„The Night Journey” – „gra” Billa Violi w poszukiwaniu nowych przestrzeni
Abstrakt
We wstępie artykułu Pitrus zaznacza, że sztuka wideo od początków swego istnienia starała się zdefiniować przestrzeń nieco inaczej niż kino. Wynikało to m.in. z intencji samych twórców, pragnących podkreślić odrębność środków wyrazu nowego medium, ale też z czynników obiektywnych: w sztuce wideo (inaczej niż w kinie) odbiorca nie tylko obcował z przestrzenią kadru, ale widział też urządzenie. Ponadto film – w klasycznym rozumieniu – montowany był liniowo, jako sekwencja ujęć, natomiast wideo dawało sposobność wykorzystania m.in. strategii mise-en-page. Owa ambiwalencja kwestii przestrzeni w sztuce wideo jest też widoczna w twórczości Billa Violi. Pitrus charakteryzuje wybrane prace artysty oraz jego instalacje o charakterze immersywnym, ale przede wszystkim skupia się na interaktywnym projekcie The Night Journey, którym Viola po raz pierwszy nawiązał do technologii stosowanych w grach wideo. Projekt ten nie tylko wykorzystuje stworzoną dla gier platformę technologiczną, ale też mechanikę typową dla tego rodzaju rozrywki. Pitrus przeprowadza szczegółową analizę projektu, właściwych mu możliwości nawigowania i interaktywnego odbioru. Zauważa również, że The Night Journey w istocie skupia się na immersji i dekonstruuje mechanikę klasycznej rozgrywki.
Słowa kluczowe:
Bill Viola, sztuka wideo, mise-en-page, przestrzeńBibliografia
Bazin André, Film i rzeczywistość, tłum. B. Michałek, WaiF, Warszawa 1963, s. 59.
Google Scholar
Bruce Elder R., The Films of Stan Brakhage in the American Tradition of Ezra Pound, Gertrude Stein and Charles Olson, Wilfrid Laurier University Press, Waterloo 1998.
Google Scholar
Coomaraswamy Ananda K., Symbols, w: Coomaraswamy Ananda K., What is Civilisation?, Lindisfarne Press, Great Barrington 1989, s. 125-126.
Google Scholar
Heath Stephen, Narrative Space, „Screen” 1976, nr 3, s. 68-112.
DOI: https://doi.org/10.1093/screen/17.3.68
Google Scholar
Heeter Carrie, Being There: The Subjective Experience of Presence, „Presence: Teleoperators and Virtual Environments 1” 1992, nr 2, s. 2.
DOI: https://doi.org/10.1162/pres.1992.1.2.262
Google Scholar
Kamieńska Anna, Przekładając „Naśladowania...”, w: T. A. Kempis, O naśladowaniu Chrystusa, PAX, Warszawa 1980, s. 258.
Google Scholar
Kłodkowski Piotr, Homo mysticus hinduizmu i islamu. Mistyczny ruch bhakti i sufizmu, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 1998.
Google Scholar
Lipkin Steve, Technologia jako ontologia, w: Pejzaże audiowizualne. Telewizja, wideo, komputer, tłum. T. Kalaga, red. A. Gwóźdź, Universitas, Kraków 1997, s. 316.
Google Scholar
Nitsche Michael, Video Game Spaces. Image, Play and Structure In 3D Worlds, The MIT Press, Cambridge – London 2008, s. 93.
DOI: https://doi.org/10.7551/mitpress/9780262141017.001.0001
Google Scholar
Oudart Jean-Pierre, Notes pour une théorie de la representation, „Cahiers du Cinéma” 1971, nr 229 i 230.
Google Scholar
Plotyn, Enneady, tłum A. Krokiewicz, PWN, Warszawa 1959.
Google Scholar
Sufism, Music and Society in Turkey and the Middle East, red. A. Hammarlund, T. Olsson, E. Özdalga, Curzon, Richmond 1999.
Google Scholar
Suzuki Daisetz Teitaro, Wprowadzenie do buddyzmu zen, tłum. M. i A. Grabowscy, Rebis, Warszawa 2004.
Google Scholar
Św. Jan od Krzyża, Droga na Górę Karmel, tłum. B. Smyrak OCD, Wydawnictwo Karmelitów Bosych, http://www.karmel.pl/klasyka/gora/index.php.
Google Scholar
Whitehead Alfred N., Science and the Modern World, Cambridge University Press, Cambridge 1926, s. 90.
Google Scholar
Viola Bill, Reasons for Knocking at an Empty House, The MIT Press, Cambridge 1995, s. 161.
Google Scholar
Autorzy
Andrzej Pitruskwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet Jagielloński Polska
Pracownik naukowy Instytutu Sztuk Audiowizualnych UJ. Autor książek Nam niebo pozwoli. O filmowej i telewizyjnej twórczości Todda Haynesa (2004), Filmowcy i kiniarze (2004), Dotykając lustra. Melodramaty Douglasa Sirka (2006). Znawca problematyki kina niezależnego.
Statystyki
Abstract views: 18PDF downloads: 5
Licencja
Prawa autorskie (c) 2010 Andrzej Pitrus
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Andrzej Pitrus, Pozbawiony tytułu esej o podróży do domu, którego nie ma i może nigdy nie będzie, albo do domu, który kiedyś należał do kogoś zupełnie innego , Kwartalnik Filmowy: Nr 107 (2019): Podróż, (e)migracja, pielgrzymka
- Andrzej Pitrus, Pozbawiony tytułu esej o państwie, które odwróciło się od własnych dzieci , Kwartalnik Filmowy: Nr 105-106 (2019): Kino wobec transformacji ustrojowych
- Andrzej Pitrus, Atlas działań niepotrzebnych Juliana Rosefeldta , Kwartalnik Filmowy: Nr 101-102 (2018): Kino europejskie XXI wieku
- Andrzej Pitrus, To Sang Fotostudio/„To Sang Fotostudio”: koda – Alicja – sens , Kwartalnik Filmowy: Nr 103 (2018): Młode kino polskie – konfrontacja pokoleń
- Andrzej Pitrus, Pozbawiony tytułu esej z sześcioma przypisami o trzech innych esejach o milczeniu. Metodologicznie słaby , Kwartalnik Filmowy: Nr 104 (2018): Esej, „found footage”, film montażowy
- Andrzej Pitrus, Nieistniejąca historia polskiej awangardy filmowej , Kwartalnik Filmowy: Nr 101-102 (2018): Kino europejskie XXI wieku
- Andrzej Pitrus, To my wymyśliliśmy czas. „Ocean Without a Shore” i „Transfigurations” Billa Violi , Kwartalnik Filmowy: Nr 86 (2014): Wymiary czasu
- Andrzej Pitrus, Chrisa Markera podróże w czasie: o dziwnych losach „La Jetée” , Kwartalnik Filmowy: Nr 89-90 (2015): Redefinicje klasyki
- Andrzej Pitrus, Młodzi (i zdolni) o animacji , Kwartalnik Filmowy: Nr 99 (2017): Triki, numery specjalne, atrakcje
- Andrzej Pitrus, Mike Leigh po raz pierwszy , Kwartalnik Filmowy: Nr 100 (2017): O świętowaniu
