Reymont, izmy i kino

Marek Hendrykowski

Abstrakt

W prozie Władysława Reymonta Marek Hendrykowski odnajduje przede wszystkim kinowość – widoczną nie tyle w samej technice pisarskiej, co w wyobraźni pisarza, w jego kinematograficznym widzeniu świata. Owa filmowość prozy Reymonta nie wynika jedynie z zainteresowania, jaką twórca ten darzył sztukę filmową, ale z jego wewnętrznej potrzeby konstruowania swoich światów przedstawionych w sposób zbliżony do metod czysto filmowych: przemienność planów, przemieszanie tematów, zmienność punktów widzenia, epizodyczna struktura rzeczywistości. W tym temperamencie twórczym i w tych cechach techniki autor widzi nawet podobieństwa Reymonta do jednego z największych filmowców kina niemego, Davida Warka Griffitha. Według Hendrykowskiego Reymont to artysta wiecznie poszukujący własnego miejsca w nowoczesnej sztuce, artysta elastyczny i świadomie eklektyczny, na użytek własnej kreatywności czerpiący z przeróżnych kierunków artystycznych, od realizmu, przez impresjonizm, naturalizm, symbolizm, aż do modernizmu i ekspresjonizmu. To także pisarz głęboko zaangażowany w życie społeczne swojego narodu, prozaik o zacięciu dokumentalisty, który chłodny opis wydarzeń zastępował żywą relacją, reporterską, prozą.