Współczesne badania produkcji i dystrybucji filmowej – wprowadzenie
Marcin Adamczak
m_adamczak80@wp.plUniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (Polska)
https://orcid.org/0000-0001-5540-6719
Konrad Klejsa
Uniwersytet Łódzki (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-6259-9173
Abstrakt
W artykule wprowadzającym do tematyki tomu autorzy prezentują specyfikę, zakres i stan dzisiejszych badań nad filmową produkcją, dystrybucją i widownią. Adamczak i Klejsa odnoszą się nie tylko do światowych, ale także polskich tendencji naukowych, wskazując możliwe i jak dotąd nietknięte obszary podatne na badania. Postulują, aby akademicy jeszcze głębiej sięgnęli do archiwów i ukrytych w nich danych, co pozwoli kształtować bardzo istotny korpus wiedzy oraz poszerzyć konteksty obecnych badań. W zakończeniu autorzy szkicują prawdopodobne i potencjalne ścieżki rozwoju studiów nad produkcją i dystrybucją, biorąc pod uwagę dynamikę dzisiejszych zmian na rynku medialno-filmowym.
Słowa kluczowe:
produkcja filmowa, dystrybucja filmowa, widownia, studia nad produkcją i dystrybucjąBibliografia
Adamczak M., K. Klejsa, Badanie dystrybucji filmowej – pola problemowe, stan wiedzy, perspektywy rozwoju, in: Wokół zagadnień dystrybucji filmowej, ed. M. Adamczak, K. Klejsa, Wydawnictwo PWSFTviT, Łódź 2015.
Google Scholar
Adamczak M., Kapitały przemysłu filmowego: Hollywood, Europa, Chiny, PWN, Warszawa 2019.
Google Scholar
Balio T., MGM, Routledge, New York 2018.
DOI: https://doi.org/10.4324/9781315691299
Google Scholar
Biltereyst D., P. Meers, New Cinema History and the Comparative Mode: Reflections on Comparing Historical Cinema Cultures, “Alphaville. Journal of Film and Screen Media” 2016, no 11.
DOI: https://doi.org/10.33178/alpha.11.01
Google Scholar
Dębski A., Nowoczesność, rozrywka, propaganda. Historia kina we Wrocławiu w latach 1919–1945, Atut, Wrocław 2019.
Google Scholar
Dondzik M., K. Jajko, E. Sowiński, Elementarz Wytwórni Filmów Oświatowych, WFO, Łódź 2018.
Google Scholar
Dukaj J., Po piśmie, Kraków 2019.
Google Scholar
Fortuna G., Rynek wideo w Polsce, „Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication” 2013, Volume XIII, Number 22.
Google Scholar
Fortuna G., W krainie imitacji. Gialli i horrory na tle włoskiego kina popularnego lat 80., in: Kino włoskie po 1980 roku, ed. A. Miller-Klejsa, D. Dąbrowska, Wydawnictwo UŁ, Łódź 2018.
Google Scholar
http://screenlovers.pl/o-polskich-subskrypcjach-z-serialami-w-tle-raport-z-frontu-svod/
Google Scholar
http://www.bristol.ac.uk/film/news/2019/sarah-street-erc-grant.html
Google Scholar
http://www.cinemacontext.nl
Google Scholar
https://www.netflixinvestor.com/financials/quarterly-earnings/default.aspx
Google Scholar
https://www.parrotanalytics.com/insights/poland-television-demand-measurement-for-svod-and-ott/
Google Scholar
Klejsa K., M. Saryusz-Wolska, Badanie widowni filmowej: historia i metody, in: Badanie widowni filmowej. Antologia przekładów, ed. K. Klejsa, M. Saryusz-Wolska, Scholar, Warszawa 2014.
Google Scholar
Kożuchowski T., I. Morozow, R. Sawka, Społeczny wymiar tworzenia filmu w Polsce, Wydawnictwo PWSFTviT, Łódź 2019.
Google Scholar
Lobato R., J. Meese, Geoblocking and Global Video Culture, Institute of Network Cultures, Amsterdam 2016.
Google Scholar
Lobato R., J. Thomas, The Informal Media Economy, Polity, Cambridge 2015.
Google Scholar
Lobato R., Shadow Economies of Cinema. Mapping Informal Film Distribution, BFI, London 2012.
DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-84457-583-1
Google Scholar
Lobato R., Netflix Nations, NYU Press, New York 2019.
DOI: https://doi.org/10.18574/nyu/9781479882281.001.0001
Google Scholar
Majer A., A. Orankiewicz, A. Wróblewska, Pieniądze – produkcja – rynek. Finansowanie produkcji filmowej w Polsce, Wydawnictwo PWSFTviT, Łódź 2019.
Google Scholar
Schatz T., The Genius of the System: Hollywood Filmmaking in the Studio Era, Univeristy of Minnesota Press, New York 1988.
Google Scholar
Sedgwick J., C. Pafort-Overduin, Znajomość zachowań widowni na podstawie danych statystycznych: Londyn i Amsterdam w połowie lat 30. XX wieku, transl. A. Cybulski, M. Rawska, in: Filmowa Europa: dawniej i dziś, ed. M. Pabiś-Orzeszyna, M. Rawska, P. Sitarski, Wydawnictwo UŁ, Łódź 2019.
DOI: https://doi.org/10.18778/7969-572-0.09
Google Scholar
Skopal P., Going to the Cinema as a Czech: Preferences and Practices of Czech Cinemagoers in the Occupied City of Brno, 1939–1945, „Film History” 2019, vol. 31, no 1.
DOI: https://doi.org/10.2979/filmhistory.31.1.0027
Google Scholar
Skopal P., K. Kunakchovich, Cinema Cultures of Integration: Film Distribution and Exhibition in the GDR and Czechoslovakia from the Perspective of Two Local Cases, 1945-1960, in: Cinema in Service of the State: Perspectives on Film Culture in the GDR and Czechoslovakia 1945-1960, ed. P. Skopal, L. Karl, Berghahn, New York – Oxford 2015.
DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctt1btbw1j.19
Google Scholar
Sowiński E., Finansowanie „amerykańskich filmów polskich” w świetle badań archiwalnych. Przypadek Władysława Pasikowskiego, „Kwartalnik Filmowy” 2019, no 105-106.
DOI: https://doi.org/10.36744/kf.34
Google Scholar
Sowiński E., Idea studia dla młodych filmowców. Studio Munka – powstanie, działalność i produkcyjny dialog z przeszłością, „Kwartalnik Filmowy” 2018, no 103.
Google Scholar
Szczepanik P., Továrna Barrandov. Svět filmařů a politická moc 1945–1970, NFA, Praha 2016.
Google Scholar
Świdziński W., Co było grane? Film zagraniczny w Polsce w latach 1918–1929 na przykładzie Warszawy, Wydawnictwo IS PAN, Warszawa 2015.
Google Scholar
Trojanowski K., Świnie w kinie. Film w okupowanej Polsce, PWN, Warszawa 2018.
Google Scholar
United Artists, ed. P. Krämer, G. Needham, Y. Tzioumakis, T. Balio, Routledge, New York 2020.
Google Scholar
Autorzy
Marcin Adamczakm_adamczak80@wp.pl
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Polska
https://orcid.org/0000-0001-5540-6719
Filmoznawca, krytyk filmowy, publicysta; profesor na Wydziale Antropologii i Kulturoznawstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wykłada także w Szkole Filmowej w Łodzi oraz na Uniwersytecie Gdańskim. Stypendysta Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej (2010 i 2011). Laureat konkursu im. Krzysztofa Mętraka dla młodych krytyków filmowych (2011). Współzałożyciel firmy dystrybucyjnej Velvet Spoon. Autor książek Globalne Hollywood, filmowa Europa i polskie kino po 1989 roku (2010), Obok ekranu. Perspektywa badań produkcyjnych a społeczne istnienie filmu (2014) oraz Kapitały przemysłu filmowego: Hollywood, Europa, Chiny (2018). Członek Stowarzyszenia Filmowców Polskich oraz FIPRESCI. Publikował m.in. w „Odrze”, „Kwartalniku Filmowym”, „Panoptikum”, „Ekranach”, „Kinie”, „Magazynie Filmowym SFP”, „Dwutygodniku” oraz w kilkunastu tomach zbiorowych. Interesuje się zagadnieniami produkcji filmowej oraz współczesnego rynku filmowego.
Autorzy
Konrad KlejsaUniwersytet Łódzki Polska
https://orcid.org/0000-0002-6259-9173
Profesor Uniwersytetu Łódzkiego w Zakładzie Historii i Teorii Filmu. Autor książek Filmowe oblicza kontestacji. Kino Stanów Zjednoczonych i Europy Zachodniej wobec kultury protestu przełomu lat 60. i 70. (2008) (za którą otrzymał nagrodę im. Bolesława Michałka) oraz Pamięć lat nazizmu w kinie niemieckim lat 1946-1965 (2015). Obecnie realizuje projekt finansowany przez Narodowe Centrum Nauki (SONATA BIS) „Rozpowszechnianie filmów w PRL”.
Statystyki
Abstract views: 1025PDF downloads: 1257
Licencja
Prawa autorskie (c) 2019 Marcin Adamczak, Konrad Klejsa
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Marcin Adamczak, Sławomir Salamon, Kruszenie globalnego Hollywood. System „holdbacks” i sekwencyjność okien dystrybucyjnych a rozwój platform streamingowych , Kwartalnik Filmowy: Nr 108 (2019): Produkcja i dystrybucja filmowa
- Konrad Klejsa, „Świat, który przezwyciężamy i pozostawiamy za sobą”. Import, rozpowszechnianie i widownia filmów z krajów kapitalistycznych w Polsce Ludowej w latach 1949-1956 w świetle badań archiwalnych , Kwartalnik Filmowy: Nr 108 (2019): Produkcja i dystrybucja filmowa
- Konrad Klejsa, Cenzura filmów zagranicznych w Polsce Ludowej lat 1945-1956. Rekonesans , Kwartalnik Filmowy: Nr 118 (2022): Jedno ujęcie
- Konrad Klejsa, Na jakie filmy i do których kin chadzałby Eberhard Mock? Teatry świetlne oraz ich repertuary w weimarskim i nazistowskim Wrocławiu , Kwartalnik Filmowy: Nr 112 (2020): Polski dokument, polska animacja
- Marcin Adamczak, O modernizmie wyczerpanym , Kwartalnik Filmowy: Nr 113 (2021): Film i technologia
- Marcin Adamczak, Podpatrywanie Bollywood i Kollywood. O odmienności kultur produkcji na przykładzie polskiego oraz indyjskiego przemysłu filmowego , Kwartalnik Filmowy: Nr 120 (2022): Kultura filmowa
- Marcin Adamczak, O kolonializmie niezachodnim , Kwartalnik Filmowy: Nr 121 (2023): Kino i młoda widownia
- Konrad Klejsa, Michał Piepiórka, Analiza repertuarów w porównawczych badaniach kultury filmowej i telewizyjnej PRL , Kwartalnik Filmowy: Nr 127 (2024): Filmoznawstwo empiryczne
- Konrad Klejsa, Badania widowni filmowej: historia i współczesność (rekonesans bibliograficzny) , Kwartalnik Filmowy: Nr 85 (2014): Film i media – przeszłość i przyszłość
- Marcin Adamczak, Rodzinne podobieństwa. Kino Władysława Pasikowskiego a kilka filmów z półwyspu Koulun , Kwartalnik Filmowy: Nr 97-98 (2017): Wędrujące motywy