Narration and Sensual Focalization in „Pod Mocnym Aniołem” by Wojciech Smarzowski. On the Adaptation of Jerzy Pilch’s Book
Abstract
The author tries to prove the functionality of the division into narration and sensual focalization, analyzing the film Pod Mocnym Aniołem (The Mighty Angel, 2014) by Wojciech Smarzowski, based on the novel by Jerzy Pilch. Adapted from literary studies, the category of sensual focalization refers to the characters’ bodily sensations represented within a film narrative. Using narratological categories, the author compares narration and focalization in Pilch’s novel with the narration and focalization in the film adaptation. While Pilch creates a self-reflexive novel about the process of writing, in the film narration is determined not by the narrative activity of the main character, but by his bodily experiences. The article describes audio-visual techniques which create sensual focalization in the film. The author shows how the change of the medium and the reinterpretation of the literary text led to a completely different representation of bodily experiences of the main protagonist.
Keywords:
narration, sensual focalization, Wojciech Smarzowski, alcoholism in cinema, bodily experiencesReferences
[db]. (2013, 15 maja). Alkoholizm w odważnej wizji Smarzowskiego. Culture.pl. https://culture.pl/pl/artykul/alkoholizm-w-odwaznej-wizji-smarzowskiego
Google Scholar
Bachtin, M. (1970). Problemy poetyki Dostojewskiego (tłum. N. Modzelewska). Warszawa: PIW.
Google Scholar
Bal, M. (2012). Narratologia. Wprowadzenie do teorii narracji (tłum. zbiorowe). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar
Birkholc, R. (2019). Podwójna perspektywa. O subiektywizacji zapośredniczonej w filmie. Kraków: Universitas.
Google Scholar
Czermińska, M. (2000). Autobiograficzny trójkąt. Świadectwo, wyznanie i wyzwanie. Kraków: Universitas.
Google Scholar
Deleyto, C. (1991). Focalisation in Film Narrative. Atlantis, 13 (1-2), ss. 159-177.
Google Scholar
Denzin, N. K. (2004). Hollywood Shot by Shot. Alcoholism in American Cinema. New Jersey: Routledge.
Google Scholar
Elsaesser, T. (2018). Kino gier umysłowych (tłum. M. Przylipiak). W: T. Elsaesser, Kino. Maszyna myślenia. Refleksje nad kinem epoki cyfrowej (tłum. zbiorowe), Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Google Scholar
Elsaesser, T., Hagener, M. (2015). Teoria filmu: Wprowadzenie przez zmysły (tłum. K. Wojnowski). Kraków: Universitas.
Google Scholar
Genette, G. (1980). Narrative Discourse. An Essay in Method (tłum. J. E. Lewin). New York: Cornell University Press.
Google Scholar
Gieroń, A. (2014, 22 stycznia). Mocne kino w „Pod Mocnym Aniołem”. biznesistyl.pl. https://www.biznesistyl.pl/kultura/teatr-i-kino/1718_mocne-kino-w-pod-mocnym-aniolem.html
Google Scholar
Hven, S. (2017). Cinema and Narrative Complexity: Embodying the Fabula. Amsterdam: Amsterdam University Press.
DOI: https://doi.org/10.1515/9789048530250
Google Scholar
Kafka, F. (1969). Dzienniki (1910-1923) (tłum. J. Werter). Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Google Scholar
Kristeva, J. (2007). Potęga obrzydzenia. Esej o wstręcie (tłum. M. Falski). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar
Kuśmierczyk, S. (2000). Wstęga Möbiusa jako czasoprzestrzeń dzieła filmowego. Na przykładzie Pętli Wojciecha Hasa i Zabicia ciotki Grzegorza Królikiewicza. Kwartalnik Filmowy, (29-30), ss. 19-39.
Google Scholar
Kasperska, K. (2014, 14 stycznia). „Pod Mocnym Aniołem’’: Wywiad z Wojciechem Smarzowskim – Film zrobiłem na ostro – powinien dawać w beret. WP.PL. https://film.wp.pl/pod-mocnym-aniolem-wywiad-z-wojciechem-smarzowskim-film-zrobilem-na-ostro-powinien-dawac-w-beret-6022769435853441a
Google Scholar
Kwiatkowska, P. (2011). Somatografia. Ciało w obrazie filmowym. Kraków: Korporacja Ha!art.
Google Scholar
Lejeune, P. (2007). Wariacje na temat pewnego paktu. O autobiografii (red. R. Lubas-Bartoszyńska, tłum. zbiorowe). Kraków: Universitas.
Google Scholar
Levin, J. (1995). Introduction to Alcoholism Counseling: A Bio-psycho-social Approach. New York: Taylor & Francis.
Google Scholar
Marks, L. (2000). The Skin of Film: Intercultural Cinema, Embodiment and the Senses. London: Duke University Press.
Google Scholar
Maciejewski, Ł. (2014, 10 stycznia). „Pod Mocnym Aniołem”. Wódko, pozwól żyć. Stopklatka.pl. https://archiwum.stopklatka.pl/artykul/pod-mocnym-aniolem-wodko-pozwol-zyc
Google Scholar
Marszałkowska, M. (2014, 1 lutego). Fizjologia choroby. polonia.sk. http://www.polonia.sk/2014/02/01/fizjologia-choroby/
Google Scholar
Michera, W. (2010). Piękna jako bestia. Przyczynek do teorii obrazu. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar
Miczka, T. (1990). Cielesny aspekt podmiotowości w kinie. W: A. Gwóźdź (red.), Kino: ciało – gest – ruch, Wrocław: Wiedza o Kulturze.
Google Scholar
Pilch, J. (2000). Pod Mocnym Aniołem. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Google Scholar
Piotrowicz, P. (2014, 10 stycznia). Wojciech Smarzowski: mało ambitny i niezdolny – wywiad. Onet.pl. https://wiadomosci.onet.pl/wojciech-smarzowski-malo-ambitny-i-niezdolny-wywiad/wgqj0
Google Scholar
Punday, D. (2003). Narrative Bodies: Toward a Corporeal Narratology. New York: Palgrave Macmillan.
DOI: https://doi.org/10.1057/9781403981653
Google Scholar
Rembowska-Płuciennik, M. (2012). Poetyka intersubiektywności. Kognitywistyczna teoria narracji a proza XX wieku. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Google Scholar
Rosner, K. (1999). Narracja jako struktura rozumienia. Teksty Drugie, 3 (56), ss. 7-15.
Google Scholar
Rychcik, M. (2019). Kręcone siekierą. 9 seansów Smarzowskiego [e-book], Warszawa: Axis Mundi.
Google Scholar
Shusterman, R. (2010). Świadomość ciała: dociekania z zakresu somaestetyki (red. K. Wilkoszewska, tłum. W. Małecki, S. Stankiewicz). Kraków: Universitas.
Google Scholar
Sobchack, V. (2004). Carnal Thoughts: Embodiment and Moving Image Culture. Berkeley – Los Angeles: University of California Press.
DOI: https://doi.org/10.1525/9780520937826
Google Scholar
Stam, R., Burgoyne, R., Flitterman-Lewis, S. (1992). New Vocabularies In Film Semiotic. London: Routledge.
Google Scholar
Szczekała, B. (2018). Mind-game films. Gry z narracją i widzem. Łódź: Narodowe Centrum Kultury Filmowej.
Google Scholar
Taïeb, O., Révah-Lévy, A., Moro, M. R., Baube, T. (2008). Is Ricoeur’s Notion of Narrative Identity Useful in Understanding Recovery in Drug Addicts? Qualitative Health Research, 18 (7), ss. 990-1000. https://doi:10.1177/1049732308318041
DOI: https://doi.org/10.1177/1049732308318041
Google Scholar
Todorov, T. (1984). Poetyka (tłum. M. R. Mayenowa). Warszawa: Wiedza Powszechna.
Google Scholar
Uniłowski, K. (2017). Pisarz jako gwiazdor. Przypadek Jerzego Pilcha. W: A. Werner (red.), T. Żukowski (red.), Obraz literatury w komunikacji społecznej po roku ’89. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, Stowarzyszenie Pro Cultura Literaria.
Google Scholar
Zimna, J. (2006). Podmiot jako symptom. Tekstualia, 3 (6), ss. 157-171.
Google Scholar
Authors
Robert Birkholcbeerek38@wp.pl
University of Warsaw Poland
https://orcid.org/0000-0002-5192-4997
PhD, Assistant in the Department of Comparative Studies at the Faculty of Polish Studies at the University of Warsaw. His particular focus of research is intersemiotic translation and the narrativity of literature and film. He published, among others, in Kwartalnik Filmowy, Tekstualia, Konteksty, Załącznik Kulturoznawczy, Rocznik Komparatystyczny, Studia Europaea Gnesnensia. Author of the book Podwójna perspektywa. O subiektywizacji zapośredniczonej w filmie [The Double Perspective. On Mediated Subjectivisation in Film] (2019).
Statistics
Abstract views: 684PDF downloads: 447
License
Copyright (c) 2020 Robert Birkholc
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
The author grants the publisher a royalty-free non-exclusive licence (CC BY 4.0) to use the article in Kwartalnik Filmowy, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in Kwartalnik Filmowy should it be published or used again (download licence agreement). The journal is published under the CC BY 4.0 licence. By submitting an article, the author agrees to make it available under this licence.
In issues from 105-106 (2019) to 119 (2022) all articles were published under the CC BY-NC-ND 4.0 licence. During this period the authors granted a royalty-free non-exclusive licence (CC BY-ND 4.0) to use their article in „Kwartalnik Filmowy”, retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.
Most read articles by the same author(s)
- Robert Birkholc, Contemporary Theories in Adaptation Studies: State of the Art and New Directions , Kwartalnik Filmowy: No. 119 (2022): (New) Film Theory
- Robert Birkholc, On a Postmodern Highway. „Natural Born Killers” Years Later , Kwartalnik Filmowy: No. 107 (2019): Journey, (E)migration, Pilgrimage
- Robert Birkholc, A Different Approach to the Language of the Cinema , Kwartalnik Filmowy: No. 107 (2019): Journey, (E)migration, Pilgrimage
- Robert Birkholc, Polish-Style Self-Reflexivity , Kwartalnik Filmowy: No. 119 (2022): (New) Film Theory
- Robert Birkholc, Seweryn Kuśmierczyk’s Journey Into the Depths of Polish Cinema , Kwartalnik Filmowy: No. 93-94 (2016): American Cinema