Inspiracje plastyczne we wczesnej twórczości Zhanga Yimou
Abstrakt
Przyzwyczajeni jesteśmy do tego, że artysta będący przedstawicielem danej kultury i spadkobiercą jej tradycji, sięga w swej twórczości filmowej do wzorów rodzimego malarstwa i symboliki wizualnej z kręgu otaczającej go ikonosfery. Problem pojawia się jednak, gdy weźmiemy pod uwagę sztukę z innego kręgu kulturowego niż ten, który określamy w skrócie mianem zachodniego i w którym wyrosła sztuka filmowa. Helman analizuje pisze o niekompatybilności chińskiego systemu reprezentacji charakterystycznego dla sztuk plastycznych od tysiącleci, i tego, który sztuka filmowa jako taka odziedziczyła po systemie przedstawienia zapoczątkowanym w okresie Renesansu. Podstawowy system reprezentacji i jego konwencje dyktowałby inny sposób "patrzenia" kamery. Autorka przywołuje reguły rządzące malarstwem (zwłaszcza pejzażowym) i związane z myślą taoistyczną i konfucjańską, po czym przechodzi do rozważań nad możliwością przełożenia zasad malarstwa chińskiego na sztukę filmową. Materiałem badawczym jest dla niej wczesna twórczość i styl obrazowania Zhanga Yimou - z jednej strony wyraźnie zanurzone w tradycji chińskiej, z drugiej zaś niezwykle indywidualne i niepoddające się prostej klasyfikacji.
Słowa kluczowe:
Zhang Yimou, kino chińskie, malarstwoBibliografia
Ān Jĭngfū, The Pain of a Half Taoist: Taoist Principles, Chinese Landscape Painting, and „King of the Children”, w: Cinematic Lanscapes, red. L. C. Ehrlich, D. Desser, University of Texas Press, Austin 1994, s. 119-120.
Google Scholar
Berry Chris, Mary Ann Farquhar, Post-Socialist Strategies: An Analysis of „Yellow Earth” and „Black Cannon Incident”, w: Cinematic Lanscapes, red. L. C. Ehrlich, D. Desser, University of Texas Press, Austin 1994, s. 85.
Google Scholar
Hăo Dázhēng, Chinese Visual Representation: Painting and Cinema, w: Cinematic Lanscapes, red. L. C. Ehrlich, D. Desser, University of Texas Press, Austin 1994, s. 46-47, 60.
Google Scholar
Jiao Xiongping, Discussing „Red Sorghum”, w: Zhang Yimou Interwievs, red. F. Gateward, University Press of Mississippi, Jackson 2001, s. 6.
Google Scholar
Kwok Wah Lau Jenny, An Experiment in Color and Portraiture in Chinese Cinema, w: Cinematic Lanscapes, red. L. C. Ehrlich, D. Desser, University of Texas Press, Austin 1994.
Google Scholar
Mikrut Agnieszka, Transgresja w twórczości Zhanga Yimou (maszynopis pracy magisterskiej w archiwum Instytutu Sztuk Audiowizualnych Uniwersytetu Jagiellońskiego), s. 56.
Google Scholar
Nĭ Zhén, Classical Chinese Painting and Cinematographic Signification, w: Cinematic Lanscapes, red. L. C. Ehrlich, D. Desser, University of Texas Press, Austin 1994, s. 64, 66, 72-74.
Google Scholar
Silbergeld Jerome, China into Film. Frames of Reference in Contemporary Chinese Cinema, Reaktion Books, London 1999.
Google Scholar
Wilkerson Douglas, Film and the Visual Arts in China: An Introduction, w: Cinematic Lanscapes, red. L. C. Ehrlich, D. Desser, University of Texas Press, Austin 1994, s. 43
Google Scholar
Autorzy
Alicja Helmankwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet Jagielloński Polska
Filmoznawca, wykłada w Instytucie Sztuk Audiowizualnych na UJ. Autorka m.in: Słownik pojęć filmowych (1991-1998), Historia semiotyki filmu, t. 1-2 (1992-1993), Twórcza zdrada. Filmowe adaptacje literatury (1998), Urok zmierzchu. Filmy Luchina Viscontiego (2002), Ten smutek hiszpański. Konteksty twórczości filmowej Carlosa Saury (2005).
Statystyki
Abstract views: 70PDF downloads: 10
Licencja
Prawa autorskie (c) 2009 Alicja Helman
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Alicja Helman, Transgresje i transformacje w twórczości filmowej Kornéla Mundruczó , Kwartalnik Filmowy: Nr 101-102 (2018): Kino europejskie XXI wieku
- Alicja Helman, Kulturowe konteksty twórczości filmowej Glaubera Rochy , Kwartalnik Filmowy: Nr 103 (2018): Młode kino polskie – konfrontacja pokoleń
- Alicja Helman, Trudne rozwijanie niewykorzystanego potencjału , Kwartalnik Filmowy: Nr 103 (2018): Młode kino polskie – konfrontacja pokoleń
- Alicja Helman, Ideologia − subkultura − breakdance. „Dzieci rock'n'rolla” Tiana Zhuangzhuanga , Kwartalnik Filmowy: Nr 91 (2015): Film między muzyką pop a popkulturą
- Alicja Helman, Drogi rozwoju filmoznawstwa , Kwartalnik Filmowy: Nr 85 (2014): Film i media – przeszłość i przyszłość
- Alicja Helman, W poszukiwaniu sensu , Kwartalnik Filmowy: Nr 87-88 (2014): Film i teatr
- Alicja Helman, Dwa powroty , Kwartalnik Filmowy: Nr 89-90 (2015): Redefinicje klasyki
- Alicja Helman, Pajęcza gra miłosna, czyli o strategiach adaptacji Bernarda Bertolucciego , Kwartalnik Filmowy: Nr 100 (2017): O świętowaniu
- Alicja Helman, Obok kanonu, ale w centrum spraw , Kwartalnik Filmowy: Nr 79 (2012): Wnętrza. O filmowej przestrzeni zamkniętej
- Alicja Helman, „Niebezpieczne związki” − podróż w czasie i przestrzeni , Kwartalnik Filmowy: Nr 80 (2012): Film na styku kultur
