Science fiction jako element austriackiej taktyki propagandowej. „1. April 2000” w pułapce genologicznej
Beata Kosińska-Krippner
beata.krippner@ispan.plInstytut Sztuki, Polska Akademia Nauk (Polska)
https://orcid.org/0000-0001-8096-9708
Abstrakt
Tekst przybliża swoisty fenomen kultowego austriackiego filmu 1. April 2000 (reż. Wolfgang Liebeneiner, 1952). Zarysowując tło historyczne i kulisy jego powstania, autorka analizuje efekty zastosowanej w nim strategii oraz wpisuje go w kontekst austriackiego filmu fantastyczno-naukowego i eskapistycznego, ale przede wszystkim uwypukla jego związek z Heimatfilmem. Analizując dane statystyczne, autorka wysnuwa też pewną hipotezę dotyczącą zależności między poczuciem tożsamości Austriaków, produkcją Heimatfilmów i filmów science fiction oraz dokonuje kilku ustaleń genologicznych, dotyczących austriackich filmów science fiction w odniesieniu do przyjętej przez nią definicji tego gatunku. Ponadto, zwracając uwagę na związek filmu Liebeneinera z czasami, w których powstał, sygnalizuje, jak rezonuje on współcześnie i jakie nowe konteksty otwiera.
Słowa kluczowe:
science fiction, Heimatfilm, Austria, okupacja aliancka, tworzenie tożsamości, propagandaBibliografia
Ballhausen, T. (2015). Exposed: A Short History of Austrian Science Fiction Film. W: J. Blankenship, T. Nagl (red.), European Visions: Small Cinemas in Transition (ss. 249-258). Bielefeld: Transcript.
DOI: https://doi.org/10.1515/9783839418185-016
Google Scholar
Fritz, W. (1969). Geschichte des österreichischen Films. Wien: Bergland Verlag.
Google Scholar
Greuling, M. (2006). Nachwuchs im Mystery-Fieber. Celluloid, (1), s. 23.
Google Scholar
Kaźmierczak, P. (2010). „Państwo, którego nikt nie chciał”. Tożsamość austriacka w okresie międzywojennym. Horyzonty Polityki, 1 (1), ss. 234-235.
Google Scholar
Koźbiał, K. (2022). Austriacka tożsamość a wejście republiki Austrii do Unii Europejskiej w świetle Protokołu nr 10 do Traktatu Akcesyjnego z 1994 roku. Przegląd Zachodni, (1), ss. 43-55.
Google Scholar
Romejko, A. (2007). Przemiany austriackiej tożsamości narodowej. W: E. Polek, J. Leska-Ślęzak (red.), Procesy migracyjne w kontekście przemian kulturowo-cywilizacyjnych (ss. 277-287). Pelplin: Bernardinum.
Google Scholar
Autorzy
Beata Kosińska-Krippnerbeata.krippner@ispan.pl
Instytut Sztuki, Polska Akademia Nauk Polska
https://orcid.org/0000-0001-8096-9708
Doktor nauk humanistycznych w zakresie filmoznawstwa i medioznawstwa; adiunkt w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk; w latach 2011-2020 kierownik Zakładu Antropologii Kultury, Filmu i Sztuki Audiowizualnej w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk; członkini redakcji „Kwartalnika Filmowego”, w którym w latach 1993-2003 publikowała m.in. doroczną kronikę wydarzeń filmowych. Prace naukowe z zakresu historii oraz teorii filmu i telewizji publikowała m.in. w „Kwartalniku Filmowym” i tomach zbiorowych. Współpracowała z kwartalnikiem „Polish Culture” (1997-2015). Zasiadała w jury Międzynarodowego Festiwalu Filmów Krótkometrażowych w Lublinie (2013-2014) oraz była członkinią komisji ekspertów przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2012-2014). Członkini Polskiego Towarzystwa Badań nad Filmem i Mediami. Zajmuje się filmem dokumentalnym w kontekście hybrydowych gatunków granicznych (m.in. mockdokumentem i docusoap), historią i teorią gatunków filmowych i telewizyjnych oraz kinem austriackim.
Statystyki
Abstract views: 150PDF downloads: 79
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Beata Kosińska-Krippner
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Beata Kosińska-Krippner, Saturn – wstydliwe (?) początki austriackiego filmu fabularnego , Kwartalnik Filmowy: Nr 117 (2022): Kino nieznane/ukryte
- Beata Kosińska-Krippner, Problemy genologiczne z pejzażem telewizyjnym. Propozycja klasyfikacji faktualnych gatunków hybrydowych i gatunków „reality TV” , Kwartalnik Filmowy: Nr 112 (2020): Polski dokument, polska animacja
- Beata Kosińska-Krippner, Geneza brytyjskiej docusoap i polskiej telenoweli dokumentalnej w kontekście produkcyjno-nadawczym , Kwartalnik Filmowy: Nr 108 (2019): Produkcja i dystrybucja filmowa
- Beata Kosińska-Krippner, Między fikcją a faktami. „Docusoap” po polsku, czyli telenowela dokumentalna , Kwartalnik Filmowy: Nr Special Issue (2013): Polskie filmoznawstwo o kinie polskim
- Beata Kosińska-Krippner, Avi Mograbi. Gonzo-dokumenty , Kwartalnik Filmowy: Nr 115 (2021): Film formy, film treści
- Beata Kosińska-Krippner, Hedy Lamarr. Austriacka piękność i wynalazczyni w hollywoodzkim systemie gwiazd , Kwartalnik Filmowy: Nr 93-94 (2016): Kino amerykańskie
- Beata Kosińska-Krippner, Znaczenie namiotu w życiu mieszkańców Górnej Austrii, czyli mockdokumentalne „Święto kurczaka” , Kwartalnik Filmowy: Nr 100 (2017): O świętowaniu
- Beata Kosińska-Krippner, Andrzej Kondratiuk. Metafizyka , Kwartalnik Filmowy: Nr 96 (2016): Film i metafizyka
