The Censorship of Foreign Films in People’s Poland, 1945-1956: An Overview
Konrad Klejsa
konrad.klejsa@uni.lodz.plUniversity of Lodz (Poland)
https://orcid.org/0000-0002-6259-9173
Abstract
The article deals with the hitherto poorly researched issue of foreign film censorship in the first decade of People’s Poland. In the introduction, the author draws attention to its specificity in relation to the censorship of Polish films. He emphasises the need for a complementary analysis of information from the Film Rental Office and the Main Office for the Control of Press, Publications, and Public Performances. The conflict between these institutions – as evident from files in the Archive of Modern Records – focused on the committee which qualified foreign films. Then, based on files from regional censorship offices in Poznań and Rzeszów, the author demonstrates the scale of the phenomenon, focusing on the “verification action” of 1953 and censorship activities connected with the political situation in the USSR. The conclusion underlines the role of censorship in monitoring the audience’s reactions and addresses the problem of illegal screenings.
Supporting Agencies
Keywords:
censorship, film import, film distribution, People’s Poland, StalinismReferences
Basiński, E., Kupiec, A. (red.) (1957). Kinematografia polska w cyfrach. Warszawa: Naczelny Zarząd Kinematografii.
Google Scholar
Bates, J. M. (2000). Cenzura w okresie stalinowskim. Teksty Drugie, 1-2 (60-61), ss. 95-120.
Google Scholar
Budrowska, K. (2014). Studia i szkice o cenzurze w Polsce Ludowej w latach 40. i 50. XX wieku. Białystok: Wydawnictwo Alter Studio.
Google Scholar
Budrowska, K., Budnik, M., Kościewicz, K. (red.) (2017). Dramat i teatr w dokumentach GUKPPiW. Białystok: Uniwersytet w Białymstoku.
Google Scholar
Bukolt, A. (1968). Celuloidowe dzieje, czyli kamfora i film. Kalendarz Bydgoski, 1968, ss. 131-140.
Google Scholar
Bukowiecki, L. (1997). Wspomnienia kinomana. Warszawa: Anagram.
Google Scholar
Chrzanowski, Z. (1969). Rozpowszechnianie filmów. W: Redakcja Filmowego Serwisu Prasowego (red.), Kinematografia polska w XXV-leciu PRL (wyd. specjalne „Filmowego Serwisu Prasowego”, ss. 86-116). Warszawa: Centrala Wynajmu Filmów.
Google Scholar
Dąbrowska, M. (1996). Dzienniki powojenne, 1945-1965. T. 1 (wyb. T. Drewnowski). Warszawa: Czytelnik.
Google Scholar
Fik, M. (1993). Z archiwum GUKPPiW (15 XII 1970-31 III 1971). Kwartalnik Filmowy, (2), ss. 108-112.
Google Scholar
Fik, M. (1993). Z archiwum GUKPPiW (rok 1972). Kwartalnik Filmowy, (4), ss. 178-182.
Google Scholar
Fik, M. (1993). Z archiwum GUKPPiW (V-XII 1971). Kwartalnik Filmowy, (3), ss. 181-197.
Google Scholar
Fik, M. (1994). Z archiwum GUKPPiW (kwiecień-lipiec 1968). Kwartalnik Filmowy, (6), ss. 217-223.
Google Scholar
Fik, M. (1994). Z archiwum GUKPPiW (pierwszy kwartał 1968). Kwartalnik Filmowy, (5), ss. 172-180.
Google Scholar
Gębicka, E. (1993). Nie strzelać do Czapajewa!!! Jak po wojnie przyjmowano filmy radzieckie w Polsce. Kwartalnik Filmowy, (2), ss. 94-102.
Google Scholar
Guzek, M. (2006). Kultura filmowa na Pomorzu i Kujawach w 1945 r. W: Z. Biegański, Z. Karpus (red.), Rok 1945 na Kujawach i Pomorzu. Koniec wojny – początek nowej rzeczywistości (ss. 203-218). Bydgoszcz: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe.
Google Scholar
Halberda, M., Madej, A. (1989). Najważniejsza ze sztuk. Rozmowa z Tadeuszem Karpowskim. Film, (24), ss. 5-6.
Google Scholar
Kamińska-Chełminiak, K. (2019). Cenzura w Polsce 1944-1960. Organizacja – kadry – metody pracy. Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA.
Google Scholar
Klejsa, K. (2019). „Świat, który przezwyciężamy i pozostawiamy za sobą”. Import, rozpowszechnianie i widownia filmów z krajów kapitalistycznych w Polsce Ludowej w latach 1949-1956 w świetle badań archiwalnych. Kwartalnik Filmowy, (108), ss. 29-52.
DOI: https://doi.org/10.36744/kf.173
Google Scholar
Kochański, A. (red.) (2002). Protokoły posiedzeń Biura Politycznego KC PPR 1947-1948. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN.
Google Scholar
Milcarek, T. (2010). Uwarunkowania prawne funkcjonowania cenzury w PRL. Rocznik Prasoznawczy, (4), ss. 29-49.
Google Scholar
Misiak, A. (2006). Kinematograf kontrolowany. Cenzura filmowa w kraju socjalistycznym i demokratycznym (PRL i USA). Kraków: Universitas.
Google Scholar
Nałęcz, D. (1994). Dokumenty do dziejów PRL. Główny Urząd Kontroli Prasy 1945-1949. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN.
Google Scholar
Paczkowski, A. (1996). Cenzura 1946-1949. Statystyka działalności. Zeszyty Historyczne, (116), ss. 22-57.
Google Scholar
Raczyński, J. (2018). WUKP Poznań w „obronie” zachodnich filmów. W: K. Budrowska, M. Budnik, W. Gardocki (red.), „Biuletyn Informacyjno-Instrukcyjny”. Wybór dokumentów z 1955 r. (ss. 198-199). Białystok: Wydawnictwo Alter Studio.
Google Scholar
Romek, Z. (2010). Cenzura a nauka historyczna w Polsce 1944-1970. Warszawa: Wydawnictwo Neriton – Instytut Historii PAN.
Google Scholar
Strzyżewski, T. (2015). Wielka księga cenzury PRL w dokumentach. Warszawa: Wydawnictwo Prohibita.
Google Scholar
Studniarek, M. (2017). Od „Robinsona warszawskiego” do „Miasta nieujarzmionego” – studium przypadku. W: Z. Romek, K. Kamińska-Chełminiak (red.), Cenzura w PRL. Analiza zjawiska (ss. 253-266). Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA.
Google Scholar
Torańska, T. (1997). Oni. Warszawa: Świat Książki.
Google Scholar
Tyrmand, L. (2009). Dziennik 1954. Warszawa: Wydawnictwo MG.
Google Scholar
Authors
Konrad Klejsakonrad.klejsa@uni.lodz.pl
University of Lodz Poland
https://orcid.org/0000-0002-6259-9173
Professor at the Department of Film and Audio-Visual Media at the University of Lodz. His research interests focus on the history of post-1945 Polish cinema, Polish-German film relationships, and audience studies. Currently he supervises the research project Rozpowszechnianie filmów w Polsce w latach 1945-1989 [Film distribution and exhibition in Poland, 1945-1989], funded by Narodowe Centrum Nauki (Polish National Science Centre).
Statistics
Abstract views: 367PDF downloads: 422
License
Copyright (c) 2022 Konrad Klejsa
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
The author grants the publisher a royalty-free non-exclusive licence (CC BY 4.0) to use the article in Kwartalnik Filmowy, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in Kwartalnik Filmowy should it be published or used again (download licence agreement). The journal is published under the CC BY 4.0 licence. By submitting an article, the author agrees to make it available under this licence.
In issues from 105-106 (2019) to 119 (2022) all articles were published under the CC BY-NC-ND 4.0 licence. During this period the authors granted a royalty-free non-exclusive licence (CC BY-ND 4.0) to use their article in „Kwartalnik Filmowy”, retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.
Most read articles by the same author(s)
- Marcin Adamczak, Konrad Klejsa, Contemporary Studies of Film Production and Distribution – Introduction , Kwartalnik Filmowy: No. 108 (2019): Film Production and Distribution
- Konrad Klejsa, „The World That We Overcome and Leave Behind”. Import, Distribution and Audience of Films From Capitalist Countries in People's Poland in 1949-1956 in the Light of Archival Research , Kwartalnik Filmowy: No. 108 (2019): Film Production and Distribution
- Konrad Klejsa, What Films and in Which Cinemas Would Eberhard Mock Have Watched? Cinema Theatres and Their Programming in Weimar and Nazi Breslau , Kwartalnik Filmowy: No. 112 (2020): Polish Documentary, Polish Animation
- Konrad Klejsa, Researching Cinema Audience: History and Contemporary Times (A Bibliographic Reconnaissance) , Kwartalnik Filmowy: No. 85 (2014): Film and Media – the Past and the Future
