Experiencing Estrangement. Affectiveness of Contemporary Science Fiction
Barbara Szczekała
barbara.szczekala@gmail.comindependent researcher (Poland)
https://orcid.org/0000-0001-9576-9629
Abstract
The article presents an affective analysis of contemporary science-fiction films, exploring the specificity of female experience within the phenomenon. I argue that affective and emotional contact with extra-terrestrial estrangement is a significant symptom of genre modification. This experience is also embodied by viewers. Despite the iconography and attempts to popularize science specific to the genre, the narration mode of Interstellar (dir. Christopher Nolan, 2014), Arrival (dir. Denis Villeneuve, 2016) and Annihilation (dir. Alex Garland, 2018) is melodrama, and the characters think and act not only through knowledge or reasoning, but also through emotions or affects. The article analyzes the following aspects of the latest science-fiction films: corporeal notion of estrangement, affective feedback between the known and unknown, alternative experience of time mediated by achronological narration, focalization and kinodynamics of cosmic spectacles, as well as affective audience experiences: embodiment, empathy and identification.
Keywords:
affect, melodrama, womanhood, science fiction, embodiment, empathyReferences
Bal, M. (2012). Narratologia. Wprowadzenie do teorii narracji (tłum. zbiorowe). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. (Publikacja oryginału: 1978).
Google Scholar
Bal, M. (2015). Afekt jako siła kulturowa. W: E. Wichrowska, A. Szczepan-Wojnarska, R. Sendyka, R. Nycz (red.), Historie afektywne i polityki pamięci (ss. 33-46). Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN – Wydawnictwo.
Google Scholar
Bojarska, K. (2013). Poczuć myślenie: afektywne procedury historii i krytyki (dziś). Teksty Drugie 2013, 144, ss. 8-16.
Google Scholar
Brooks, P. (1976). The Melodramatic Imagination: Balzac, Henry James, Melodrama, and the Mode of Excess. New York: Columbia.
Google Scholar
Burzyńska, A. (2015). Afekt – podejrzany i pożądany. W: R. Nycz, A. Łebkowska, A. Dauksza (red.), Kultura afektu – afekty w kulturze. Humanistyka po zwrocie afektywnym (ss. 115-134). Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN – Wydawnictwo.
Google Scholar
Calvin, R. (2016). Feminist Science Fiction and Feminist Epistemology: Four Modes, London: Palgrave Macmillan.
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-32470-8
Google Scholar
D’Aloia, A. (2015). The Character’s Body and the Viewer: Cinematic Empathy and Embodied Simulation in the Film Experience. W: M. Coëgnarts, P. Kravanja (red.), Embodied Cognition and Cinema (ss. 187-199). Leuven: Leuven University Press.
Google Scholar
Deleuze, G., Guattari F. (2000). Co to jest filozofia? (tłum. P. Pieniążek). Gdańsk: słowo/obraz terytoria. (Publikacja oryginału: 1991).
Google Scholar
Elsaesser, T., Hagener, M. (2015). Teoria filmu. Wprowadzenie przez zmysły (tłum. K. Wojnowski). Kraków: Universitas. (Publikacja oryginału: 2007).
Google Scholar
Fludernik, M. (1996). Towards a ‘Natural’ Narratology. London: Routledge.
Google Scholar
Gryz, A. (2016). Kino Trzeciej Kultury. Nowe inspiracje współczesnego amerykańskiego science fiction. Kwartalnik Filmowy, 93-94, ss. 100-113.
Google Scholar
Hven, S. (2017). Cinema and Narrative Complexity: Embodying the Fabula. Amsterdam: Amsterdam University Press.
DOI: https://doi.org/10.1515/9789048530250
Google Scholar
Kracauer, S. (2008). Teoria filmu. Wyzwolenie materialnej rzeczywistości (tłum. W. Wertenstein). Gdańsk: słowo/obraz terytoria. (Publikacja oryginału: 1960).
Google Scholar
Massumi, B. (2013). Autonomia afektu (tłum. A. Lipszyc). Teksty Drugie, 144, ss. 111-134.
Google Scholar
Niederhoff, B. (2011, 4 sierpnia). Focalization. The Living Handbook of Narratology. http://wikis.sub.uni-hamburg. de/lhn/index.php/Focalization
Google Scholar
Ostaszewski, J. (2018). Historia narracji filmowej. Kraków: Universitas.
Google Scholar
Siewior, K. (2017). Afekt/ emocje. W: R. Sendyka (red.), Nie-miejsca pamięci. Elementarz (ss. 36-38). Kraków: Ośrodek Badań nad Kulturami Pamięci.
Google Scholar
Suvin, D. (2018). O poetyce gatunku science fiction (tłum. K. M. Maj). Creatio Fantastica, 59 (2), ss. 9-24. https://doi.org/10.5281/zenodo.3311557
Google Scholar
Szczekała, B. (2018). Mind-game films. Gry z narracją i widzem. Łódź: Narodowe Centrum Kultury Filmowej.
Google Scholar
Szczekała, B. (2020). Przyszłość jest kobietą?. Ekrany, 55 (3), ss. 26-29.
Google Scholar
Szkłowski, W. (1986). Sztuka jako chwyt (tłum. R. Łużny). W: S. Skwarczyńska (wyb.), Teoria badań literackich za granicą. Antologia, t. 2: Od przełomu antypozytywistycznego do roku 1945, cz. 3: Od formalizmu do strukturalizmu (ss. 10-28), Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Google Scholar
Twardoch-Raś, E. (2017). Ucieleśnienie, narracyjne wchłonięcie, afektywność i „neurofilmowość”. Perspektywy badań nad narracyjnością filmu fabularnego. W: K. Kaczmarczyk (red.), Narratologia transmedialna. Teorie, praktyki, wyzwania (ss. 189-250). Kraków: Universitas.
Google Scholar
Williams, L. (1991). Film Bodies: Gender, Genre, and Excess. Film Quarterly, 4, ss. 2-13.
DOI: https://doi.org/10.2307/1212758
Google Scholar
Zarzosa, A. (2010). Melodrama and the Modes of the World. Discourse, 32(2), ss. 242-243.
Google Scholar
Authors
Barbara Szczekałabarbara.szczekala@gmail.com
independent researcher Poland
https://orcid.org/0000-0001-9576-9629
Film scholar with a PhD in the arts; author of the book Mind-Game Films. Gry z narracją i widzem [Mind-Game Films: Games with Narration and the Viewer] (2018), awarded by Polish Society for Film and Media Studies as Best Debut. Vice editor-in-chief of Ekrany magazine. Her research focuses on contemporary cinema, film narration and audience experiences.
Statistics
Abstract views: 455PDF downloads: 405
License
Copyright (c) 2020 Barbara Szczekała
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
The author grants the publisher a royalty-free non-exclusive licence (CC BY 4.0) to use the article in Kwartalnik Filmowy, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in Kwartalnik Filmowy should it be published or used again (download licence agreement). The journal is published under the CC BY 4.0 licence. By submitting an article, the author agrees to make it available under this licence.
In issues from 105-106 (2019) to 119 (2022) all articles were published under the CC BY-NC-ND 4.0 licence. During this period the authors granted a royalty-free non-exclusive licence (CC BY-ND 4.0) to use their article in „Kwartalnik Filmowy”, retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.
Most read articles by the same author(s)
- Barbara Szczekała, A Feminist Film Narratology: Several Questions, Few Answers , Kwartalnik Filmowy: No. 119 (2022): (New) Film Theory
- Barbara Szczekała, Experiments and Compromises: Mind-Game Films in Contemporary American Cinema , Kwartalnik Filmowy: No. 93-94 (2016): American Cinema
- Barbara Szczekała, Time Destroys Everything: The Phenomenon of Reverse Chronology in Film Narrative , Kwartalnik Filmowy: No. 86 (2014): Dimensions of Time
