„Ukryte” Michaela Hanekego jako eksperymentalny „dokument” performatywny
Abstrakt
Interpretacja filmu wiedzie autora do kilku podstawowych konkluzji. Według Sikory można uznać, że (1) film Hanekego należy rozpatrywać w paradygmacie kina krystalicznego, a nie organicznego (G. Deleuze); (2) Haneke w bardzo wyrafinowany sposób zaciera rozróżnienie na to, co zewnętrzne i wewnętrzne, a tym samym zaciera różnicę między tym, co „rzeczywiste”, i tym, co „wyobrażone” – obie sfery w ciekawy sposób splatają się ze sobą (wstęga Möbiusa), odnosząc się do tego, co realne; (3) owa wyrafinowana gra pokazuje, jak trudnym do uświadomienia sobie fenomenem może być rasizm; (4) w istocie to widz zostaje intelektualnie, zmysłowo i „cieleśnie” uwikłany w konieczność uświadomienia sobie bolesnych kwestii społecznych (m.in. rasizmu) – i właśnie dlatego można ten film nazwać eksperymentalnym „dokumentem” performatywnym.
Słowa kluczowe:
Michael Haneke, Gilles Deleuze, dokument performatywnyBibliografia
Deleuze, Gilles. 2008. Kino 1. Obraz ruch 2. Obraz-czas. tłum. J. Margański. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Google Scholar
Latour, Bruno. 2010. Splatając na nowo to, co społeczne. Wprowadzenie do teorii aktora-sieci. tłum. A. Derra, K. Arbiszewski. Kraków: Universitas.
Google Scholar
Autorzy
Sławomir Sikorakwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet Warszawski Polska
Antropolog kultury, adiunkt w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UW. Publikacje i prowadzone zajęcia koncentrują się wokół antropologii wizualnej, filmu, antropologii śmierci oraz teoretycznych zagadnień związanych z antropologią. Autor książek Fotografia. Między dokumentem a symbolem (2004) oraz Film i paradoksy wizualności. Praktykowanie antropologii (2012). Współredaktor książki Zanikające granice. Antropologizacja nauki i jej dyskursów (2009). Współkurator i autor tekstu do katalogu wystawy Nostalgia urzeczywistniona. Afryka w fotografiach Kazimierza Zagórskiego (Zachęta 2005); współautor filmów Żeby to było ciekawe... O mediatyzacji obrzędów weselnych (2009) oraz Antropologia dziś. Kilka obszarów nie/oczywistości (2010).
Statystyki
Abstract views: 0PDF downloads: 0
Licencja
Prawa autorskie (c) 2013 Sławomir Sikora
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Sławomir Sikora, „Nie sądzić” i „Wielki strach” – dwa małe ważne filmy , Kwartalnik Filmowy: Nr 112 (2020): Polski dokument, polska animacja
- Sławomir Sikora, Poza formą i treścią. W stronę materialności , Kwartalnik Filmowy: Nr 115 (2021): Film formy, film treści
- Sławomir Sikora, Polskie Wesele AD 1968 z Szarym Człowiekiem w tle. Performowanie historii w „Usłyszcie mój krzyk” , Kwartalnik Filmowy: Nr 100 (2017): O świętowaniu
- Sławomir Sikora, Rouch i jego banda na ścieżkach dekolonizacji , Kwartalnik Filmowy: Nr 128 (2024): Dekolonizacja dyskursów filmowych
- Sławomir Sikora, O „Miłości” Michaela Hanekego trochę inaczej. Aporie cielesności , Kwartalnik Filmowy: Nr 83-84 (2013): Ciało w filmie
