(Bez)sens życia we wczesnych filmach Wojciecha Jerzego Hasa
Abstrakt
Autorka stawia tezę, że wczesne filmy Wojciecha Jerzego Hasa – Pętla (1957), Wspólny pokój (1959) i Złoto (1961) – są naznaczone przez ideę czy poczucie, że życie nie ma jakiegoś ostatecznego czy głębszego sensu. Jednakże w filmach tych można też dostrzec pewną trajektorię zmian: Pętla jest najbardziej pesymistycznym z filmów Hasa, a w Złocie reżyser jest bliższy afirmacji życia, chociaż film nadal uchodzi za raczej pesymistyczny. Mazierska stara się zidentyfikować przyczyny tego pesymizmu przez podkreślenie łączności między specyfiką postaci z filmów Hasa a tymi dziełami egzystencjalistów, które cieszyły się popularnością w czasie, gdy twórca realizował swe filmy. Autorka zwraca również uwagę na swoistą transformację w tych filmach: stopniowe wyciszanie aspektów egzystencjalistycznych i zastępowanie ich socrealistycznymi. Mazierska dowodzi, że transformacja we wczesnych filmach Hasa może być postrzegana także w kategoriach przejścia od tragedii do melodramatu. Autorka dokonuje również porównania wczesnych filmów Hasa z wczesnymi produkcjami Jerzego Skolimowskim, który buduje filmy z podobnych elementów, ale prezentuje odmienny światopogląd.
Słowa kluczowe:
Wojciech Jerzy Has, egzystencjalizm, Jerzy SkolimowskiBibliografia
Camus Albert, The Myth of Sisyphus, tłum. Z francuskiego na angielski Justin O'Brien, London: Hamish Hamilton, 1955, s. 16.
Google Scholar
Cooper David E., Existentialism: A Reconstruction, Oxford: Blackwell, 1992, s.12.
Google Scholar
Eagleton Terry, The Meaning of Life, Oxford: Oxford University Press, 2007, s. ix.
Google Scholar
Esslin Martin, The Theatre of the Absurd, Harmondsworth, Middlesex: Penguin Books, 1968, s. 23.
Google Scholar
Gazda Janusz, Złoto, „ITD.”, 11 listopada 1962, nr 45, s. 10.
Google Scholar
Grzelecki Stanisław, Rozpaczliwa, panowie, ulica..., „Życie Warszawy”, 10 lutego 1960, nr 35, s. 9.
Google Scholar
Heilman Robert Bechtold , Tragedy and Melodrama: Versions of Experience, Seattle: University of Washington Press, 1968, s. 89, 92-101.
Google Scholar
Kydryński Juliusz, Hłasko, Has, Holoubek, „Życie Literckie”, 2 lutego 1958, nr 5, s. 8;
Google Scholar
Lasota Grzegorz, Smutny świat Hasa, „Film”, 20 marca 1960), nr 12, s. 5.
Google Scholar
Madej Alina, Bohaterowie byli zmęczeni?, w: Syndrom konformizmu? Kino polskie lat sześćdziesiątych, red. Tadeusz Miczka, Alina Madej, Katowice: Wydawnictwo UŚ, 1994.
Google Scholar
Sobolewski Tadeusz, „Złoto” – świat zamieszkały, „Kino” 1980, nr 5, s. 62-3.
Google Scholar
Sobolewski Tadeusz, O magiczności i zmiennych koniunkturach, „Kino” 1992, nr 9, s. 8, rozmowa z Tadeuszem Konwickim.
Google Scholar
Toeplitz Krzysztof Teodor , Pijaństwo bez nadziei, „Świat”, 2 lutego 1958, nr 5.
Google Scholar
Autorzy
Ewa Mazierskakwartalnik.filmowy@ispan.pl
University of Central Lancashire Wielka Brytania
Profesor w departamencie dziennikarstwa i mediów na University of Central Lancashire w Preston w Wielkiej Brytanii. Opublikowała m.in. Słoneczne kino Pedra Almodóvara (2007) oraz wydane po angielsku From Moscow to Madrid: European Cities, Postmodern Cinema (2003), Dreams and Diaries: The Cinema of Nanni Moretti (2004), Crossing New Europe: The European Road Movie (2006) - wszystkie wespół z Laurą Rascaroli), a także Women in Polish Cinema (2006) z Elżbietą Ostrowską, Polish Postcommunist Cinema: From Pavement Level (2007), Roman Polanski: The Cinema of a Cultural Traveller (2007) oraz Masculinities in Polish, Czech and Slovak Cinema (2008). Jest też współredaktorką pracy Relocating Britishness (2004).
Statystyki
Abstract views: 58PDF downloads: 18
Licencja
Prawa autorskie (c) 2012 Ewa Mazierska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Ewa Mazierska, Niedyskretny urok seriali w epoce streamingu , Kwartalnik Filmowy: Nr 97-98 (2017): Wędrujące motywy
- Ewa Mazierska, Między przeszłością a przyszłością, Polską i Japonią: heterotopie „Avalonu” , Kwartalnik Filmowy: Nr 80 (2012): Film na styku kultur
- Ewa Mazierska, Rewizje historii Polski a „miękka awangarda” filmowa lat sześćdziesiątych , Kwartalnik Filmowy: Nr 70 (2010): Awangarda i film
- Ewa Mazierska, Ożywianie obrazów: „Edvard Munch” (1974) Petera Watkinsa i „Pasja” (1982) Jean-Luca Godarda , Kwartalnik Filmowy: Nr 65 (2009): Obraz filmowy, obraz w filmie (cz. II)
- Ewa Mazierska, Kino bezpośrednie w soczewce Mirosława Przylipiaka , Kwartalnik Filmowy: Nr 66 (2009): Kino złego smaku – kino dobrego smaku
