Weissmann and Truman Burbank – Jan Švankmajer and Peter Weir’s Film Protagonists Enslaved by Creations
Abstract
Zmudziński’s article deals with the film portrayal of the relation between the human subject and his creations (products). The author focuses on opposing cultural phenomena: on the one hand he considers the work of the surrealist Jan Svankmajer, and on the other he considers the practice of product placement in feature films. The problem of the relationship between humans and their products, and the impact of the feedback coming from the artificial environment, is illustrated through the analysis of two films: Svankmajer’s Picnic with Weissmann and Peter Weir’s Truman Show. The protagonists are Weissmann and Truman, while their antagonists are man-made objects of everyday use. The comparison of the two films allows us to highlight the similarities between the subject-object relations, that lead to the enslavement of people by their products. This in turn challenges human subjectivity.
Keywords:
Jan Švankmajer, Peter Weir, subjectivityReferences
Czarnecki Adam, Product placement – niekonwencjonalny sposób promocji, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2003.
Google Scholar
Dryje František, Absolutní věčnost, w: J. Švankmajer, Síla imaginace. Režisér o své filmové tvorbě, Dauphin, Mladá fronta, Praha 2001, s. 54-55.
Google Scholar
Eco Umberto, Imię róży, tłum. A. Szymanowski, PIW, Warszawa 1993, s. 30, 582.
Google Scholar
Effenberger Vratislav, Alena Nádvorníková, Jan Švankmajer, tłum. P. Kadličik, „Film na Świecie” 1984, nr 309-310, s. 93.
Google Scholar
Gierat Maria Magdalena, Truman, czyli prawdziwy człowiek, „Kwartalnik Filmowy” 2003, nr 41-42, s. 311-319.
Google Scholar
Globalna telenowela. Rozmowa z Peterem Weirem, australijskim reżyserem i scenarzystą, „Wprost” 1998, nr 45, s. 126.
Google Scholar
Heath Robert, Ukryta moc reklamy. Co tak naprawdę wpływa na wybór marki?, tłum. A. Nowak, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2006, s. 102-116.
Google Scholar
Hollender Barbara, Jeśli kłamstwo jest rajem, „Rzeczpospolita” 1998, nr 257, s. 25.
Google Scholar
Irzykowski Karol, X Muza. Zagadnienia estetyczne kina, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1977.
Google Scholar
Janicka Krystyna, Surrealizm, WAiF, Warszawa 1985, s. 184-194.
Google Scholar
Martwa natura. Historia, arcydzieła, interpretacje, red. S. Zuffi, tłum. K. Wanago, Arkady, Warszawa 2000, s. 33-46.
Google Scholar
Nowińska Ewa, Zwalczanie nieuczciwej reklamy. Zagadnienia cywilno-prawne, Universitas, Kraków 1997, s. 114-129.
Google Scholar
Olszewski Jan, Słońce o północy, „Film” 1998, nr 11, s. 86.
Google Scholar
Passeron René, René Magritte, Benedikt Taschen Verlag, Köln 1970.
Google Scholar
Segrave Kerry, Product placement in Hollywood Films. A History, McFarland&Company, Inc., Publishers, Jefferson – London 2004.
Google Scholar
Sobolewski Tadeusz, Patrzą na ciebie, „Gazeta Wyborcza”, 10.09.1998, s. 12.
Google Scholar
Švankmajer Jan, Dziesięcioro przykazań (Desatero), tłum. K. Wołosiuk, w: Czeska myśl filmowa, t. 1, Obrazy, obrazki, obrazeczki, red. A. Gwóźdź, wybór: P. Szczepanik, J. Andĕl, A. Gwóźdź, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2005, 408- 409.
Google Scholar
Taborska Agnieszka, Spiskowcy wyobraźni. Surrealizm, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2007, s. 178-202.
Google Scholar
Zmudziński Bogusław, Jestem surrealistą. Rozmowa z Janem Švankmajerem, tłum. J. Golian, „Kino” 2002, nr 4, s. 23.
Google Scholar
Zmudziński Bogusław, Product placement. Przemiana kategorii prawnej w filozoficzną, w: Humanista w uczelni technicznej. Księga jubileuszowa Juliana Bugla w 50-lecie pracy dydaktycznej i naukowej, red. L. H. Haber, AGH Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne, Kraków 2003, s. 277-284.
Google Scholar
Zmudziński Bogusław, Animacja przedmiotowa Jana Švankmajera wobec tradycji przedstawień martwej natury, „Estetyka i Krytyka” 2004-2005, nr 7-8, s. 213-225.
Google Scholar
Zmudziński Bogusław, Jan Švankmajer. We władzy przedmiotów, czyli pułapki człowieczeństwa, w: Autorzy kina europejskiego, red. G. Stachówna, J. Wojnicka, Rabid, Kraków 2003, s. 217-233.
Google Scholar
Authors
Bogusław Zmudzińskikwartalnik.filmowy@ispan.pl
AGH University of Science and Technology Poland
Wykładowca Wydziału Humanistycznego Akademii Górniczo-Hutniczej oraz Wydziału Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie; autor i redaktor licznych publikacji na temat filmu, założyciel i aktualnie Dyrektor Artystyczny Międzynarodowego Festiwalu Filmowego „Etiuda&Anima”; członek Association Internationale du Film d’Animation (ASIFA) oraz Stowarzyszenia Filmowców Polskich; kurator programów na krajowych i zagranicznych festiwalach i imprezach filmowych.
Statistics
Abstract views: 56PDF downloads: 13
License
Copyright (c) 2011 Bogusław Zmudziński
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The author grants the publisher a royalty-free non-exclusive licence (CC BY 4.0) to use the article in Kwartalnik Filmowy, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in Kwartalnik Filmowy should it be published or used again (download licence agreement). The journal is published under the CC BY 4.0 licence. By submitting an article, the author agrees to make it available under this licence.
In issues from 105-106 (2019) to 119 (2022) all articles were published under the CC BY-NC-ND 4.0 licence. During this period the authors granted a royalty-free non-exclusive licence (CC BY-ND 4.0) to use their article in „Kwartalnik Filmowy”, retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.
Most read articles by the same author(s)
- Bogusław Zmudziński, The Roots and the Condition of Polish Artistic Animation in the First Decades of the 21st Century , Kwartalnik Filmowy: No. 112 (2020): Polish Documentary, Polish Animation
- Bogusław Zmudziński, Animation Is a Part of Me: Signe Baumane in Conversation With Bogusław Zmudziński , Kwartalnik Filmowy: No. 93-94 (2016): American Cinema
- Bogusław Zmudziński, New Yorkers, or the Makers of Independent American Animation , Kwartalnik Filmowy: No. 93-94 (2016): American Cinema
- Bogusław Zmudziński, Etiuda&Anima Festival, or a Celebration of Film (From the Author’s Own Experience) , Kwartalnik Filmowy: No. 100 (2017): On Celebrating
- Bogusław Zmudziński, Theatrical Dimension of Roman Polański’s Films , Kwartalnik Filmowy: No. 87-88 (2014): Film and Theatre
- Bogusław Zmudziński, I Value My Independence: Bill Plympton in Conversation With Bogusław Zmudziński , Kwartalnik Filmowy: No. 93-94 (2016): American Cinema
- Bogusław Zmudziński, Giuseppe Arcimboldi, Jan Švankmajer and Others: From Cabinets of Art and Curiosities to a Collection of Films as a Set of Singular Works (Outline of the Issues and Cultural Background) , Kwartalnik Filmowy: No. 83-84 (2013): Body in Film
