Ścieralność (mapowanie Basinskiego). Przestrzenne struktury pamięci w filmach „Patience (After Sebald)” Granta Gee, „Babeldom” Paula Busha i „Over Your Cities Grass Will Grow” Sophie Fiennes

Maciej Stasiowski

Abstrakt

Czas w tekście filmowym można przyrównać do martwego punktu kamery. Choć to medium jest nierozerwalnie związane z transformacją, to „czasowość” – o ile nie została ujęta w temacie filmu bądź wyrażona za pomocą rozwiązań technicznych (przyspieszenie, spowolnienie taśmy) – najczęściej zostaje „przetłumaczona” na przestrzeń w kadrze (czas-obraz Deleuze’a, trwanie u Bergsona). Jednak aparat poznawczy tworzy abstrakcyjną koncepcję czasu po to, by powiązać ze sobą różnorodne zjawiska: cykle organizmu i natury, entropii oraz pamięci porządkującej wydarzenia w czasie. Posługując się analogią rozpadających się – wraz z każdym odtworzeniem – taśm Williama Basinskiego, w niniejszym studium Stasiowski wybiera podejście alternatywne i skupia się na filmach ujmujących czas za pośrednictwem przestrzennych modeli pamięci, pozornie posługujących się reprezentacjami architektonicznymi (miejsca naznaczone rozkładem). W rzeczywistości za ich pośrednictwem filmy konstruują adekwatną strukturę narracyjną, w której czas staje się zmienną funkcji pamięci.