Eksperymenty i kompromisy: „mind-game films” we współczesnym kinie amerykańskim
Abstrakt
Artykuł koncentruje się na fenomenie tzw. mind-game films – filmów powstających od końca lat 90., które cechują się m.in. skomplikowaną narracją, ontologicznie niepewnymi światami przedstawionymi, niestabilnymi mentalnie bohaterami ogniskującymi fabułę. Autorka tekstu osadza zjawisko mind-game films w kontekście przemian w estetyce i produkcji współczesnego kina amerykańskiego i odpowiada na pytanie, dlaczego okazało się ono najwyraźniej obecne właśnie w kinematografii USA. Choć eksperymenty narracyjne nakierowane na budzenie dyskomfortu poznawczego u widza były dostrzegalne już w kinie modernistycznym, to właśnie współczesne kino amerykańskie sprawiło, że stały się one oswajalne i przystępne dla szerszej widowni. Szczekała skupia się również na aspekcie estetyczno-ideologicznym zjawiska, analizuje najczęściej powtarzające się tematy i chwyty narracyjne oraz swoistą dla mind-game films formę „identyfikacji poznawczej”.
Słowa kluczowe:
mind-game films, narracja, dyskomfortBibliografia
Bal, Mieke. Narratologia. Wprowadzenie do teorii narracji. tłum. E. Kraskowska, E. Rajewska. Kraków, 2012.
Google Scholar
Berliner, Todd. Hollywood Incoherent: Narration in Seventies Cinema. Austin, 2010.
Google Scholar
Bordwell, David. The Way Hollywood Tells It. Berkeley – Los Angeles, 2006.
DOI: https://doi.org/10.1525/9780520932326
Google Scholar
Bordwell. David. Narration in the Fiction Film. London – New York, 1985.
Google Scholar
Brown, William. Complexity and Smiplicity in „Inception” and „Dedicated to Ozu”. W: Hollywood Puzzle Films. red. W. Buckland. New York – London, 2014.
Google Scholar
Buckland, Warren. Introduction: Puzzle Plots. W: Puzzle Films: Complex Storytelling in Contemporary Cinema. red. W. Buckland. Malden, 2009.
DOI: https://doi.org/10.1002/9781444305708
Google Scholar
Elsaesser, Thomas. The Mind-Game Films. W: Puzzle Films: Complex Storytelling in Contemporary Cinema. red. W. Buckland. Malden, 2009.
DOI: https://doi.org/10.1002/9781444305708.ch1
Google Scholar
King, Goeff. Indiewood, USA: Where Hollywood Meets Independent Cinema. London – New York, 2009.
DOI: https://doi.org/10.5040/9780755697076
Google Scholar
King, Goeff. Quality Hollywood: Markers of Distinction in Contemporary Film. London, 2016.
DOI: https://doi.org/10.5040/9780755694983
Google Scholar
Mottram, James. The Sundance Kids: How The Mavericks Took Back Hollywood. London, 2006
Google Scholar
Ostaszewski, Jacek. Narrator niewiarygodny w filmie fabularnym. „Kwartalnik Filmowy” 71-72 (2010)
Google Scholar
Poulaki, Maria. Puzzled Hollywood and the Return of Complex Films, w: Hollywood Puzzle Films. Red. W. Buckland. New York - London, 2014.
Google Scholar
Smith, Murray. Zaangażowanie widza w postać. tłum. J. Mach. W: Kognitywna teoria filmu. red. J. Ostaszewski. Kraków, 1998.
Google Scholar
Thanouli, Eleftheria. Post-Classical Cinema: An International Poetics of Film Narration. London – New York, 2009.
Google Scholar
Waxman, Sharon: Rebels on The Backlot, New York – London, 2006.
Google Scholar
Autorzy
Barbara Szczekałakwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet Jagielloński Polska
Doktorantka w Instytucie Sztuk Audiowizualnych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Interesuje się przemianami narracji filmowej w kinie współczesnym oraz narratologią kognitywną. Współredaktorka czasopisma „Ekrany”, PR manager Międzynarodowego Festiwalu Filmowego Etiuda&Anima w Krakowie.
Statystyki
Abstract views: 58PDF downloads: 23
Licencja
Prawa autorskie (c) 2016 Barbara Szczekała
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Barbara Szczekała, Odczuwanie obcości. Afektywność współczesnego science fiction , Kwartalnik Filmowy: Nr 111 (2020): Zmysły i afekty
- Barbara Szczekała, Feministyczna narratologia filmowa. Sporo pytań i kilka odpowiedzi , Kwartalnik Filmowy: Nr 119 (2022): (Nowa) teoria filmu
- Barbara Szczekała, Czas niszczy wszystko. Fenomen odwróconej chronologii w opowiadaniu filmowym , Kwartalnik Filmowy: Nr 86 (2014): Wymiary czasu
