestała mieć funkcję wyjaśniającą i zastąpiły ją inne – rozbrajające grozę postkomunizmu i pokazujące Polskę jako normalny, europejski kraj, niemający komunistycznego balastu. W artykule Piepiórka koncentruję się na filmach sensacyjnych Wojciecha Wójcika i debiucie Patryka Vegi oraz komediach bandyckich, parodiujących takie filmy, jak Psy czy Młode wilki. W ten sposób autor opisuje strategie radzenia sobie przez polskie kino z traumą postkomunizmu.
Słowa kluczowe:
postkomunizm, kino polskieBibliografia
Dziemidok, Bohdan, O komizmie. Od Arystotelesa do dzisiaj, słowo/ obraz terytoria, Gdańsk 2011.
Google Scholar
Fukuyama, Francis, Koniec historii, przeł. T. Bieroń, M. Wichrowski, Wydawnictwo Znak, Kraków 2009.
Google Scholar
Lewicki, Arkadiusz, Kino popularne a polskie społeczeństwo po roku 1989, w: Polskie kino popularne, red. P. Zwierzchowski i D. Mazur, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2011.
Google Scholar
Majer, Artur, Kino Juliusza Machulskiego, Wydawnictwo Kwieciński, Bielsko-Biała 2014.
Google Scholar
Mazierska, Ewa, Polish Postcommunist Cinema: from Pavement Level, Peter Lang, Bern 2007.
Google Scholar
Przylipiak, Mirosław, Szyłak, Jerzy, Kino najnowsze, Znak, Kraków 1999.
Google Scholar
Stachówna, Grażyna, Władcy wyobraźni. Sławni bohaterowie filmowi, Wydawnictwo Znak, Kraków 2006.
Google Scholar
Staniszkis, Jadwiga, Postkomunizm. Próba opisu, słowo/ obraz terytoria, Gdańsk 2005.
Google Scholar
Wujec, Paweł, Na wyspie skarbów, w: Młodzi końca wieku. Pokolenie 2000 czy Pokolenie ’89; Dzieci Wolnego Rynku czy Blokersi – artykuły z „Gazety Wyborczej”, red. M. Piasecki, Agora, Warszawa 1999.
Google Scholar
Z J. Machulskim rozmawia K. Bielas, Błahy jest ten świat, „Gazeta Wyborcza” 1997, nr 247.
Google Scholar
Z P. Vegą rozmawiał K. J. Zarębski, Cienka czerwona linia, „Kino” 2005, nr 4.
Google Scholar
Zarębski, Konrad J., Pitbull, „Kino” 2005, nr 4.
Google Scholar
Autorzy
Michał Piepiórkapiepior@tlen.pl
Uniwersytet Łódzki Polska
http://orcid.org/0000-0003-2523-7656
Doktor nauk humanistycznych w zakresie kulturoznawstwa. Asystent w Zakładzie Historii i Teorii Filmu Uniwersytetu Łódzkiego. Publikował m. in. w „Panoptikum”, „Images”, „Ekranach”, „Kulturze i Historii”, „Tematach z Szewskiej” oraz w tomach zbiorowych. Autor książki Rockefellerowie i Marks nad Warszawą. Polskie filmy fabularne wobec transformacji gospodarczej (2019). Zajmuje się filmem dokumentalnym we współczesnej kulturze audiowizualnej, przemianami w kinie współczesnym oraz filmowymi interpretacjami polskiej transformacji gospodarczej. Zdobywca wyróżnień w konkursach im. Krzysztofa Mętraka (2016, 2017, 2018) oraz „Powiększenie” (2011) portalu Filmweb. Autor bloga filmowego „Bliżej Ekranu”, za prowadzenie którego otrzymał w 2017 r. nominację do nagrody PISF.
Statystyki
Abstract views: 444PDF downloads: 677
Licencja
Prawa autorskie (c) 2019 Michał Piepiórka
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Michał Piepiórka, Nie tylko „Teleranek”. (Nie)obecność filmów zagranicznych w Telewizji Polskiej w stanie wojennym , Kwartalnik Filmowy: Nr 108 (2019): Produkcja i dystrybucja filmowa
- Michał Piepiórka, „Cudowne dziecko”. Studium polsko-kanadyjskiej koprodukcji schyłku PRL , Kwartalnik Filmowy: Nr 121 (2023): Kino i młoda widownia
- Michał Piepiórka, Wiedza – technologia – New Age. UFO w filmach schyłku PRL , Kwartalnik Filmowy: Nr 126 (2024): Fantastyka, fantasy, fantazmat
- Konrad Klejsa, Michał Piepiórka, Analiza repertuarów w porównawczych badaniach kultury filmowej i telewizyjnej PRL , Kwartalnik Filmowy: Nr 127 (2024): Filmoznawstwo empiryczne
