A Scream Captured in Freeze Frame
Sebastian Jagielski
sebastian.jagielski@uj.edu.plJagiellonian University (Poland)
https://orcid.org/0000-0002-6989-1265
Abstract
Bilet powrotny (Return Ticket, 1978) by Ewa and Czesław Petelski ends with the main heroine’s scream captured in a freeze frame. The author of the article takes this gesture metaphorically, perceiving in it the impending catastrophe of the whole left-wing culture in the late 1970s. This frame heralds the imminent constraint on (people’s, women’s) emancipation narratives in Polish cinema and the gradual erasure of the left-wing tradition from the cultural field. The author analyses the various subjects of emancipation intersecting in Petelskis’ film. The image of the heroine, who is subjected to double subjugation, i.e., due to class (poverty) and gender (patriarchy), makes him ask, on the one hand, if the project of emancipation of social classes perpetuates the oppression of women. On the other hand, does the project of women’s emancipation dismantle class inequalities? Researchers and artists (but not filmmakers) have returned to the problem of repressed folk histories and class conflicts in the second decade of the 21st century, which suggests that the image of the subjugated others from Bilet powrotny, captured in a freeze frame, will be unlocked in Polish culture.
Supporting Agencies
Keywords:
Ewa Petelska, Czesław Petelski, folk histories, emancipation, feminismReferences
Arendt, H. (2003). O rewolucji (tłum. M. Godyń). Warszawa: Czytelnik.
Google Scholar
Bajer, L. (1978). Pomiędzy mitami. Kino, (12), ss. 7-10.
Google Scholar
Barthes, R. (2008). Światło obrazu. Uwagi o fotografii (tłum. J. Trznadel). Warszawa: Aletheia.
Google Scholar
Deleuze, G. (2018). Bacon. Logika wrażenia (tłum. A. Z. Jaksender). Kraków: Wydawnictwo Eperons-Ostrogi.
Google Scholar
Didi-Huberman, G. (2014). Uzmysłowienie (tłum. P. Mościcki). Widok. Teorie i Praktyki Kultury Wizualnej, (6), ss. 1-25. http://widok.ibl.waw.pl/index.php/one/article/view/212/375/
DOI: https://doi.org/10.36854/widok/2014.6.1113
Google Scholar
Dondziłło, Cz. (1979, 2 marca). Wiejskie niebo w płomieniach. Perspektywy.
Google Scholar
Fidelis, M. (2015). Kobiety, komunizm i industrializacja w powojennej Polsce (tłum. M. Jaszczurowska). Warszawa: W.A.B.
Google Scholar
Irigaray, L. (2010). Ta płeć (jedną) płcią niebędąca (tłum. S. Królak). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar
Jagielski, S. (2021). Przerwane emancypacje. Polityka ekscesu w kinie polskim lat 1968--1982. Kraków: Universitas.
Google Scholar
Jameson, F. (2021). Klasa i alegoria we współczesnej kulturze masowej. „Pieskie popołudnie” jako film polityczny (tłum. J. K. Brzeziński). Widok. Teorie i Praktyki Kultury Wizualnej, (30), ss. 1-34. https://www.pismowidok.org/pl/archiwum/2021/30-wizualnosc-klasspolecznych-struktury-i-relacje/klasa-i-alegoria-we-wspolczesnej--kulturzemasowej
DOI: https://doi.org/10.36854/widok/2021.30.2403
Google Scholar
Kałużyński, Z. (1979, 27 stycznia). Tragifarsy o chomikach. Polityka.
Google Scholar
Koniczek, R. (1979, 28 stycznia). Ta piękna, pogardzana namiętność. Argumenty.
Google Scholar
Kornacki, K. (2007). Ewa i Czesław Petelscy – w krainie PRL-u. W: G. Stachówna, B. Zmudziński (red.), Autorzy kina polskiego (t. 2, ss. 43-78). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar
Królikowska, E. (1979, 11 lutego). Kolejna niespodzianka. Tygodnik Kulturalny.
Google Scholar
Mrozik, A. (2018). „Bo dziewczyna to ludzie”. Projekty i polityki emancypacji kobiet w powojennej Polsce. W: K. Chmielewska, A. Mrozik, G. Wołowiec (red.), Komunizm. Idee i praktyki w Polsce 1944-1989. Warszawa: Wydawnictwo IBL.
Google Scholar
Petelska, E., Petelski, Cz. (1978). Bilet powrotny. Filmowy Serwis Prasowy, (20), ss. 25-27.
Google Scholar
Petelska, E., Petelski, Cz. (1978, 16 sierpnia). „Bilet powrotny”. Stenogram z posiedzenia Komisji Ocen Fabularnych Filmów Kinowych. Archiwum Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego, sygn. A-344 poz. 171.
Google Scholar
Sas, R. (1979, 8 lutego). Mity i miłość. Dziennik Popularny Siermiński, M. (2016). Dekada przełomu. Polska lewica opozycyjna 1968-1980. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
Google Scholar
Sobolewski, T. (1979, 11 lutego). Sami swoi. Film.
Google Scholar
Talarczyk-Gubała, M. (2013). Biały mazur. Kino kobiet w polskiej kinematografii. Poznań: Galeria Miejska Arsenał.
Google Scholar
Traverso, E. (2014). Historia jako pole bitwy. Interpretacja przemocy w XX wieku (tłum. Ś. F. Nowicki). Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
Google Scholar
Traverso, E. (2020). Lewicowa melancholia (tłum. W. Gilewski). Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
Google Scholar
Zawadzka, A. (2018). Zanikanie komunizmu w PRL-u. Przypadek dyskursu o inteligencji. W: K. Chmielewska, A. Mrozik, G. Wołowiec (red.), Komunizm. Idee i praktyki w Polsce 1944-1989. Warszawa: Wydawnictwo IBL.
Google Scholar
Authors
Sebastian Jagielskisebastian.jagielski@uj.edu.pl
Jagiellonian University Poland
https://orcid.org/0000-0002-6989-1265
Film historian, Assistant Professor at the Polish Film History Department of the Institute of Audiovisual Arts at the Jagiellonian University. He is the author of Maskarady męskości. Pragnienie homospołeczne w polskim kinie fabularnym [Masquerades of Masculinity: Homosocial Desire in Polish Cinema] (2013), and co-editor of the volumes Ciało i seksualność w kinie polskim [Body and Sexuality in Polish Cinema] (2009) and Kino polskie jako kino transnarodowe [Polish Cinema as Transnational Cinema] (2017).
Statistics
Abstract views: 419PDF downloads: 313
License
Copyright (c) 2022 Sebastian Jagielski
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
The author grants the publisher a royalty-free non-exclusive licence (CC BY 4.0) to use the article in Kwartalnik Filmowy, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in Kwartalnik Filmowy should it be published or used again (download licence agreement). The journal is published under the CC BY 4.0 licence. By submitting an article, the author agrees to make it available under this licence.
In issues from 105-106 (2019) to 119 (2022) all articles were published under the CC BY-NC-ND 4.0 licence. During this period the authors granted a royalty-free non-exclusive licence (CC BY-ND 4.0) to use their article in „Kwartalnik Filmowy”, retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.
Most read articles by the same author(s)
- Sebastian Jagielski, Enslaving or Liberating? Walerian Borowczyk’s “The Story of Sin” as a Political Film , Kwartalnik Filmowy: No. 115 (2021): Form Film, Content Film
- Sebastian Jagielski, The Splendour of Male Relationship: Andrzej Wajda’s “The Promised Land” as a Buddy Film , Kwartalnik Filmowy: No. Special Issue (2013): Polish Film Scholars on Polish Cinema
- Sebastian Jagielski, “Ida”, Loss and Shame , Kwartalnik Filmowy: No. 103 (2018): Young Polish Cinema – Confrontation of Generations
- Sebastian Jagielski, Girls That Bite: “The Lure” as Rebel Cinema , Kwartalnik Filmowy: No. 100 (2017): On Celebrating
