Przyjemność na granicy dyskomfortu
Mirosław Przylipiak
miroslaw.przylipiak@ug.edu.plUniwersytet Gdański (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-7552-8112
Abstrakt
Artykuł jest recenzją książki Barbary Szczekały pt. Mind-game films. Gry z narracją i widzem (2019). Książka kładzie nacisk na komplikacje i zawiłości narracyjne filmów gier umysłowych. Zadaniem odbiorcy byłoby te zawiłości zrozumieć, z rozsypanych puzzli ułożyć spójny obrazek, zagadki i tajemnice wyjaśnić. Odbiór ma charakter racjonalny, jego opis jest ujęty w ramę psychologii poznawczej. Przeciwstawiony jest mu drugi typ odbioru (autorka książki za nim optuje), wedle którego odbiorcy filmów gier umysłowych szukają w nich przede wszystkim ucieleśnionych emocji. Szczekała charakteryzuje bliżej trzy rodzaje takich emocji, które nazywa terrorem identyfikacji, ekscesem nagromadzenia oraz dyskomfortem poznawczym. Choć są to doznania nieprzyjemne, zdaniem autorki to właśnie one przyciągają widza do tego typu kina.
Słowa kluczowe:
filmy gier umysłowych, narratologia, afektBibliografia
Szczekała, B. (2018). Mind-game films. Gry z narracją i widzem. Łódź: Narodowe Centrum Kultury Filmowej.
Google Scholar
Autorzy
Mirosław Przylipiakmiroslaw.przylipiak@ug.edu.pl
Uniwersytet Gdański Polska
https://orcid.org/0000-0002-7552-8112
Historyk i teoretyk filmu, tłumacz, dyrektor Instytutu Badań nad Kulturą Uniwersytetu Gdańskiego. Stypendysta Fundacji Fulbrighta na Uniwersytecie Harvarda (1998-1999) oraz Fundacji Rockefellera (2002). Autor książek: Kino stylu zerowego. Z zagadnień estetyki filmu fabularnego (1994; poszerzone wyd. drugie – 2016), Kino najnowsze (1999, wraz z J. Szyłakiem), Poetyka kina dokumentalnego (2000; Nagroda im. Bolesława Michałka dla najlepszej książki filmowej roku), Kino bezpośrednie 1960-1963 (t. I, 2008), Kino bezpośrednie 1963-1970. Czas autorów (t. II, 2014) oraz Kino bezpośrednie 1963-1970. Między obserwacją a ideologią (t. III, 2014). Jest też autorem stu kilkudziesięciu studiów z zakresu historii i teorii kina oraz komunikowania audiowizualnego, a ponadto kilkuset recenzji filmowych. Przetłumaczył kilkadziesiąt książek, przede wszystkim z dziedziny psychologii, filmu oraz kultury audiowizualnej. Wśród nich znalazły się takie pozycje, jak: Dustin Hoffman Ronalda Bergana (1992), Filozofia horroru albo paradoksy uczuć Noëla Carrolla (2004) i Filozofia sztuki masowej tegoż autora (2011). Założyciel Akademickiej Telewizji Edukacyjnej przy Uniwersytecie Gdańskim, autor kilku filmów dokumentalnych, m.in. Legenda o Janku Wiśniewskim (1994) oraz Czy było kiedy tylu wspaniałych chłopców i dziewcząt (1997).
Statystyki
Abstract views: 387PDF downloads: 331
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Mirosław Przylipiak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Mirosław Przylipiak, Kategoria systemu w Davida Bordwella koncepcji estetyki filmu , Kwartalnik Filmowy: Nr 115 (2021): Film formy, film treści
- Mirosław Przylipiak, W poszukiwaniu siebie. Biograficzny dyptyk Łozińskich w kontekście Lacanowskiej fazy lustra , Kwartalnik Filmowy: Nr 118 (2022): Jedno ujęcie
- Mirosław Przylipiak, Bergsonowska koncepcja pamięci a filmowe przedstawienia pamięci protetycznej , Kwartalnik Filmowy: Nr 125 (2024): Kino jako maszyna pamiętania
