Od święta i na co dzień. Wizyta w To Sang Fotostudio

Andrzej Pitrus

Abstrakt

Setne wydanie „Kwartalnika Filmowego” staje się dla autora okazja do podjęcia refleksji na poły osobistej, na poły naukowej. Wychodząc od wspomnień rodzinnych, Pitrus przedstawia rozważania nad filmem To Sang Fotostudio (1997) Johana van der Keukena i wiążącą się z nim swoją podróżą do Amsterdamu. Ten impresyjny tekst, zwracający uwagę na rozmaite konteksty filmu van der Keukena, ale także na kwestię wiarygodności reprezentacji w odniesieniu do fotografii i nawiązujących do Biblii przedstawień ikonograficznych, autor kończy przekonaniem, że nie wszystkie przedstawienia – choć nadal ukazują zwodniczą nie-rzeczywistość – podszyte są „złą intencją” tropioną z zapałem przez krytykę ideologiczną. Twórca „Jezusa w łodzi”, podobnie jak inni malarze podejmujący tematykę biblijną, porusza się na obszarze przekazów perswazyjnych. Jego obraz ma pouczać wyznawców i czyni to najprawdopodobniej w dobrej wierze. Portrety Li To Sanga również niewiele mają wspólnego z neutralnym odciskiem rzeczywistości. Jednak ich „przesłanie” jest zamazane, niejasne. Jeśli możemy doszukiwać się tu jakiejkolwiek „wymowy”, będzie ona związana z samą celebracją procesu przedstawiania. Fotografik nie tylko ukazuje odświętne pozy modeli, lecz także wraz z nimi świętuje.