Razem my tutaj. O filmie dokumentalnym „Bracia” Wojciecha Staronia

Piotr Pławuszewski

kapral.klegg@gmail.com
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-1091-7010

Abstrakt

Artykuł dotyczył filmu dokumentalnego w reżyserii Wojciecha Staronia – Bracia (2015). Celem badawczym jest dowiedzenie, że dzieło to stanowi jedno z donioślejszych osiągnięć współczesnej kinematografii polskiej. Status ten – co ma potwierdzić precyzyjna analiza i interpretacja (dotyczące przede wszystkim zdjęć i montażu) – zyskuje ono dzięki autorskiemu opracowaniu historii dwóch braci, Mieczysława i Alfonsa Kułakowskich, którzy na starość, jako repatrianci, po kilkudziesięciu latach nieobecności wracają do ojczyzny. Szczególnym dokonaniem Staronia okazuje się koncepcja wizualna dokumentu – jej podstawowe założenia (ascetyczność ruchów kamery oraz inspiracja malarstwem pejzażowym) wynikają wprost z obserwacji życia bohaterów i pasji artystycznej jednego z braci, Alfonsa Kułakowskiego.


Słowa kluczowe:

Wojciech Staroń, film dokumentalny, pejzaż, Alfons Kułakowski, bracia Kułakowscy

Caillois, R. (2019). Estetyka uogólniona (tłum. J. Lisowski). W: R. Caillois, Odpowiedzialność i styl. Eseje o formach wyobraźni (ss. 274-307). Warszawa: PIW.
  Google Scholar

Czeczot-Gawrak, Z. (1979). Filmowa prezentacja sztuki. Architektura, malarstwo, rzeźba, grafika, sztuka ludowa, rzemiosło artystyczne. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
  Google Scholar

Guszkowski, P. (2016, 7 kwietnia). „Bracia”. Ujmujący, podwójny portret. Wyborcza.pl. https://wyborcza.pl/7,101707,19880115,bracia-ujmujacy-podwojny-portret.html
  Google Scholar

Hučková, J. (2017). Dokąd ucieka polski dokument? Refleksje na początku drugiego stulecia jego historii. Media – Kultura – Komunikacja Społeczna, 3 (13), ss. 11-27.
  Google Scholar

Hučková, J. (2019). Z archipelagu „utopii”. O filmach Roberta Flaherty’ego i Wojciecha Staronia. Kwartalnik Filmowy, (107), ss. 99-114.
  Google Scholar

Juszczak, W. (2005). Postimpresjoniści. Warszawa: Arkady.
  Google Scholar

Karabasz, K. (2009). Odczytać czas. Łódź: Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. L. Schillera.
  Google Scholar

Kułakowski, A. (2009). Stamtąd i stąd. Olsztyn: Pracownia Wydawnicza „ElSet”.
  Google Scholar

Kułakowski, A. (2012). …stamtąd i stąd… Gdańsk: Muzeum Narodowe w Gdańsku.
  Google Scholar

Kułakowski, A. (2013). Okna do Boga. Informator wystawy monograficznej pod red. Tadeusza Skoczka. Warszawa: Fundacja Polonia Semper Fidelis.
  Google Scholar

Kułakowski, A. (2016). Malarstwo. Kraków: Nowohuckie Centrum Kultury.
  Google Scholar

Kwiatkowski, K. (2015, 29 sierpnia). W drodze. Wysokie Obcasy, ss. 38-41.
  Google Scholar

Lewandowska, J. (2016). Film ma konstrukcję podróży. Dwutygodnik.com. https://www.dwutygodnik.com/artykul/6484-film-ma-konstrukcje-podrozy.html
  Google Scholar

Miłosz, C. (1989). Widzenia nad Zatoką San Francisco. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
  Google Scholar

Piotrowska, A. (2015, 20 września). Wspólna droga. Tygodnik Powszechny, ss. 60-61.
  Google Scholar

Przybylski, R. (1998). Baśń zimowa. Esej o starości. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
  Google Scholar

Rogoff, I. (1998). Studying Visual Culture. W: N. Mirzoeff (red.), The Visual Culture Reader (wyd. 1, ss. 14-26). London: Routledge.
  Google Scholar

Sobolewski, T. (2016, 8 kwietnia). Człowiek z kamerą i bez obowiązków. Gazeta Wyborcza, ss. 16-17.
  Google Scholar

Staroń, W. (2012-2013). Bracia/Brothers – scenariusz filmu dokumentalnego. Archiwum prywatne Wojciecha Staronia.
  Google Scholar

Staroń, W. (2018). Dokument a fabuła – refleksje, doświadczenia i metody pracy autora zdjęć filmowych. Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication, 23 (32), ss. 121-134. https://doi.org/10.14746/i.2018.32.10
DOI: https://doi.org/10.14746/i.2018.32.10   Google Scholar

Stasiak, M. (2015). Bohater wypełnia wszystko. FilmPro, (3), ss. 102-106.
  Google Scholar

Szyma, T. (2015). Braterskie więzi. Kino, (10), ss. 88-89.
  Google Scholar

Szyma, T. (2015). Najciekawsze dzieje się przed kamerą. Kino, (11), ss. 40-41.
  Google Scholar

Tokarczyk, J. (2013). Partyzancka wojna dokumentalisty. Film & TV Kamera, (2), ss. 34-41.
  Google Scholar

Witz, I. (1970). Krajobraz w malarstwie. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
  Google Scholar

Wróblewski, B. (2016, 9 grudnia). Dokument „Bracia”. Pan Bóg da, jeśli człowiek zachce. Wyborcza.pl. https://wyborcza.pl/7,90535,21073494,dokument-bracia-pan-bog-da-jesli-czlowiek-zechce.html
  Google Scholar

Wróblewski, J. (2016, 6 kwietnia). W każdym jest historia. Polityka, ss. 92-94.
  Google Scholar

Zonn, L. (2008). W montażowni – wczoraj. Łódź: Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. L. Schillera.
  Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2020-12-31

Cited By / Share

Pławuszewski, P. (2020) „Razem my tutaj. O filmie dokumentalnym «Bracia» Wojciecha Staronia”, Kwartalnik Filmowy, (112), s. 107–126. doi: 10.36744/kf.555.

Autorzy

Piotr Pławuszewski 
kapral.klegg@gmail.com
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Polska
https://orcid.org/0000-0002-1091-7010

Doktor; pracuje w Instytucie Filmu, Mediów i Sztuk Audiowizualnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się wokół kina dokumentalnego. Autor książki Po swojemu. Kino Władysława Ślesickiego (2017), współredaktor monograficznego numeru pisma „Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication” (2018, t. XXIV): Kieślowski Revisited (and Re-watched). Publikował w tomach zbiorowych oraz m.in. w „Kinie”, „Kwartalniku Filmowym”, „Images” i „Ekranach”. Kurator wystawy Władysław Ślesicki – jest niepowtarzalny (2013).



Statystyki

Abstract views: 515
PDF downloads: 362


Licencja

Prawa autorskie (c) 2020 Piotr Pławuszewski

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.

W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.