Kino mocnego uderzenia. Polska muzyka rockowa w polskim filmie dokumentalnym lat 60. i 70.
Piotr Pławuszewski
kwartalnik.filmowy@ispan.plUniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (Polska)
Abstrakt
Polska muzyka rockowa to, rzecz jasna, przede wszystkim konkretni artyści i ich dźwiękowo-tekstowa twórczość (której początki datuje się na przełom lat 50. i 60.). Ta trwająca już ponad półwiecze historia ma jednak wartego wspomnienia sekundanta – jest nim kino dokumentalne. Artykuł prezentuje przejawy tego muzyczno-filmowego spotkania w latach 60. i 70., kiedy polski bigbit rozwijał się, przybierał coraz ambitniejsze formy, ale też przeżywał okresy kryzysu. Film dokumentalny pewne aspekty tych zjawisk zapisał na taśmie – zarówno w postaci reportaży Polskiej Kroniki Filmowej, jak i krótkometrażowych produkcji (wyróżniają się tu Mocne uderzenie. Opus II Andrzeja Trzosa i Krzysztofa Szmagiera oraz Sukces Marka Piwowskiego). Choć materiał badawczy nie jest obfity ilościowo, to przyjrzenie mu się z perspektywy analityczno-historycznej prowadzi do wielu ciekawych odkryć, będących też koniecznym punktem wyjścia dla namysłu nad kolejnymi dekadami styku polskiego rocka i dokumentu.
Słowa kluczowe:
kino polskie, film dokumentalny, polski rockBibliografia
„Mocne uderzenie – opus II”. „Magazyn Filmowy” 2 (1968). 10.
Google Scholar
„Niemen i sukces”. „Magazyn Filmowy” 22 (1968). 15.
Google Scholar
„Niemen na ekranie”. „Ekran” 28 (1968). 2.
Google Scholar
„Tadeusz Nalepa” (rozmowa T. Nalepy z M. Szabłowską). In: M. Szabłowska. Cały ten big beat. Łódź: Wydawnictwo Opus, 1993.
Google Scholar
„Zło na mnie krzyczy (Marek Różański jr rozmawia z Czesławem Niemenem)”, http://wloclawskie24.pl/articles/6144-zlo-na-mnie-krzyczy-szosta-rocznica-smierci-czeslawa-niemena (accessed: 06.04.2015).
Google Scholar
Dorobek, Andrzej. „Na początku był bigbit”. „Kino” 11 (2004). 68-70.
Google Scholar
Gaszyński, Marek. Mocne uderzenie, część pierwsza. Czerwono-Czarni. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2008.
Google Scholar
Karewicz, Marek. Big Beat. Kraków: Wydawnictwo Sine Qua Non, 2014.
Google Scholar
Kisielewski „Kisiel”, Stefan. „Reportaż z upału”. In: Lata pozłacane, lata szare. Wybór felietonów z lat 1945-1987. Kraków: Znak, 1989.
Google Scholar
Królikowski, Wiesław. „1959-1979”. „Jazz” 11 (1979). 16-17.
DOI: https://doi.org/10.1108/eb003710
Google Scholar
Królikowski, Wiesław. „SBB: po kryzysie”. „Jazz” 12 (1979). 16.
Google Scholar
Królikowski, Wiesław. Breakout absolutnie. Warszawa: Wydawnictwo Iskry, 2008.
Google Scholar
Michalski, Dariusz. Trzysta tysięcy gitar nam gra. Historia polskiej muzyki rozrywkowej 1958-1973. Warszawa: Wydawnictwo Iskry, 2014.
Google Scholar
Passent, Daniel. „A rachunki odrobione?”. „Polityka” 38 (1959). 2.
Google Scholar
Radoszewski, Roman. Czesław Niemen. Kiedy się dziwić przestanę…. Warszawa: Wydawnictwo Iskry, 2004.
Google Scholar
Walicki, Franciszek. Epitafium na śmierć rock’n’rolla. Sopot: Fundacja „Sopockie Korzenie”, 2012.
Google Scholar
Walser, Robert. “The Rock and roll era”. In: The Cambridge History of American Music, D. Nicholls (ed.). Cambridge: Cambridge University Press, 1998.
DOI: https://doi.org/10.1017/CHOL9780521454292.014
Google Scholar
Waschko, Roman. „’Problem’ Czerwono-Czarnych”. „Sztandar Młodych” 29 (1962). 4.
Google Scholar
Węsierski, B. „Młode talenty grają i śpiewają”. „Filipinka” 1963, nr 16, s. 16.
Google Scholar
Autorzy
Piotr Pławuszewskikwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Polska
Dr, pracownik Katedry Filmu, Telewizji i Nowych Mediów UAM; jego zainteresowania badawcze koncentrują się wokół teorii i praktyki kina dokumentalnego oraz historii filmu polskiego; autor monografii Filmowa twórczość Władysława Ślesickiego; współredaktor tomu Pogranicza dokumentu (2012) oraz monograficznego numeru pisma „Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication” (t. XIV, 2014); publikował m.in. w „Images”, „Kinie” i „Ekranach”.
Statystyki
Abstract views: 34PDF downloads: 32
Licencja
Prawa autorskie (c) 2015 Piotr Pławuszewski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Piotr Pławuszewski, Razem my tutaj. O filmie dokumentalnym „Bracia” Wojciecha Staronia , Kwartalnik Filmowy: Nr 112 (2020): Polski dokument, polska animacja
- Piotr Pławuszewski, Z bliska i z daleka , Kwartalnik Filmowy: Nr 111 (2020): Zmysły i afekty
- Piotr Pławuszewski, Ponadstuletnie sąsiedztwo , Kwartalnik Filmowy: Nr 87-88 (2014): Film i teatr
