Najniebezpieczniejszym miejscem dla kobiet jest dom. Współczesne Hollywood a przemoc domowa wobec kobiet
Barbara Szczekała
barbara.szczekala@gmail.combadaczka niezależna (Polska)
https://orcid.org/0000-0001-9576-9629
Abstrakt
Artykuł stanowi analizę wielostronnych relacji współczesnego kina popularnego i przemocy domowej wobec kobiet. Wychodząc od badań społecznych i ujęć socjologicznych (typologia przemocy domowej M. P. Johnsona, symetryzm i feminizm w badaniu zjawiska przemocy domowej), autorka poddaje krytycznej analizie dyskursywnej ekranowe wizerunki przemocy w filmach i serialach, w których zagadnienie to jest głównym tematem. Z perspektywy feministycznie zorientowanej narratologii filmowej opisuje kluczowe wytrychy fabularne, chwyty narracyjne oraz strategie identyfikacji (moralny obiektywizm, niewiarygodność narracyjna, odopowiedzenie). Autorka skupia się ponadto na kwestiach etyczno-odbiorczych: bada afektywny potencjał filmów o przemocy domowej oraz rekapituluje kontrowersje związane z recepcją filmu It Ends with Us. Przyjmując tezę, że w kinie hollywoodzkim przemoc domowa jest sprywatyzowana i pozbawiona krytyczno-systemowego opracowania (postświadomość według D. Shoos), autorka stara się opisać kontekst ideologiczno-produkcyjny tego impasu i przedstawić wyzwania stojące przed kinem jako instytucją o społecznej odpowiedzialności.
Słowa kluczowe:
kino współczesne, przemoc domowa, przemoc wobec kobiet, przemoc ze strony partnera, feminizm, traumaBibliografia
Grzymała, J. (2024). Czy przemoc domowa ma płeć?. Przegląd Socjologiczny, 73 (1), ss. 171-197. https://doi.org/10.26485/PS/2024/73.1/7
DOI: https://doi.org/10.26485/PS/2024/73.1/7
Google Scholar
Johnson, M. P. (1995). Patriarchal Terrorism and Common Couple Violence: Two Forms of Violence against Women. Journal of Marriage and Family, 57 (2), ss. 283-294.
DOI: https://doi.org/10.2307/353683
Google Scholar
Kelly, A. (2024, 25 listopada). Home Is the Most Dangerous Place for Women, Says Global Femicide Report. The Guardian. https://www.theguardian.com/global-development/2024/nov/25/home-is-the-most-dangerous-place-for-women-to-be-global-un-femicide-report
Google Scholar
Łepecka-Klusek, C., Pawłowska-Muc, A. K., Stadnicka, G., Pilewska-Kozak, A. B. (2015). Przemoc domowa wobec kobiet. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 21 (4), ss. 408-413. https://doi:org/10.5604/20834543.1186915
DOI: https://doi.org/10.5604/20834543.1186915
Google Scholar
Shoos, D. L. (2017). Domestic Violence in Hollywood Film: Gaslighting. Cham: Palgrave Macmillan.
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-65064-7
Google Scholar
Shoos, D. L. (2021). Watching with Feminist Vigilance: Media Genres of Male Partner Violence against Women. W: P. Sotirin, V. L. Bergvall, D. L. Shoos (red.), Feminist Vigilance (ss. 101-121). Cham: Palgrave Macmillan.
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-030-59793-1_6
Google Scholar
Stańczyk, M. (2023). Filmowe sensorium. Teoria zmysłów i jej krytyczny potencjał. Kraków: Universitas.
Google Scholar
Syska, R. (2020). Niespieszna agonia. Neomodernizm i przemoc. Ekrany, 53 (1), ss. 18-22.
Google Scholar
Williams, L. (1991). Film Bodies: Gender, Genre, and Excess. Film Quarterly, 44 (4), ss. 5-13.
DOI: https://doi.org/10.2307/1212758
Google Scholar
Zielińska-Poćwiardowska, I., Sosnowska-Buxton, P. (2023). Przemoc domowa w Polsce: zaproszenie do podjęcia socjologicznej analizy zjawiska. Studia Socjologiczne, (2), ss. 131-154. https://doi.org/10.24425/sts.2023.146172
DOI: https://doi.org/10.24425/sts.2023.146172
Google Scholar
Autorzy
Barbara Szczekałabarbara.szczekala@gmail.com
badaczka niezależna Polska
https://orcid.org/0000-0001-9576-9629
Dr nauk o sztuce, filmoznawczyni. Autorka książki Mind-game films. Gry z narracją i widzem (2018) wyróżnionej nagrodą Polskiego Towarzystwa Badań nad Filmem i Mediami w kategorii „najlepszy debiut”. Zastępczyni redaktora naczelnego czasopisma „Ekrany”. Interesuje się zjawiskami kina współczesnego, narracją filmową i doświadczeniem odbiorczym.
Statystyki
Abstract views: 107PDF downloads: 66
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Barbara Szczekała
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Barbara Szczekała, Odczuwanie obcości. Afektywność współczesnego science fiction , Kwartalnik Filmowy: Nr 111 (2020): Zmysły i afekty
- Barbara Szczekała, Feministyczna narratologia filmowa. Sporo pytań i kilka odpowiedzi , Kwartalnik Filmowy: Nr 119 (2022): (Nowa) teoria filmu
- Barbara Szczekała, Eksperymenty i kompromisy: „mind-game films” we współczesnym kinie amerykańskim , Kwartalnik Filmowy: Nr 93-94 (2016): Kino amerykańskie
- Barbara Szczekała, Czas niszczy wszystko. Fenomen odwróconej chronologii w opowiadaniu filmowym , Kwartalnik Filmowy: Nr 86 (2014): Wymiary czasu
