Razem my tutaj. O filmie dokumentalnym „Bracia” Wojciecha Staronia
Piotr Pławuszewski
kapral.klegg@gmail.comUniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-1091-7010
Abstrakt
Artykuł dotyczył filmu dokumentalnego w reżyserii Wojciecha Staronia – Bracia (2015). Celem badawczym jest dowiedzenie, że dzieło to stanowi jedno z donioślejszych osiągnięć współczesnej kinematografii polskiej. Status ten – co ma potwierdzić precyzyjna analiza i interpretacja (dotyczące przede wszystkim zdjęć i montażu) – zyskuje ono dzięki autorskiemu opracowaniu historii dwóch braci, Mieczysława i Alfonsa Kułakowskich, którzy na starość, jako repatrianci, po kilkudziesięciu latach nieobecności wracają do ojczyzny. Szczególnym dokonaniem Staronia okazuje się koncepcja wizualna dokumentu – jej podstawowe założenia (ascetyczność ruchów kamery oraz inspiracja malarstwem pejzażowym) wynikają wprost z obserwacji życia bohaterów i pasji artystycznej jednego z braci, Alfonsa Kułakowskiego.
Słowa kluczowe:
Wojciech Staroń, film dokumentalny, pejzaż, Alfons Kułakowski, bracia KułakowscyBibliografia
Caillois, R. (2019). Estetyka uogólniona (tłum. J. Lisowski). W: R. Caillois, Odpowiedzialność i styl. Eseje o formach wyobraźni (ss. 274-307). Warszawa: PIW.
Google Scholar
Czeczot-Gawrak, Z. (1979). Filmowa prezentacja sztuki. Architektura, malarstwo, rzeźba, grafika, sztuka ludowa, rzemiosło artystyczne. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Google Scholar
Guszkowski, P. (2016, 7 kwietnia). „Bracia”. Ujmujący, podwójny portret. Wyborcza.pl. https://wyborcza.pl/7,101707,19880115,bracia-ujmujacy-podwojny-portret.html
Google Scholar
Hučková, J. (2017). Dokąd ucieka polski dokument? Refleksje na początku drugiego stulecia jego historii. Media – Kultura – Komunikacja Społeczna, 3 (13), ss. 11-27.
Google Scholar
Hučková, J. (2019). Z archipelagu „utopii”. O filmach Roberta Flaherty’ego i Wojciecha Staronia. Kwartalnik Filmowy, (107), ss. 99-114.
Google Scholar
Juszczak, W. (2005). Postimpresjoniści. Warszawa: Arkady.
Google Scholar
Karabasz, K. (2009). Odczytać czas. Łódź: Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. L. Schillera.
Google Scholar
Kułakowski, A. (2009). Stamtąd i stąd. Olsztyn: Pracownia Wydawnicza „ElSet”.
Google Scholar
Kułakowski, A. (2012). …stamtąd i stąd… Gdańsk: Muzeum Narodowe w Gdańsku.
Google Scholar
Kułakowski, A. (2013). Okna do Boga. Informator wystawy monograficznej pod red. Tadeusza Skoczka. Warszawa: Fundacja Polonia Semper Fidelis.
Google Scholar
Kułakowski, A. (2016). Malarstwo. Kraków: Nowohuckie Centrum Kultury.
Google Scholar
Kwiatkowski, K. (2015, 29 sierpnia). W drodze. Wysokie Obcasy, ss. 38-41.
Google Scholar
Lewandowska, J. (2016). Film ma konstrukcję podróży. Dwutygodnik.com. https://www.dwutygodnik.com/artykul/6484-film-ma-konstrukcje-podrozy.html
Google Scholar
Miłosz, C. (1989). Widzenia nad Zatoką San Francisco. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Google Scholar
Piotrowska, A. (2015, 20 września). Wspólna droga. Tygodnik Powszechny, ss. 60-61.
Google Scholar
Przybylski, R. (1998). Baśń zimowa. Esej o starości. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
Google Scholar
Rogoff, I. (1998). Studying Visual Culture. W: N. Mirzoeff (red.), The Visual Culture Reader (wyd. 1, ss. 14-26). London: Routledge.
Google Scholar
Sobolewski, T. (2016, 8 kwietnia). Człowiek z kamerą i bez obowiązków. Gazeta Wyborcza, ss. 16-17.
Google Scholar
Staroń, W. (2012-2013). Bracia/Brothers – scenariusz filmu dokumentalnego. Archiwum prywatne Wojciecha Staronia.
Google Scholar
Staroń, W. (2018). Dokument a fabuła – refleksje, doświadczenia i metody pracy autora zdjęć filmowych. Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication, 23 (32), ss. 121-134. https://doi.org/10.14746/i.2018.32.10
DOI: https://doi.org/10.14746/i.2018.32.10
Google Scholar
Stasiak, M. (2015). Bohater wypełnia wszystko. FilmPro, (3), ss. 102-106.
Google Scholar
Szyma, T. (2015). Braterskie więzi. Kino, (10), ss. 88-89.
Google Scholar
Szyma, T. (2015). Najciekawsze dzieje się przed kamerą. Kino, (11), ss. 40-41.
Google Scholar
Tokarczyk, J. (2013). Partyzancka wojna dokumentalisty. Film & TV Kamera, (2), ss. 34-41.
Google Scholar
Witz, I. (1970). Krajobraz w malarstwie. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
Google Scholar
Wróblewski, B. (2016, 9 grudnia). Dokument „Bracia”. Pan Bóg da, jeśli człowiek zachce. Wyborcza.pl. https://wyborcza.pl/7,90535,21073494,dokument-bracia-pan-bog-da-jesli-czlowiek-zechce.html
Google Scholar
Wróblewski, J. (2016, 6 kwietnia). W każdym jest historia. Polityka, ss. 92-94.
Google Scholar
Zonn, L. (2008). W montażowni – wczoraj. Łódź: Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. L. Schillera.
Google Scholar
Autorzy
Piotr Pławuszewskikapral.klegg@gmail.com
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Polska
https://orcid.org/0000-0002-1091-7010
Doktor; pracuje w Instytucie Filmu, Mediów i Sztuk Audiowizualnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się wokół kina dokumentalnego. Autor książki Po swojemu. Kino Władysława Ślesickiego (2017), współredaktor monograficznego numeru pisma „Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication” (2018, t. XXIV): Kieślowski Revisited (and Re-watched). Publikował w tomach zbiorowych oraz m.in. w „Kinie”, „Kwartalniku Filmowym”, „Images” i „Ekranach”. Kurator wystawy Władysław Ślesicki – jest niepowtarzalny (2013).
Statystyki
Abstract views: 530PDF downloads: 363
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Piotr Pławuszewski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Piotr Pławuszewski, Z bliska i z daleka , Kwartalnik Filmowy: Nr 111 (2020): Zmysły i afekty
- Piotr Pławuszewski, Ponadstuletnie sąsiedztwo , Kwartalnik Filmowy: Nr 87-88 (2014): Film i teatr
- Piotr Pławuszewski, Kino mocnego uderzenia. Polska muzyka rockowa w polskim filmie dokumentalnym lat 60. i 70. , Kwartalnik Filmowy: Nr 91 (2015): Film między muzyką pop a popkulturą
