Ciało niedoskonałe? Seksualny aspekt niepełnosprawności fizycznej w kinie współczesnym
Abstrakt
W filmach podejmujących temat niepełnosprawności, niezależnie od konwencji, gatunku czy strategii autorskiej, często pojawia się wątek seksualności. Niejednokrotnie zorganizowana jest wokół niego cała fabuła, bywa on punktem jej wyjścia lub pojawia się tylko w jednej scenie, ale zawsze znaczącej z punktu widzenia dramaturgii. W artykule omówione są dwa skrajne sposoby przedstawiania ciała niepełnosprawnego we współczesnym kinie w kontekście seksualności. Z jednej strony jest to ciało upragnione (Quid Pro Quo, Crash: Niebezpieczne pożądanie, American Mary, Uwięziona Helena, Zet i dwa zera), z drugiej – ciało niechciane (Sesje, Hasta la Vista!, Sztuka latania, Jak to jest, Zatańcz ze mną, Zwyczajna historia). W obu przypadkach ciało zostaje upodmiotowione, wyrwane z dyskursu ciała uniwersalnego, „obowiązującego” – idealnego, stworzonego przez kulturę ponowoczesną.
Słowa kluczowe:
seksualność, cielesność, niepełnosprawnośćBibliografia
Bauman, Zygmunt. 1995. Ciało i przemoc w obliczu ponowoczesności. Toruń: UMK.
Google Scholar
Brach-Czaina, Jolanta. 2000. Ciało współczesne. „Res Publica Nowa” 11.
Google Scholar
Delluze, Gilles. 2008. Kino. 1. Obraz-ruch 2. Obraz-czas. Tłum. J. Margański. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Google Scholar
Dudek, Michał. 2011. Dopiero po amputacji będę kompletny” – Body Integrity Identity Disorder jako interdyscyplinarne wyzwanie. Zarys problematyki. „Rocznik Kognitywistyczny” 5.
Google Scholar
Featherstone, Mike. 2008. Ciało w kulturze konsumpcyjnej. Tłum. I. Kurz. W: M. Szpakowska (red.). Antropologia ciała. Zagadnienia i wybór tekstów. Warszawa: Wydawnictwo UW.
Google Scholar
Foucault, Michel. 2000. Historia seksualności. Tłum. B. Banasiak, T. Komendant, K. Matuszewski. Warszawa: Czytelnik.
Google Scholar
Giddens, Anthony. 2002. Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Tłum. A. Szulżycka. Warszawa: PWN.
Google Scholar
Giddens, Anthony. 2007. Przemiany intymności. Seksualność, miłość i erotyzm we współczesnych społeczeństwach. Tłum. A. Szulżycka. Warszawa: PWN.
Google Scholar
Iwasiów, Inga. 2002. Ciało niechciane. Pogranicza identyfikacji seksualnej jako problem literatury i krytyki literackiej. W: H. Gosk (red.). Codzienne, przedmiotowe, cielesne. Języki nowej wrażliwości w literaturze polskiej XX w. Izabelin: Świat Literacki.
Google Scholar
Jacyno, Małgorzata. 2007. Kultura indywidualizmu. Warszawa: PWN.
Google Scholar
Kozielecki, Józef. 1998. Człowiek wielowymiarowy. Warszawa: Żak.
Google Scholar
Markowski, Michał Paweł. 2006. Nowoczesność: ciało niedoświadczone. W: R. Bycz, A. Zeidler-Janiszewska (red.). Kraków: Universitas.
Google Scholar
McNair, Brian. 2004. Seks, demokratyzacja pożądania i media, czyli kultura obnażania. Tłum. E. Klekot. Warszawa: MUZA.
Google Scholar
O’Brien, Mark. http://thesunmagazine.org/issues/174/on_seeing_a_sex_surrogate?print=all (dostęp 28.08.2013).
Google Scholar
Otto, Wojciech. 2012. Obrazy niepełnosprawności w polskim filmie. Poznań: UAM
Google Scholar
Autorzy
Małgorzata Kozubekkwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet Wrocławski Polska
Absolwentka filmoznawstwa na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz Studiów Doktoranckich Nauk o Kulturze na Wydziale Nauk Historycznych i Pedagogicznych Uniwersytetu Wrocławskiego. Adiunkt w Zakładzie Problemów Kultury Artystycznej Instytutu Kulturoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego.
Statystyki
Abstract views: 0PDF downloads: 0
Licencja
Prawa autorskie (c) 2013 Małgorzata Kozubek
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Małgorzata Kozubek, Drugie (cyfrowe) życie filmów Orsona Wellesa , Kwartalnik Filmowy: Nr 113 (2021): Film i technologia
- Małgorzata Kozubek, Dookoła świata z Orsonem Wellesem , Kwartalnik Filmowy: Nr 107 (2019): Podróż, (e)migracja, pielgrzymka
