Kino się liczy. Zwrot obliczeniowy i metody ilościowe w badaniach nad filmem
Miłosz Stelmach
milosz.stelmach@gmail.comUniwersytet Jagielloński (Polska)
https://orcid.org/0000-0003-4004-7121
Abstrakt
Autor tekstu proponuje krytyczną analizę obecnych trendów i potencjalnych zastosowań metod ilościowych w badaniach filmoznawczych. W tym celu przeprowadza zwięzłą rekonstrukcję podstaw metodologicznych, ścieżek rozwoju historycznego oraz kluczowych osiągnięć narzędzi statystycznych, eksperymentalnych oraz tych z zakresu humanistyki cyfrowej w odniesieniu do badań mediów audiowizualnych. Obejmuje to zarówno przegląd rozwijających się obecnie zjawisk, jak i filozoficzny namysł nad źródłami, konsekwencjami i potencjalnymi ograniczeniami badań ilościowych w obszarach tradycyjnie zajmowanych przez nauki humanistyczne. Metody ilościowe nie są przy tym traktowane jako zamiennik istniejących paradygmatów, lecz jako ich uzupełnienie, rozszerzenie, a często także inspiracja. Pozwala to zrozumieć dokonujące się obecnie przemiany całej dyscypliny, ale również zintegrować nowe narzędzia z tradycyjnymi podejściami badawczymi oraz zidentyfikować pułapki i trudności związane ze zmianą paradygmatu. [artykuł opublikowany w języku angielskim jako: Cinema Counts: The Computational Turn and Quantitative Methods in Film Studies]
Słowa kluczowe:
metody ilościowe, humanistyka cyfrowa, zwrot obliczeniowy, filmoznawstwo, humanistyka oparta na danychBibliografia
Berry, D. (2011). The Computational Turn: Thinking about the Digital Humanities. Culture Machine, 12, pp. 1-22.
Google Scholar
Bordwell, D. (2018). On the History of Film Style (2nd ed.). Madison: Irvington Way Press.
Google Scholar
Brown, W. (2015). Politicizing Eye-Tracking Studies of Film. Refractory: A Journal of Entertainment Media, 25.
Google Scholar
Crosby, A. W. (1997). The Measure of Reality: Quantification and Western Society. 1250-1600. Cambridge: Cambridge University Press.
DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9781107050518
Google Scholar
Davies, T., Frank, M. (2013). “There’s No Such Thing as Raw Data”: Exploring the Sociotechnical Life of a Government Dataset. In: WebSci’13: Proceedings of the 5th Annual ACM Web Science Conference (pp. 75-78). New York: Association for Computing Machinery.
DOI: https://doi.org/10.1145/2464464.2464472
Google Scholar
Dimitriados, G. (2021). Considering Eye-Tracking as a Validation Tool in Cinema Research. Acta Universitatis Sapientiae, Film and Media Studies, 20, pp.129-150.
DOI: https://doi.org/10.2478/ausfm-2021-0018
Google Scholar
Gitelman, L. (ed.). (2013). “Raw data” Is an Oxymoron. Cambridge: MIT Press.
DOI: https://doi.org/10.7551/mitpress/9302.001.0001
Google Scholar
Gray, J. (2016). “Let Us Calculate!”: Leibniz, Llull, and the Computational Imagination. PublicDomainReview.org. https://publicdomainreview.org/essay/let-us-calculateleibniz-llull-and-the-computational-imagination/
Google Scholar
Han, B. (2018). The Expulsion of the Other: Society, Perception and Communication Today. Cambridge: Polity Press.
Google Scholar
Hunter, A. (2014). Digital Humanities as Third Culture. MedieKultur, 57, pp. 18-33.
DOI: https://doi.org/10.7146/mediekultur.v30i57.16318
Google Scholar
Jockers, M. (2013). Macroanalysis: Digital Methods and Literary History. Champaign: University of Illinois Press.
DOI: https://doi.org/10.5406/illinois/9780252037528.001.0001
Google Scholar
Jones, D. B. (1942). Quantitative Analysis of Motion Picture Content. The Public Opinion Quarterly, 6 (3), pp. 411-428.
DOI: https://doi.org/10.1086/265562
Google Scholar
Manovich, L. (2020). Cultural Analytics. Cambridge: MIT Press.
DOI: https://doi.org/10.7551/mitpress/11214.001.0001
Google Scholar
Moretti, F. (2013). Distant Reading. London – New York: Verso.
Google Scholar
Roth, C. (2019). Digital, Digitized, and Numerical Humanities. Digital Scholarship in the Humanities, 34 (3), pp. 616-632.
DOI: https://doi.org/10.1093/llc/fqy057
Google Scholar
Snow, C. P. (1961). The Two Cultures and the Scientific Revolution. Cambridge: Cambridge University Press.
DOI: https://doi.org/10.1063/1.3057748
Google Scholar
Autorzy
Miłosz Stelmachmilosz.stelmach@gmail.com
Uniwersytet Jagielloński Polska
https://orcid.org/0000-0003-4004-7121
Asystent w Instytucie Sztuk Audiowizualnych Uniwersytetu Jagiellońskiego, redaktor naczelny czasopisma o tematyce filmowej „Ekrany”. Autor książki Przeczucie końca. Modernizm, późność i polskie kino (2020). W swojej pracy naukowej zajmuje się tematyką filmowego modernizmu, kina bloku wschodniego oraz przemianami współczesnego kina artystycznego.
Statystyki
Abstract views: 143PDF downloads: 105
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Miłosz Stelmach
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Miłosz Stelmach, Wszystkie niewidziane filmy. Długi ogon światowego kina , Kwartalnik Filmowy: Nr 117 (2022): Kino nieznane/ukryte
- Miłosz Stelmach, Kto steruje cyfrowym pociągiem? Cyfryzacja kin jako przedsięwzięcie dystrybucyjne , Kwartalnik Filmowy: Nr 108 (2019): Produkcja i dystrybucja filmowa
- Miłosz Stelmach, Drugi przełom dźwiękowy? Magnetofon Nagra i przemiany dźwięku filmowego w epoce postklasycznej , Kwartalnik Filmowy: Nr 113 (2021): Film i technologia
- Miłosz Stelmach, Na manowcach przygody. Esej filmowy i polskie kino lat 70. , Kwartalnik Filmowy: Nr 104 (2018): Esej, „found footage”, film montażowy
- Miłosz Stelmach, Bajki robotów: zając i żółwie , Kwartalnik Filmowy: Nr 124 (2023): Streaming
- Agata Hołobut, Maciej Rapacz, Miłosz Stelmach, Tytuły robocze. Analiza obliczeniowa praktyk w nazewnictwie filmów na polskim przykładzie , Kwartalnik Filmowy: Nr 127 (2024): Filmoznawstwo empiryczne
- Miłosz Stelmach, W poszukiwaniu straconego czasu. Proroczy charakter teorii kina Gilles’a Deleuze’a , Kwartalnik Filmowy: Nr 86 (2014): Wymiary czasu
- Miłosz Stelmach, Nawiedzony ekran. Przyczynek do widmontologii współczesnego kina , Kwartalnik Filmowy: Nr 96 (2016): Film i metafizyka
- Miłosz Stelmach, Miłość jest na dnie wszystkiego. Melodramat egzystencjalny , Kwartalnik Filmowy: Nr 89-90 (2015): Redefinicje klasyki
