Architektura i japoński kolonializm – filmowy obraz przestrzeni miejskiej w okupowanym Seulu
Krzysztof Loska
krzysztof.loska@uj.edu.plUniwersytet Jagielloński (Polska)
https://orcid.org/0000-0003-4078-798X
Abstrakt
Wychodząc z założenia, że związki architektury i kina powinny być rozpatrywane nie tylko w wymiarze estetycznym, lecz także w szerszym kontekście politycznym, Loska analizuje sposób, w jaki wielkomiejska sceneria współuczestniczy w kreowaniu narodowej mitologii oraz nostalgicznych wyobrażeń. Przedmiotem badań są dla autora współczesne filmy koreańskie rozgrywające się w okresie kolonizacji japońskiej (do 1945 r.), m.in. Utracona pamięć (reż. Lee Si-myung, 2002), Modern Boy (reż. Jung Ji-woo, 2008) i Prywatny detektyw (reż. Park Dae-min, 2009). Loska zwraca uwagę na fakt, że moda na kino retro wpisuje się w rewizjonistyczną strategię historyczną i jest próbą przepisania na nowo przeszłości. Odtwarzanie śladów obecności japońskich okupantów – przez cyfrowe rekonstrukcje przedwojennego Seulu – nie prowadzi do krytycznego namysłu nad kolonializmem, lecz służy wytwarzaniu określonej narracji, zgodnie z którą bohaterami filmów są członkowie ruchu oporu.
Słowa kluczowe:
kino koreańskie, kolonializm japoński, architektura, przestrzeń miejskaBibliografia
An, J. (2016). Through the Prism of Masquerade: The Colonial Past in „Assassination”. International Journal of Korean History, 21 (2), ss. 193-204. https://doi.org/10.22372/ijkh.2016.08.21.2.193
DOI: https://doi.org/10.22372/ijkh.2016.08.21.2.193
Google Scholar
Bastéa, E. (2004). Introduction. W: E. Bastéa (red.), Memory and Architecture (ss. 1-22). Albuquerque: University of New Mexico Press.
Google Scholar
Benjamin, W. (1996). Dzieło sztuki w dobie reprodukcji technicznej (tłum. J. Sikorski). W: W. Benjamin, Anioł historii (ss. 201-231). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Google Scholar
Benjamin, W. (2011). Ulica jednokierunkowa (tłum. B. Baran). Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
Google Scholar
Benjamin, W. (2012). O kilku motywach u Baudelaire’a. W: W. Benjamin, Konstelacje. Wybór tekstów (tłum. A. Lipszyc, A. Wołkowicz) (ss. 263-310). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar
Boym, S. (2001). The Future of Nostalgia. New York: Basic Books.
Google Scholar
Bruno, G. (2018). Atlas of Emotion: Journeys in Art, Architecture, and Film. London – New York: Verso.
Google Scholar
Ch’oe, H. (2013). A Symbol of Decadence: The Great Debate on Modern Girl, Modern Boy. W: H. Choi (red.), New Women in Colonial Korea (ss. 78-80). New York – London: Routledge.
Google Scholar
Childs, C. (2012). Representations of a Colonial Past in Contemporary Korean Cinema. Asian Cinema, 23 (1), ss. 59-74. https://doi.org/10.1386/ac.23.1.59_1
DOI: https://doi.org/10.1386/ac.23.1.59_1
Google Scholar
Chŏng, I. (2013). Architecture and Urbanism in Modern Korea. Honolulu: University of Hawai’i Press.
Google Scholar
Cumings, B. (2005). Korea’s Place in the Sun: A Modern History. New York – London: Norton.
Google Scholar
Eco, U. (1986). Architecture and Memory. VIA, 8, ss. 88-94.
Google Scholar
Holmes, A. (2017). Politics of Architecture in Contemporary Argentine Cinema. London: Palgrave Macmillan.
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-55191-3
Google Scholar
Hsia, C. (2002). Theorizing Colonial Architecture and Urbanism: Building Colonial Modernity in Taiwan. Inter-Asia Cultural Studies, 3 (1), ss. 7-23. https://doi.org/10.1080/14649370220135788
DOI: https://doi.org/10.1080/14649370220135788
Google Scholar
Hwang, Y. M. (2011.) South Korean Historical Drama: Gender, Nation and the Heritage Industry. St Andrews: University of St Andrews (niepublikowana rozprawa doktorska).
Google Scholar
Kang, K. (2015). Kyung-Sung: Cinematic Memories of the Colonial Past in Contemporary Korea. Camera Obscura, 30 (3), ss. 27-59. https://doi.org/10.1215/02705346-3160641
DOI: https://doi.org/10.1215/02705346-3160641
Google Scholar
Kim, S. (2009). Re-locating the National: Spatialization of the National Past in Seoul. Policy Futures in Education, 7 (2), ss. 256-265. https://doi.org/10.2304/pfie.2009.7.2.256
DOI: https://doi.org/10.2304/pfie.2009.7.2.256
Google Scholar
Kołakowski, L. (1989). Główne nurty marksizmu. Część III: Rozkład. Warszawa: Wydawnictwo Krąg.
Google Scholar
Loska, K. (2014). Czas utracony – nostalgia i trauma w postkolonialnym filmie francuskim. Kwartalnik Filmowy, 86, ss. 92-103.
Google Scholar
Metcalf, T. R. (1989). An Imperial Vision: Indian Architecture and Britain’s Raj. Berkeley: University of California Press.
Google Scholar
Nguyen, D. L. (2017). Alternate Histories of Korean National Sovereignty in „2009: Lost Memories”. Science Fiction Studies, 44, ss. 546-562. https://doi.org/10.5621/sciefictstud.44.3.0546
DOI: https://doi.org/10.5621/sciefictstud.44.3.0546
Google Scholar
Nishizawa, Y. (2016). A Study of Japanese Colonial Architecture in East Asia. W: I. Kuroishi (red.), Constructing the Colonized Land: Entwined Perspectives of East Asia around WW II (ss. 11-30). London: Routledge.
Google Scholar
Pabjan, B., Czajkowski, P. (2015). Pamięć zbiorowa a przestrzeń miasta. Forum Socjologiczne, 6, ss. 9-19.
Google Scholar
Rurarz, J. (2009). Historia Korei. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog.
Google Scholar
Russell, C. (2018). Archiveology: Walter Benjamin and Archival Film Practices. Durham: Duke University Press.
Google Scholar
Smith, K. M. (2017). Vicarious Politics: Violence and the Colonial Period in Contemporary South Korean Film. The Asia-Pacific Journal, 15 (3), ss. 1-25.
Google Scholar
Stora, B. (2007). La guerre des mémoires: la France face à son passé colonial (entretiens avec Thierry Leclere). La Tour-d’Aigues: Éditions de l’Aube.
Google Scholar
Sun, K. F. (2015). Breaking the Dam to Reunify our Country: Alternate Histories of the Korean War in Contemporary South Korean Cinema. International Journal of Korean History, 20 (2), ss. 85-120. https://doi.org/10.22372/ijkh.2015.20.2.85
DOI: https://doi.org/10.22372/ijkh.2015.20.2.85
Google Scholar
Vidler, A. (2000). Warped Space: Art, Architecture, and Anxiety in Modern Culture. Cambridge: The MIT Press.
Google Scholar
Włodek, P. (2018). Kres niewinności. Obraz i upamiętnienie ery Eisenhowera w amerykańskich filmach i serialach – pomiędzy reprezentacją, nostalgią a krytycznym retro. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Pedagogicznego.
Google Scholar
Autorzy
Krzysztof Loskakrzysztof.loska@uj.edu.pl
Uniwersytet Jagielloński Polska
https://orcid.org/0000-0003-4078-798X
Profesor zwyczajny na Uniwersytecie Jagiellońskim, dyrektor Instytutu Sztuk Audiowizualnych tejże uczelni, wiceprezes Polskiego Towarzystwa Badań nad Filmem i Mediami; zajmuje się historią filmu, zwłaszcza kinem azjatyckim. Autor stu pięćdziesięciu artykułów naukowych (publikowanych w „Kwartalniku Filmowym”, „Studiach Filmoznawczych”, „Przeglądzie Kulturoznawczym”, „Ekranach”, „Kulturze Współczesnej”, „Ethosie” i in.) oraz dwunastu książek, m.in.: Dziedzictwo McLuhana – między nowoczesnością a ponowoczesnością (2001), Hitchcock: autor wśród gatunków (2002), David Cronenberg: rozpad ciała, rozpad gatunku (2003, wspólnie z A. Pitrusem), Tożsamość i media. O filmach Atoma Egoyana (2006), Poetyka filmu japońskiego (2009), Kenji Mizoguchi i wyobraźnia melodramatyczna (2012), Nowy film japoński (2013), Mistrzowie kina japońskiego (2015), Postkolonialna Europa. Etnoobrazy współczesnego kina (2016).
Statystyki
Abstract views: 489PDF downloads: 501
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Krzysztof Loska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Krzysztof Loska, Afropesymizm i afrofuturyzm – narracje spekulatywne w amerykańskich serialach fantastycznych , Kwartalnik Filmowy: Nr 126 (2024): Fantastyka, fantasy, fantazmat
- Krzysztof Loska, W co gra Ruben Östlund? Neorasizm i krytyka wielokulturowości w filmie „Gra” („Play”) , Kwartalnik Filmowy: Nr 101-102 (2018): Kino europejskie XXI wieku
- Krzysztof Loska, „Hiszpanka”, czyli alternatywna historia powstania wielkopolskiego , Kwartalnik Filmowy: Nr 103 (2018): Młode kino polskie – konfrontacja pokoleń
- Krzysztof Loska, „Bitwa o Algier” – narodziny dyskursu postkolonialnego , Kwartalnik Filmowy: Nr 89-90 (2015): Redefinicje klasyki
- Krzysztof Loska, Buddyzm i kino (prolegomena) , Kwartalnik Filmowy: Nr 96 (2016): Film i metafizyka
- Krzysztof Loska, „Ran”, czyli Szekspir po japońsku , Kwartalnik Filmowy: Nr 87-88 (2014): Film i teatr
- Krzysztof Loska, Orientalne gwiazdy Hollywood , Kwartalnik Filmowy: Nr 93-94 (2016): Kino amerykańskie
- Krzysztof Loska, Święto „rāmen”, czyli wielozmysłowa uczta Jūzō Itamiego , Kwartalnik Filmowy: Nr 100 (2017): O świętowaniu
- Krzysztof Loska, Setka albo moje życie z „Kwartalnikiem” , Kwartalnik Filmowy: Nr 100 (2017): O świętowaniu
- Krzysztof Loska, Przymus powtarzania i trauma historyczna – filmowe obrazy rzezi nankińskiej , Kwartalnik Filmowy: Nr 97-98 (2017): Wędrujące motywy
