Po drugiej stronie granicy – filmowy los prowincji górnośląskiej
Mariusz Guzek
mariusz.guzek@gmail.comUniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-2407-4499
Abstrakt
Pisanie o specyfice regionalnej kultury filmowej jest nieraz trudniejsze niż próba ujęcia kinematografii narodowej, a jeśli jest to region o tak skomplikowanej tożsamości jak Śląsk w pierwszej połowie XX w., to zadanie takie stanowi prawdziwe wyzwanie metodologiczne. Wiąże się bowiem z czasochłonnymi kwerendami umożliwiającymi podjęcie wysiłku rekonstrukcyjnego; wymaga też rozpoznania kwestii wynikających z różnego rodzaju napięć: narodowościowych, politycznych, geopolitycznych, wreszcie towarzyskich czy rodzinnych. Urszuli Biel udało się zrealizować to wszystko z naddatkiem. Jej książka Kultura filmowa prowincji górnośląskiej. Kina, właściciele, widzowie (2020) stanowi dopełnienie projektu sprzed dwóch dekad – publikacji Śląskie kina między wojnami (2002). Obie pozycje tworzą niemal kompletną narrację, co w rodzimej regionalistyce filmoznawczej jest zjawiskiem bez precedensu.
Słowa kluczowe:
niemiecka kultura filmowa, ŚląskBibliografia
Biel, U. (1996). Na pograniczu. W: A. Gwóźdź (red.), Nie tylko filmy, nie same kina… Z dziejów X muzy na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim (ss. 255-259). Katowice: Wydawnictwo Naukowe Śląsk.
Google Scholar
Biel, U. (2002). Śląskie kina między wojnami, czyli przyjemność upolityczniona. Katowice: Wydawnictwo Naukowe Śląsk.
Google Scholar
Biel, U. (2018). Górny Śląsk: Land im Not czy Źrenica Polski? Filmowy wizerunek regionu lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku. W: A. Gwóźdź (red.), Filmowe przestrzenie Górnego Śląska. Z dziejów X muzy na Górnym Śląsku (ss. 51-69). Katowice: Regionalny Instytut Kultury w Katowicach.
Google Scholar
Biel, U. (2020). Kultura filmowa prowincji górnośląskiej. Kina, właściciele, widzowie. Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje.
Google Scholar
Lichecka, M. (2021, 6 marca). Do pałacu kinowego po marmurowych schodach. Rozmowa z Urszulą Biel, historyczką kina, szefową gliwickiego kina Amok. Nowiny.gliwice.pl. https://www.nowiny.gliwice.pl/do-palacu-kinowego-po-marmurowych-schodach-rozmowa-z-urszula-biel-historyczka-kina-szefowa-gliwickiego-kina-amok
Google Scholar
Waluś, S. (2004). Opolskie kina. Gazeta Wyborcza. Gazeta Opole, (200), s. 4.
Google Scholar
Autorzy
Mariusz Guzekmariusz.guzek@gmail.com
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Polska
https://orcid.org/0000-0002-2407-4499
Dr hab., profesor w Instytucie Nauk o Kulturze Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Zajmuje się regionalistyką (ze szczególnym uwzględnieniem kultury filmowej Bydgoszczy), dziejami kina polskiego w okresie Wielkiej Wojny i pierwszych latach po odzyskaniu niepodległości oraz kinematografią czechosłowacką i czeską. Obecnie przygotowuje monografię na temat mitów w narodowym filmie nadwełtawskim.
Statystyki
Abstract views: 230PDF downloads: 137
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Mariusz Guzek
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Mariusz Guzek, Polskiego filmu oświatowego dzieje nieznane , Kwartalnik Filmowy: Nr 108 (2019): Produkcja i dystrybucja filmowa
- Mariusz Guzek, „Film a dějiny” (i poprzednicy) – czeski projekt badania filmu historycznego (2005-2021) , Kwartalnik Filmowy: Nr 120 (2022): Kultura filmowa
- Mariusz Guzek, Piotr Zwierzchowski, Więcej niż antologia , Kwartalnik Filmowy: Nr 104 (2018): Esej, „found footage”, film montażowy
- Mariusz Guzek, Nowofalowe znaczy też czechosłowackie , Kwartalnik Filmowy: Nr 126 (2024): Fantastyka, fantasy, fantazmat
- Mariusz Guzek, Z kamerą w carskich mundurach. Polscy operatorzy jako czołówka Wojskowo-Kinematograficznego Oddziału Komitetu Skobielewskiego (1913-1917) , Kwartalnik Filmowy: Nr 95 (2016): Transnarodowość kina polskiego
