Biografizm w kinie współczesnym

Marek Hendrykowski

Abstrakt

Swoje rozważania autor rozpoczyna od spostrzeżenia, że biografizm jest coraz bardziej wyrazistym dążeniem filmu współczesnego, a zarazem może stanowić odpowiedź na głęboki regres dzisiejszej kultury filmowej i w ogóle kultury audiowizualnej. Za przejaw owego kryzysu Hendrykowski uznaje depersonalizację form widowiska ekranowego, która jest wynikiem dominującej roli anonimowego, „niczyjego” spojrzenie na świat i człowieka w filmach współczesnych. Analiza tego zjawiska prowadzi autora do stwierdzenia, że współczesny kinematograf pragnie być znów „biografem” (na wzór pierwszych aparatów kinematograficznych z końca XIX w. jak „Biograph” czy „Bioscope”), a życiopisanie kamerą nie jest tylko przelotną modą współczesnego kina. Hendrykowski zwraca uwagę na szczególnie ważną poznawczą funkcję biografizmu, która pozwala zrozumieć makroproces biografizacji współczesnego kina. Hendrykowski konkluduje, że biografizm stanowi dojrzałą i świadomą odpowiedź niektórych twórców (m.in. Woody’ego Allena, Mike’a Leigh, Spike’a Lee czy Jima Jarmuscha) na cyfrowy irrealizm i anonimowy charakter przedstawień filmowych.